De genoemde datums laten het moment van publicatie zien,
De datum waarop de preek gehouden is ligt gewoonlijk een week later
De datum waarop de preek gehouden is ligt gewoonlijk een week later
2013 - 1ste zondag van de advent © Harrie Brouwers
HEIMWEE NAAR HET PARADIJS
KERNKOPPEN
U zult het gelezen hebben. Het stond begin november in de krant. Een man uit Florida had vorig jaar 10 miljoen dollar gewonnen, en afgelopen augustus kreeg hij voor de tweede keer de jackpot, ditmaal 3 miljoen dollar. Volgens wiskundigen is de kans om één keer in die loterij te winnen 1 op de 14 miljoen. De kans om twee keer de hoofdprijs te winnen, is 1 op de 195 biljoen! Zulke getallen maken me een beetje duizelig; ik krijg er geen greep op, zo ongeveer als toen de bankencrisis begon. Hoeveel is een miljard? Hoeveel is een biljoen?
Een biljoen is een miljoen maal een miljoen, dus miljoen tot de macht twee. Dat is dus ‘n één met twaalf nullen. Ik roep deze getallen op om er een idee van te krijgen, hoe onvoorstelbaar veel anderhalf biljoen dollar is. Dat bedrag wordt namelijk -naar schatting- wereldwijd elk jaar aan wapens uitgegeven. Door de economische recessie is dit bijna gehalveerd, al is de tendens weer stijgend. China heeft met ongeveer 2,5 miljoen soldaten het grootste leger, gevolgd door de VS met 1,5 miljoen en daarop volgen India, Noord-Korea, Rusland en Turkije. Zeven landen hebben kernwapens: Rusland en de Verenigde Staten elk ruim 5000; China, Frankrijk en Engeland enkele honderden en India en Pakistan een stuk of 60. Van Israël en Noord Korea wordt vermoed dat er atoomwapens zijn; in Navolanden staan Amerikaanse wapens gestationeerd, zoals in Volkel en in voormalige Sovjetstaten. Een stuk of 20 landen zijn technisch en wetenschappelijk zo ver dat ze de wapens zouden kunnen maken. Waar moet dat heen?
Een biljoen is een miljoen maal een miljoen, dus miljoen tot de macht twee. Dat is dus ‘n één met twaalf nullen. Ik roep deze getallen op om er een idee van te krijgen, hoe onvoorstelbaar veel anderhalf biljoen dollar is. Dat bedrag wordt namelijk -naar schatting- wereldwijd elk jaar aan wapens uitgegeven. Door de economische recessie is dit bijna gehalveerd, al is de tendens weer stijgend. China heeft met ongeveer 2,5 miljoen soldaten het grootste leger, gevolgd door de VS met 1,5 miljoen en daarop volgen India, Noord-Korea, Rusland en Turkije. Zeven landen hebben kernwapens: Rusland en de Verenigde Staten elk ruim 5000; China, Frankrijk en Engeland enkele honderden en India en Pakistan een stuk of 60. Van Israël en Noord Korea wordt vermoed dat er atoomwapens zijn; in Navolanden staan Amerikaanse wapens gestationeerd, zoals in Volkel en in voormalige Sovjetstaten. Een stuk of 20 landen zijn technisch en wetenschappelijk zo ver dat ze de wapens zouden kunnen maken. Waar moet dat heen?
STRIJDWAGENS
Tegen deze achtergrond klinkt het prachtige adventslied van de profeet Jesaja: ‘Zij zullen hun zwaarden omsmeden tot ploegijzers, hun speren tot sikkels. Geen volk zal nog het zwaard trekken tegen een ander, en niemand zal nog leren oorlog voeren.’
In de tijd van Jesaja was de in slangengif gedoopte pijl een gevreesd wapen, vooral als die werd afgeschoten vanaf een strijdwagen. Ergens in Azië moet 2000 jaar voor Christus het wiel met spaken zijn uitgevonden. Men bouwde er strijdwagens mee. Met de oude massief-houten raderen was dat niet mogelijk geweest. Paarden werden nog niet zo lang gefokt. Wilde paarden waren klein, te klein om een krijger te dragen. Maar de lichte strijdwagens waren ideaal. Je had wel veel graan nodig om paarden te kunnen voeden. Ze aten meer dan een soldaat. Het Egyptische leger zat er Mozes mee achterna en in de tijd van Jesaja was het Babylon dat de Joden bedreigde.
In 2,5 duizend jaar is er veel veranderd. De strijdwagen is een kernwapen geworden. Het is duidelijk dat de menselijke vindingrijkheid en gulzigheid bijna grenzenloos zijn. Het liedje van Jesaja klinkt nog steeds als muziek in onze oren, maar wij voelen er ons machteloos bij.
En toch zingen de gelovigen, elke advent opnieuw, samen met Jesaja het lied, ook als is de tekst kinderlijk naïef. Het roept heimwee op naar het paradijs. Wat moet er van de beschaving terechtkomen als we de hoop op vrede verliezen?
