‘Wees dus volmaakt, zoals uw hemelse vader volmaakt is!’ Met dat advies eindigde het evangelie van vandaag. We worden aangespoord om zo volmaakt als God te zijn! 

In een tafelgebed laat Hub Oosterhuis de kerkgangers als volgt voor het bruidspaar bidden: ‘Doe hen mensen worden, meer en meer, en aan den lijve ondervinden dat zij geroepen zijn om voor elkaar zo goed als God te zijn.’

Jaren geleden schreef Pieter Overduijn een boek over manische depressiviteit. Het boek had een pakkende titel: ‘God is in de war, hij denkt dat hij Pieter is’. Dat geeft te denken! Je kunt hoogmoedig menen dat je God bent. Je kunt in de waan leven dat je de Almachtige zelf bent. Mensen met die waan lopen inderdaad rond in onze ziekenhuizen. Maar Pieter draait het om, hij heeft het gevoel dat hij God is die denkt dat hij Pieter is! Dat komt dicht bij het evangelie van vandaag. ‘Wees volmaakt, zoals God volmaakt is.’

Deze gedachte breekt met de voorstelling dat God de meest volledige goedheid en pure waarheid is; dat Hij voor 100% uit liefde handelt. Wij hebben geleerd God op te vatten als een niet stoffelijk wezen waaraan geen enkele smet kleeft. De gedachte dat een mens de ambitie zou moeten koesteren om als God te zijn, voelt aan als hoogmoedswaanzin en blasfemie. 

VIJANDSCHAP TE BOVEN
Wat Jezus bedoelt, is in de samenhang van zijn hele betoog toch wel helder. Jezus heeft het over het gebod: ‘heb je naasten lief.’ Hij zegt dat je dit niet moet opvatten als een aansporing om lief te zijn voor buren en familieleden, of voor alle Limburgers en desnoods nog eens voor de Hollanders... Nee, ‘heb je naasten lief’ wordt pas spannend als het ook gaat over mensen die je beledigd hebben, die je hebben uitgescholden, die iets van je hebben afgepakt. Dus als je boven je vijandschappen gaat staan, boven je rivaliteiten en concurrentiestrijd, en als je dan de mensen ziet als allemaal boeiende, waardige, wezens, die de zon en de regen over zich heen krijgen zonder onderscheid. Want dat doet God! Sommigen van je vrienden gaat het ellendig en sommige vijanden gaat het voor de wind. Maar als je het niveau kunt bereiken om open te staan voor alle mensen en voor iedereen, Nederlanders en buitenlanders zonder onderscheid, als je vriend en vijand hun geluk gunt, dan begin je aardig op God te lijken. En je wordt er zelf ook nog eens gelukkiger van!

HAMAN EN MORDEKAI

Nu kun je zeggen dat Carnaval dit ideaal wel een beetje in zich draagt. Toen de Kaatboere hun jubileum vierden heb ik een stukje voorgelezen uit het bijbelboek Esther. Daarin wordt de oorsprong vertelt van het Joodse Poerimfeest, het lotenfeest. Dit jaar valt het op 10 maart. Vooral de kinderen zijn verkleed. Ze hebben ratels in de hand en zingen feestliederen. Het jodendom staat deze dag zelfs alcohol toe. Men moet - zo luidt het voorschrift - zoveel drinken tot men de duivel niet meer van een engel kan onderscheiden! De ‘duivel’ is ‘Haman’ en de ‘engel’ is ‘Esther’. 

Hun verhaal speelt zich af in de vijfde eeuw voor Christus. Joodse ballingen in Perzië moeten voor hun leven vrezen. De antisemitische minister Haman wil de Joden uitroeien. Maar het Joodse meisje Esther heeft er lucht van gekregen. Zij was gehuwd met de koning. Samen met haar oom Mordekai weet ze de aanslag te verijdelen. De doodsdreiging slaat om in feestvreugde. Het verhaal wordt elk jaar in de synagoge verteld. Telkens als de naam ‘Haman’ wordt gezongen, begint het publiek afkeurend te fluiten, te schelden en te ratelen. Bij de naam Esther en Mordekai klinkt gejuich. De dag eindigt met een feestmaaltijd waarbij koekjes met maanzaad worden gegeten: de zogenaamde Hamansoren, en kiesjeliesj, gefrituurd koekdeeg met poedersuiker. De volwassenen mogen dus op Poerim zo dronken worden dat ze op het eind het verschil niet meer weten tussen ‘vervloekt is Haman’ en ‘gezegend is Mordekai’. Geheelonthouders mogen zich ook met een dutje in dezelfde vergetelheid brengen! De boosdoener niet meer van de weldoener kunnen onderscheiden, dat is jezelf uittillen boven toevalligheden en eigenbelang. Dat is lijken op God die de zon laat schijnen over goede en slechte mensen.

LES
Maar er is in het evangelie meer aan de hand dan een argument bieden voor Carnaval. Ik denk dat het ook een boodschap is voor onze tijd, waarin iedereen vooral zijn eigen belang ziet, een gebrek aan naastenliefde luidruchtig in sociale media moet worden gedemonstreerd, en mensen zich laten vertegenwoordigen door partijen die openlijk discrimineren, die het belang van Europa en vrede op dit continent niet meer zien. Wordt als God, verdeel de wereld niet in vrienden en vijanden.

SOLDAATJE
Lieve kinderen! Jochen verheugde zich op zijn verjaardag. Hij had wel 6 vriendjes uitgenodigd en verder zou zijn zus natuurlijk erbij zijn en zijn neef. Hij wilde iets leuks doen. Geen speurtocht, dat wonnen de meisjes altijd. Geen film, dat kon je ook in je eentje. ‘Weet je wat?, riep hij tegen pappa, ‘we gaan soldaatje spelen en dan verstoppen we een vlag en dan waren we allemaal soldaten en dan gingen we die veroveren.’ Zij fantasie sloeg ervan op hol. ‘Beginnen we met geweren te maken van stokken met een stuk vla en limonade.’ Ik weet niet hoe het is afgelopen met de verjaardag van Jochen, maar een ding weet ik zeker: oorlog voeren doe je het beste met je vrienden!