2022 - 3de zondag 40dagentijd © Harrie Brouwers, Voerendaal









GEWETENSONDERZOEK




INGESTORTE TOREN
In Oekraïne sterven kinderen. Steden worden verwoest. Ziekenhuizen gebombardeerd en atoomcentrales in de gevaar gebracht. Onnoemlijk veel leed is er, het meeste is ons nog niet eens bekend. Er is ook moed, opoffering, gastvrijheid en meeleven. De Russische dictator wordt verantwoordelijk gesteld. Is hij de enige die schuld draagt?

Bij Siloam was een toren ingestort. Daarbij waren mensen om het leven gekomen. Iedereen zocht naar de schuldige. De eigenaar van de toren? Achterstallig onderhoud? En, was het toevallig, dat juist deze familie onder de omvallende toren stond?  Wie of wat had hen op dit uur naar deze plek gebracht? Hadden ze iets misdaan? Was het een straf van God? De baas van de toren zal dit gerucht gretig verder hebben verteld. En wat te denken van die opstandige Galileeërs die in de tempel door Pilatus gedood waren? 

Vragen genoeg om een rechtsgeleerde te raadplegen. Jezus van Nazareth krijgt de kwestie voorgelegd. ‘Hadden deze slachtoffers iets op hun kerfstok?’

AGELASTE CARNAVAL
Lang geleden werd in Maastricht de carnavalsoptocht afgelast, omdat er in de nacht van zaterdag op zondag een dik pak sneeuw was gevallen. De teleurgestelde feestvierders legden zich bij deze overlast neer! Maar weken later verscheen er een berichtje in de krant. Het had inderdaad gesneeuwd, maar men was ook veel te laat gaan strooien. De verontwaardiging onder de carnavalisten steeg. Een tijd later weer een bericht: er was weinig gestrooid, omdat er te weinig zout was geweest. Een ambtenaar had in het voorjaar vergeten zout te bestellen. Zo kun je natuurlijk doorgaan. De betreffende ambtenaar had misschien een burn-out. Zij chef had hem wellicht te weinig gewaardeerd. Zijn ouders hadden hem niet geleerd om voor zichzelf op te komen... Enzovoorts

GEBOMBARDEERDE STEDEN
De brute oorlogsmachine uit Moskou heeft velen verbijsterd en beangstigd. Beelden van bloeddorstige dictators waarvan we dachten dat ze lang tot het verleden behoorden, doemen op. Mannen, die zich onmetelijke rijkdommen hebben toegeëigend, worden paranoïde, gaan geïsoleerd leven, en omringen zich enkel nog met bewonderaars. Ze verliezen het contact met de realiteit en dichten zich een heldenrol toe in de wereldgeschiedenis. Meegelokt door een zieke fantasie, begeven ze zich in een avontuur waar ze niet meer uit komen en sleuren een heel volk met zich mee. Zo kun je het zien. Maar betekent dit, dat wíj zelf alles zo goed hebben gedaan? Hoe zijn wij omgegaan met een nationalistische narcist? Wanneer werd de trots van Rusland zo gekrenkt, dat een dictator de kans kreeg om volkssentimenten te bespelen? 

Het antwoord van Jezus was heel curieus. Hij zegt: natuurlijk was het geen straf toen die mensen onder een vallende toren omkwamen! En dan vervolgt hij: maar als jullie niet ophouden met kwaad te doen, dan valt er ook een toren op jullie hoofd. Is het ongeluk dan tóch een straf? 

Jezus zegt inderdaad: laat het kwaad dat anderen overkomt voor jou een uitdaging zijn om je geweten te onderzoeken.

AFGEBROKEN BALKON

Aan de muur van het Tilburgse Textielmuseum hing een prachtig sprookje. Ik citeer het uit mijn hoofd. 

In de tijd dat inbreken nog een eerzaam beroep was, gebeurde het in Bagdad, dat een dief zijn been had gebroken. Toen hij een woning probeerde binnen te dringen, was het balkon afgebroken. De dief klaagde de huiseigenaar aan. Voor de rechtbank erkende de huisbaas dat hij wel gezien had dat het balkon enig onderhoud behoefde, maar dat hij een aannemer opdracht had gegeven een en ander te repareren. Dus moest de aannemer voor de rechter verschijnen. Deze verklaarde dat hij de klus wel degelijk had uitgevoerd, maar tijdens het timmeren een ogenblik was afgeleid door een dame die in een prachtig blauw gewaad door de straat had gewandeld. De dame werd opgespoord en voorgeleid. Ze verklaarde dat haar geen blaam trof, ze had haar mantel gekocht, en kon het ook niet helpen dat hij zo mooi blauw was. Tenslotte werd de wolverver gedaagd. Deze wolverver werd schuldig bevonden aan het gebroken been van de dief. De rechter veroordeelde hem ter dood. Hij moest worden opgeknoopt in de voordeur van zijn huis. De wolverver was echter langer dan de hoogte van zijn nederige woning. Hij ontliep zijn straf en de mensen in Bagdad klaagden erover dat er geen recht meer was in hun stad!

Iedereen zoekt de oorzaak van het kwaad bij zijn buren, maar Jezus zegt: ‘De mensen die schaduw zochten onder de toren in Siloam werden niet gestraft, maar laat hun lot jullie uitnodigen tot een gewetensonderzoek.

Als de mensonterende oorlogsmachine is uitgewoed, dan hoop ik, dat ook Europa een zelfonderzoek doet: waar en wanneer hadden we een bijdrage kunnen leveren aan de-escalatie? Het kan er bij mij niet in dat de anderen pikzwart zijn en wij sneeuwwit...

'TOREN VAN PIZZA'

Lieve kinderen. Toen ik vroeg: ‘Wie is wel eens in Italië geweest?’, toen stak Daan onmiddellijk de hand omhoog. ‘In Pizza!’, riep hij heel hard. ‘Lekker gegeten?’, vroeg ik nog, maar Daan ging onverstoorbaar door. ‘Daar staat de toren scheef. Al meer dan honderd jaar..., of wel duizend.’ Hij keek triomfantelijk in het rond. ‘Ik ben er in geklommen. De toren kon elk moment omvallen.’ Daan hield van spannende verhalen. ‘Daarom mochten er telkens maar een paar mensen in, en die moesten heel voorzichtig lopen.’ ‘Was je dan niet bang?’ ‘Nee’, zei Daan, ‘pappa zei: dat die mensen daar beneden maar bang zijn. Wij vallen zacht!’