In de tijd van Jesaja was de in slangengif gedoopte pijl een gevreesd wapen, vooral als die werd afgeschoten vanaf een strijdwagen. Ergens in Azië moet 2000 jaar voor Christus het wiel met spaken zijn uitgevonden. Men bouwde er strijdwagens mee. Met de oude massief-houten raderen was dat niet mogelijk geweest. Paarden werden nog niet zo lang gefokt. Wilde paarden waren klein, te klein om een krijger te dragen. Maar de lichte strijdwagens waren ideaal. Je had wel veel graan nodig om paarden te kunnen voeden. Ze aten meer dan een soldaat. Het Egyptische leger zat er Mozes mee achterna en in de tijd van Jesaja was het Babylon dat de Joden bedreigde.
In 2,5 duizend jaar is er veel veranderd. De strijdwagen is een kernwapen geworden. Het is duidelijk dat de menselijke vindingrijkheid en gulzigheid bijna grenzenloos zijn. Het liedje van Jesaja klinkt nog steeds als muziek in onze oren, maar wij voelen er ons machteloos bij.
En toch zingen de gelovigen, elke advent opnieuw, samen met Jesaja het lied, ook als is de tekst kinderlijk naïef. Het roept heimwee op naar het paradijs. Wat moet er van de beschaving terechtkomen als we de hoop op vrede verliezen?
LIEDJE
De bijbelverhalen beschrijven de mens als een wezen dat geschapen is naar Gods beeld. Daarmee wordt niet ons vernuft bedoeld, ons genie om het gedrag van atoomkernen te beschrijven en te manipuleren. Daarmee wordt ook niet ons organisatietalent beoogd om geld en goed te richten op de productie van ongelooflijk verfijnde technische systemen. Noch ons talent om massa’s met angst en rijkdommen te bewerken en keuzes te laten maken. Nee, wij hebben iets van God omdat we tegen de overmacht van bange, trotse wapens het lied van Jesaja neuriën: ‘Zij zullen hun zwaarden omsmeden tot ploegscharen, hun speren tot sikkels. Geen volk zal nog het zwaard trekken tegen een ander.’ We bewaren de hoop in ons hart!
De bijbelverhalen beschrijven de mens als een wezen dat geschapen is naar Gods beeld. Daarmee wordt niet ons vernuft bedoeld, ons genie om het gedrag van atoomkernen te beschrijven en te manipuleren. Daarmee wordt ook niet ons organisatietalent beoogd om geld en goed te richten op de productie van ongelooflijk verfijnde technische systemen. Noch ons talent om massa’s met angst en rijkdommen te bewerken en keuzes te laten maken. Nee, wij hebben iets van God omdat we tegen de overmacht van bange, trotse wapens het lied van Jesaja neuriën: ‘Zij zullen hun zwaarden omsmeden tot ploegscharen, hun speren tot sikkels. Geen volk zal nog het zwaard trekken tegen een ander.’ We bewaren de hoop in ons hart!
TRANSFORMER
Lieve kinderen. Het was muisstil. Toch waren Anne en Arjan allebei thuis. Ze zaten aan tafel en waren bezig hun verlanglijst te schrijven voor sinterklaas. Anne schreef bovenaan ‘12 dansende prinsessen van Barby’. Om beter na te denken stopte ze daarna de pen half in haar mond. Arjan zette bovenaan zijn lijst: ‘een Transformer.’ En hij begon ook op zijn pen te bijten. Toen keek hij naar het lijstje van Anne. ‘Prinsessen!’, zei hij spottend. ‘Ik zal ze met mijn Transformer neerknallen, alle twaalf.' Hij moest er zelf om lachen. Anne reageerde boos. ‘Als sinterklaas dat hoort, krijg je vast geen Transformer! Trouwens, dat is een DVD, met die prinsessen.’ Arjan kreeg een idee. Van de Transformer was ook een DVD! Eerst dacht je dat je een autootje had, maar dan ineens werd dat een verschrikkelijk gevaarlijke vechtrobot met de vreselijkste ruimtewapens. Nu wierp pappa een blik op de verlanglijsten. ‘Transformer? Wat is dat nu weer?’ ‘Daar kan ik de Aliens mee doodschieten!’, verklaarde Arjan enthousiast. ‘Ik denk niet dat Sint van wapens houdt’, zei pappa. ‘Dan vraag ik ze aan zwarte Piet!’, zei Arjan die er kennelijk ook al over had nagedacht. Met een dikke wortel gingen de verlanglijsten de schoen in.
De volgende ochtend vond Arjan een cadeautje in de schoen. Er zat een briefje bij. ‘De mooiste transformer die ik kon vinden. Piet!’, stond daar op. Haastig pakte Arjan het uit. Waarachtig, een glimmende auto, een old-timer. Was het ook een transformer? Hij probeerde hem open te vouwen. Het ging! De motorkap ging open, het dak van de auto ook, de wielen kon hij opzij duwen en daar kwam... een grijnzende zwarte Piet te voorschijn met een zak vol pepernoten!
De volgende ochtend vond Arjan een cadeautje in de schoen. Er zat een briefje bij. ‘De mooiste transformer die ik kon vinden. Piet!’, stond daar op. Haastig pakte Arjan het uit. Waarachtig, een glimmende auto, een old-timer. Was het ook een transformer? Hij probeerde hem open te vouwen. Het ging! De motorkap ging open, het dak van de auto ook, de wielen kon hij opzij duwen en daar kwam... een grijnzende zwarte Piet te voorschijn met een zak vol pepernoten!