De genoemde datums laten het moment van publicatie zien, 
De datum waarop de preek gehouden is ligt gewoonlijk een week later
2013 - 26ste zondag door het jaar © Harrie Brouwers, Voerendaal
 
 
DE KERN VAN DE BOODSCHAP
 
 
 
 
DOODZONDEN
Een meneer van de bijbelgroep had al vaker verteld, hoezeer hij vroeger in de biechtstoel had zitten zweten en hoe vaak hij bang was geweest voorgoed te zijn verdoemd. Opeens had een klein vrouwtje met zachte stem het woord gevraagd. ‘Er waren in mijn jeugd ook andere biechtvaders’, opperde ze. ‘Ik heb eens in de biechtstoel verteld dat ik drie doodzonden had begaan. De pater zei onmiddellijk: “Ho, ho juffrouw! Een doodzonde gebeurt zomaar niet!” Hij had er aan toegevoegd: “Er gebeuren in Europa per jaar misschien twee doodzonden...” En na een korte pauze: “Eén in Parijs en één in Berlijn”...’
 
IN BERLIJN
Verleden week kwam ik van een korte vakantie uit Berlijn terug. Voor het eerst was ik ook in de villa geweest aan de Wannsee waar hoge ambtenaren in 1942 een definitieve oplossing hadden bedacht voor wat ze het ‘Joodse probleem’ noemden. Ik was diep geschokt door de banaliteit. Hoe pervers, hoe duivels kan de mens worden, zomaar ergens in een huis aan de oever van een mooi meer? De dag daarvoor had ik in een Berlijnse buitenwijk voor het ouderlijk huis gestaan van de theoloog Dietrich Bonhoeffer die in 1943 - mijn geboortejaar -, was opgepakt omdat hij Joden had helpen ontsnappen. Toen ontdekte men ook dat hij betrokken was geweest bij een aanslag op de Führer. Drie weken voor de bevrijding werd hij gedood op 39 jarige leeftijd. Ik was diep onder de indruk van de heldhaftige moed, van de onbaatzuchtigheid van de menselijke ziel, gewoon, in een rijtjeshuis in Berlijn.
 
BARMHARTIGHEID
Thuisgekomen las ik de krant en ik werd blij verrast toen ik het interview las met paus Franciscus. ‘De biechtstoel is geen martelkamer’, had hij gezegd. De kerk is er niet om mensen te plagen en te treiteren. De kerk is er niet om op elke slak zout te strooien. En de paus vergeleek de kerk nu eens niet met een Maagd of een Bruid of iets mystieks, maar met een veldhospitaal! In een veldhospitaal, op het slagveld van het werkelijke kwaad en goed, in de strijd tegen armoede en honger, daar ga je niet het cholesterolgehalte meten, maar je stelpt er de open wonden. De kerk is er niet om tegenover homofielen en gescheiden mensen te zeggen dat ze fout zijn, maar om ze barmhartig te ontmoeten en iets van Gods goedheid te laten zien. Deze woorden zijn me uit het hart gegrepen, en ik heb er lang op moeten wachten. Ik ben dolblij dat ik ze gehoord heb. Jezus trad de zondaars met liefde tegemoet. Het ging hem niet om de wetten. Het ging hem om het echte kwaad.
 
MENTALITEIT
De woorden van de paus deden me denken aan de televisietoespraak van bisschop Beckers van Den Bosch over voorbehoedsmiddelen. Het was in 1963. De bisschop stelde de eigen verantwoordelijkheid van gehuwden voorop. En wat er nadien in de kerk ook is gebeurd, en hoezeer anderen geprobeerd hebben de geest weer in de fles te krijgen: internationaal zijn de katholieken zich naar dat bevrijdend woord gaan gedragen. Ik ben het dan ook niet eens met de krantencommentaren dat de paus niet de inhoud doch slechts de stijl veranderd heeft. De stijl gaat namelijk aan de inhoud vooraf.
 
RECHT EN BARMHARTIGHEID
Lukas herinnert zich Jezus’ uitroep: ‘Gelukkig de armen! Wee de rijken!’ Jezus vindt armoede geen deugd; armoede is nood. Maar de armen prijst hij gelukkig, want er komen andere tijden.
De parabel van Lazarus is een verhalende uitdrukking van dit ‘Zalig de armen en wee de rijken’. De rijke mag geen naam hebben, maar de arme heeft een mooie naam: Lazarus, Eleazer, dat is: ‘God helpt’. God kent de armen bij hun naam! Van de rijke wordt alleen de kleding vermeld en de feesten die hij viert. Hij is degene voor wie de zin van het bestaan een feestje is. Hij haalt zelf de buit binnen, schaft er de duurste schoenen van aan en laat zich zien in de sjiekste restaurants. Zijn waarheid is die van de sterkste en de schoonheid bestaat uit wat lekker is. Zijn leven is leeg; zijn levensinstelling bedreigt de aarde met de ondergang.
Lazarus is te zwak om te doen wat de honden doen: de kruimels onder de tafel weg happen. Jezus gelooft erin dat er recht gedaan wordt. Dat is geen weten. We weten niet hoe, of wanneer, of waar. Dat hoeft ook niet. We kunnen niet over de horizon zien. We geloven in de gerechtigheid. We kiezen ervoor. Het geloof in de armen, in zijn recht en zijn eer, dat is de kern van het christendom. Compassie en mededogen maken de grootheid uit van de mens.
In elk geval zag ik dit jaar twee heldendaden, één in Berlijn en één in Rome!
 
VOORGOED
Lieve kinderen. ‘Ik wil niet!’ Daan brulde het snikkend uit. ‘Ik wil niet naar opa! Daan was bang. Opa was heel erg ziek. Zijn gezicht was mager geworden en zo wit als het laken. De lippen van opa waren vol kloven en naar binnen gekruld en donkere haren groeiden uit zijn neus. Opa hijgde naar adem.  Mamma probeerde nog een keer. ‘Hij zal blij zijn als hij je nog even ziet. Het is misschien de laatste keer, want opa gaat dood. Daarna kun je nooit meer zeggen hoe lief hij was...’ Daan dacht na. Hij perste zijn lippen op elkaar en knikte stug. Hij kneep mamma in de hand en stapte dapper de kamer binnen. Hij ging naast opa staan en kon de tranen nauwelijks bedwingen. Hij zei: ‘je moet niet doodgaan!’ Hij viel met zijn hoofd op opa’s arm en snikte luid. En toen opeens voelde hij de hand van opa door zijn haren gaan..., en dat gevoel is altijd bij Daan gebleven, zijn hele leven!
 
 

  MENU


   
BEZOEK
vandaag259
gister236
deze maand5029
totaal819481