De genoemde datums laten het moment van publicatie zien,
De datum waarop de preek gehouden is ligt gewoonlijk een week later
De datum waarop de preek gehouden is ligt gewoonlijk een week later
2014 - Doop van de Heer © Ad Blijlevens, Heerlen
PROGRAMMA GAAT DOOR
Als er een toneelstuk begint, wordt er een programma verstrekt. En je kunt ervan op aan dat het schouwspel aan dat programma beantwoordt. Geen zichzelf respecterende regisseur geeft vooraf een beschrijving die niet klopt met wat er gaat gebeuren.
Zo biedt het evangelie van Matteüs een serieus schouwspel; en Matteüs is een serieus regisseur. In het evangelie van vandaag, het feest van de doop van Jezus Messias, geeft hij een programma van Jezus' leven. Dat programma ligt vervat in het verhaal over Jezus' doop door Johannes. Als wij de rest van het Matteüsevangelie bekijken, kunnen wij van dit programma met zekerheid zeggen: 'Wijzigingen niet voorbehouden'.
Bij die doop van Jezus verschijnt volgens het theologisch geladen evangelie de Geest van God in de gedaante van een duif. Dat programmapunt is doorgegaan. Immers, Jezus was zo vol van Gods Geest, dat niets Hem kon weerhouden om heil te brengen aan zieken en gewonden, aan laatsten en aan minsten. Zijn zending is niet tegen te houden door aardse krachten. Ze gaat zelfs het graf te boven. Want Jezus werd opgewekt uit de doden, tot een nieuw leven. Hij stond op uit het water van de dood. dat ging door; en dat gaat nog steeds door. 'Wijzigingen niet voorbehouden'.
Maar wat heeft dat programma van Jezus' leven, sterven en verrijzen met hier en nu te maken? We zouden 't vandaag bv. zo kunnen beschouwen:
Wij mensen worden op een of andere manier getekend door ellende en grootheid. Dood en leven, verdriet en geluk, opbouw en afbraak zijn in ons leven onafscheidelijk. Als dan de grote symbolen, zoals bv. het water, onze diepste werkelijkheid uitdrukken, vinden wij daarin het vervlochten-zijn van dood en leven, van sterven en verrijzen.
Als er een toneelstuk begint, wordt er een programma verstrekt. En je kunt ervan op aan dat het schouwspel aan dat programma beantwoordt. Geen zichzelf respecterende regisseur geeft vooraf een beschrijving die niet klopt met wat er gaat gebeuren.
Zo biedt het evangelie van Matteüs een serieus schouwspel; en Matteüs is een serieus regisseur. In het evangelie van vandaag, het feest van de doop van Jezus Messias, geeft hij een programma van Jezus' leven. Dat programma ligt vervat in het verhaal over Jezus' doop door Johannes. Als wij de rest van het Matteüsevangelie bekijken, kunnen wij van dit programma met zekerheid zeggen: 'Wijzigingen niet voorbehouden'.
Bij die doop van Jezus verschijnt volgens het theologisch geladen evangelie de Geest van God in de gedaante van een duif. Dat programmapunt is doorgegaan. Immers, Jezus was zo vol van Gods Geest, dat niets Hem kon weerhouden om heil te brengen aan zieken en gewonden, aan laatsten en aan minsten. Zijn zending is niet tegen te houden door aardse krachten. Ze gaat zelfs het graf te boven. Want Jezus werd opgewekt uit de doden, tot een nieuw leven. Hij stond op uit het water van de dood. dat ging door; en dat gaat nog steeds door. 'Wijzigingen niet voorbehouden'.
Maar wat heeft dat programma van Jezus' leven, sterven en verrijzen met hier en nu te maken? We zouden 't vandaag bv. zo kunnen beschouwen:
Wij mensen worden op een of andere manier getekend door ellende en grootheid. Dood en leven, verdriet en geluk, opbouw en afbraak zijn in ons leven onafscheidelijk. Als dan de grote symbolen, zoals bv. het water, onze diepste werkelijkheid uitdrukken, vinden wij daarin het vervlochten-zijn van dood en leven, van sterven en verrijzen.
