2012 - jaarwisseling © Harrie Brouwers

HET WARE LICHT

ZWART GAT

Het licht schijnt in de duisternis, maar de duisternis nam het niet aan! Een zekere Johannes geeft in die ene zin zijn kijk op het bestaan weer. ‘Het licht schijnt in de duisternis’, schreef hij 2000 jaar geleden. De opmerking slaat niet op een of ander incident dat ooit heeft plaatsgevonden; ze gaat over het wezen van de dingen, dus ook over onze eigen werkelijkheid hier en nu.
De Eeuwige treedt de tijd binnen. Dat is niet een natuurkundig feit, ergens ver achter alle zwarte gaten     in verre sterrenstelsels; niet iets aan de grens van de kosmos of in de deeltjesversneller in Genève. Johannes drukt uit hoe hij als gelovige het geschenk van zijn bestaan ervaart. Het leven is voortgekomen uit de kracht van de liefde. Het is licht in het donker. Leven in dode materie. Warmte in ijzige kou. Bewustzijn in noodlottige toeval. Liefde in wrede waanzin. Licht in het donker: andere woorden doen geen recht aan het wonder. Zijn woord beschrijft kerstmis, maar ook het ontstaan van de mensheid, de hele evolutie en onze eigen verjaardag.

OM DE ANDER

We lezen van het licht van de Eeuwige op de laatste dag van het jaar. We kijken terug. Van de vele beelden die de televisie ons heeft voorgeschoteld in 2012, is er één dat ik niet vergeten zal. Een omroepster bezocht een arm land. Ze wilde laten zien wat daar allemaal door een goede-doelen-loterij werd gedaan. Ze bezocht een ziekenhuisje en werd getroffen door een vrouw die haar kind daags daarvoor verloren had. De treurende moeder zat apathisch en zonder tranen te huilen. De omroepster leefde mee en wist niet wat ze moest doen. Ze wilde troosten en zei zoiets als: ‘Huil maar niet; er zullen betere dagen komen, wanneer je opnieuw kinderen baart.’ Maar de vrouw treurde door, onverminderd. Het ging de moeder immers niet om de pijn van haar eigen verlies. Dat was nog het minste. Dat zou wel overgaan. Ze treurde om dat ene kindje. Ze had even het leven gezien in zijn oogjes. Ze had zijn hoopvolle blik op zich gevestigd gezien en ze had zich moeder gevoeld. Ze had zijn hulpeloosheid gevoeld en zijn schoonheid. Ze had de belofte verstaan die hij was, en zijn vingertjes zien grijpen naar haar. En nou was hij begraven in de grond. De vrouw worstelde niet met haar verlies, maar ze treurde om dat kindje en zijn lot. Ze was aangedaan door onbaatzuchtigheid.

BELANGELOOS
Voelt u het verschil? Bas was een jaar of zes. Hij had tegenover de woning allerlei dieren levend gevangen. Slakken en insecten, zelfs mieren en torren zaten in een schoenendoos. Hij had er wat gras bij gedaan want het zou zijn dieren goed gaan. Zijn moeder had me door de telefoon verteld over zijn terrarium. Dus toen ik hem bezocht was mijn eerste vraag of ik zijn verzameling dieren mocht zien. Zijn reactie verbaasde me. Hij rende weg, viel over de bank en barstte in snikken uit. ‘s Middags had hij zijn diertjes met nieuw gras blij willen maken. Tot zijn ontzetting was de doos leeg. Alle dieren weg. ‘Ze zijn dood!’, snikte hij met lange harde uithalen. ‘Ze zijn dood. Dat is mijn schuld.’ Zijn moeder boog zich over hem, aaide hem en zei troostend: ‘Jongen, als je die dieren níet verzameld had, waren ze al een dag eerder door vogels opgepikt....!’ Bas was even stil. Keek met een wilde blik zijn moeder aan en begon toen onbedaarlijk en boos te schreeuwen: ‘Maak jij het nog maar erger!’ Moeder had hem willen troosten. Zijn insecten leefden maar kortstondig. Hij hoefde zich niets te verwijten. Maar de jongen was niet bezig met zijn verlies. Hem kwelde niet zijn schuld of verantwoordelijkheid. Wat hem raakte was het lot van de beestjes zelf. Hij was volstrekt niet met zichzelf bezig maar met de ander. Pure onbaatzuchtigheid

GOD

Zulke momenten leggen de kern van het bestaan even bloot. Eén heftig moment breekt Gods licht, door de wolken van het donker. Er is iets van erbarmen, dat de grenzen van het zelf doorbreekt, dat van dieper komt, dat leven schept, dat de wereld omarmt. Het bestaat en het omvat ook mij.

E-MAIL

Lieve kinderen. God maakte zich zorgen over de wereld. Hij stuurde een engel naar de aarde om te kijken of er nog liefde was onder de mensen. De engel kwam terug. Zijn vleugels hingen slap en zijn mondhoeken stonden op bedroefd. ‘En?’, vroeg God. ‘Het is slecht gesteld’, zei de engel. ‘Er zijn maar weinig mensen die U kennen en die uit pure liefde leven.’ God schrok daarvan. En Hij kreeg medelijden met die lieve mensen die in zo’n kwaje wereld woonden. Hij dacht even na en zei toen: ‘Dit ga ik doen. Ik stuur aan alle goeie mensen een e-mailtje. Ter bemoediging!’ Dat deed God. En weet je wat in dat mailtje stond? Nee? Weet je het echt niet? Ik ook niet..., ik heb er ook geen ontvangen! Volgend jaar misschien!