Het verhaal over de ondergang van de 'Titanic' maakte op mij als kind enorme indruk. En de vrouwen uit Herman Heyermans' 'Op hoop van zegen', die hun verdriet uitschreeuwen over hun verdronken mannen en andere dierbaren, staan model voor miljoenen mensen die treuren om verdronkenen. Watersnood is vandaag de dag nog altijd een ramp die maar al te vaak voorkomt. En bootvluchtelingen weten uit diepste ervaring wat dreiging van water - en meer dan dat - kan betekenen. Beelden hierover behoeven nauwelijks commentaar. Maar anderdeels: zonder water is er geen leven en vervuilt alles. In gebieden van Brazilië bv. sterven er per jaar duizenden omdat er geen regen valt. En ook wij ondervinden, wat water aan goeds betekent en hoe noodzakelijk het is, als er plotseling geen water is. Ook de heilige Schrift, die zo indrukwekkend spreekt over levenwekkend, zuiverend en genezend water, geeft ervaringen weer waarin wij de dodende kracht van water a.h.w. aan de lijve kunnen voelen.
Zelf moet Jezus zijn doopsel en het mysterie van zijn lijden en kruis a.h.w. ineen hebben gezien en beleefd. Aan Jakobus en Johannes, de zonen van Zebedeus, vraagt Hij: 'Zijn jullie in staat om de beker te drinken die Ik drink en met het doopsel gedoopt te worden waarmee Ik word gedoopt?' Het Griekse woord dat wij vertalen met 'dopen', betekent letterlijk 'onderdompelen'. Jezus werd ondergedompeld in een zee van leed en dood. En... ieder doopsel verwezenlijkt dit mysterie op een of andere manier. Zoals de apostel Paulus zegt: 'U weet toch, dat het doopsel, waardoor wij met Christus Jezus in gemeenschap zijn getreden, ons doet delen in zijn dood? ... opdat ook wij, zoals Christus door de macht van zijn Vader uit de doden is opgewekt, een nieuw leven zouden leiden'.
Zelf moet Jezus zijn doopsel en het mysterie van zijn lijden en kruis a.h.w. ineen hebben gezien en beleefd. Aan Jakobus en Johannes, de zonen van Zebedeus, vraagt Hij: 'Zijn jullie in staat om de beker te drinken die Ik drink en met het doopsel gedoopt te worden waarmee Ik word gedoopt?' Het Griekse woord dat wij vertalen met 'dopen', betekent letterlijk 'onderdompelen'. Jezus werd ondergedompeld in een zee van leed en dood. En... ieder doopsel verwezenlijkt dit mysterie op een of andere manier. Zoals de apostel Paulus zegt: 'U weet toch, dat het doopsel, waardoor wij met Christus Jezus in gemeenschap zijn getreden, ons doet delen in zijn dood? ... opdat ook wij, zoals Christus door de macht van zijn Vader uit de doden is opgewekt, een nieuw leven zouden leiden'.
In het christelijk oosten laat men op iconen van Jezus' doop Hem zien als omstuwd door golven. Zijn doop is een afdalen in de wateren van de dood en een opstijgen uit de golven. Deze twee bewegingen zijn een. Ook ons doopsel is een afdalen in de diepte van die golven en een overwinnen van de dood. Jezus Messias deed ons delen in zijn eigen doortocht door lijden en dood heen naar nieuw leven. Dood en leven zijn weliswaar met elkaar verstrengeld; dat is niet weg te praten of weg te moffelen. Maar 'de toekomst is al begonnen'. Zo gaat het programma van Jezus' leven door en gaat het nog steeds door. 'Wijzigingen niet voorbehouden'.
Mogen wij daaruit leven, temidden van al onze wederwaardigheden, in verdriet en in ogenblikken van geluk, in ziekte, in dood en in leven.
In het christelijk oosten laat men op iconen van Jezus' doop Hem zien als omstuwd door golven. Zijn doop is een afdalen in de wateren van de dood en een opstijgen uit de golven. Deze twee bewegingen zijn een.
Ook ons doopsel is een afdalen in de diepte van die golven en een overwinnen van de dood. Jezus Messias deed ons delen in zijn eigen doortocht door lijden en dood heen naar nieuw leven. Dood en leven zijn weliswaar met elkaar verstrengeld; dat is niet weg te praten of weg te moffelen. Maar 'de toekomst is al begonnen'. Zo gaat het programma van Jezus' leven door en gaat het nog steeds door. 'Wijzigingen niet voorbehouden'.
Mogen wij daaruit leven, temidden van al onze wederwaardigheden, in verdriet en in ogenblikken van geluk, in ziekte, in dood en in leven.