De genoemde datums laten het moment van publicatie zien, 
De datum waarop de preek gehouden is ligt gewoonlijk een week later
2014 - 1ste zondag in de 40-dagentijd © Harrie Brouwers, Voerendaal
 
 
 
(In verband met een actueel thema rond 'De Da Vici Code'
staat het weekend in het teken van Maria Magdalena.
De eerste lezing is uit Genesis 2; het evangelie Lucas 8,1-3)
 
 
INLEIDING
De mens is in staat te kiezen tussen goed en kwaad.
Het is daarom door de mens dat het kwaad in de wereld komt.
Dat vertelt ons ook het verhaal uit Genesis in de eerste lezing.
In sommige tijden heeft men daar een discriminerend spel van gemaakt:
‘de jongens tegen de meisjes’.
Adam en Eva gaven elkaar de schuld.
Het moge echter duidelijk zijn dat dit geen recht doet aan Genesis.
Het kwaad komt door de mens in de wereld, man en vrouw!
Ook Maria Magdalena werd het slachtoffer van discriminatie van de vrouw! 
 
 
 
REHABILITATIE
 
 
 
MAGDALENA
Lukas vertelt ons over een grote groep vrouwen die Jezus volgde. Maria Magdalena wordt daarbij steeds met name genoemd. Zij speelt een rol die te vergelijken is met die van Petrus. Zij is een van de rijke dames die de groep rond Jezus financieel in stand hielden. Van haar wordt vermeld dat ze door Jezus van zeven demonen was gered. Dat betekent niet dat ze tot duivels kwaad was verleid, maar dat ze met ernstige gezondheidsproblemen te kampen had gehad. De vrouwen volgden Jezus vanuit Galilea naar Jeruzalem. Ze staan bij het kruis. Maria is de eerste getuige van het lege graf.
In de westerse traditie werden hieraan andere verhalen toegevoegd. Een boetelinge komt Jezus de voeten wassen als hij bij een farizeeërs aan tafel zit. Met haar haren droogt zij ze af. De balsem doet denken aan de olie waarmee Maria van Magdala Jezus wil zalven na diens dood. Maar het beeld verschuift van apostel naar zondares. De losse haren roepen het beeld op van een prostituee. Dat beeld bleef hangen bij de gelovigen. Al spoedig werd aan vrouwen verboden boeken te schrijven.
 
ANDERE VROUWEN
In het evangelie komt nóg een Maria voor. De zus van Martha en Lazarus. Ook zij werd met Magdalena vereenzelvigd. Toen Jezus les gaf en Martha eten kookte, schaarde Maria zich tussen de discipelen . Er bestaat dan ook een ‘evangelie naar Maria Magdalena’.
Panopolis was een dorp in Egypte, tegenwoordig een wijk in Cairo. Op een oude begraafplaats werd daar in 1896 het ‘evangelie naar Maria Magdalena’ gevonden. Men vermoed dat het in het begin van de tweede eeuw in Efeze geschreven is. Het is een 20 pagina’s tellend geschrift waarvan dik de helft ontbreekt. De achtergrond is de denkwereld van de Stoïcijnen en de gnostici. De Joodse filosoof Filo van Alexandrië en zijn Platoons gedachtegoed klinkt erin door. Scheppingsvijandige krachten bedreigen de wereld. De verlosser komt de schepping herstellen. Hij woont als de gekruisigde en opgestane heer in zijn volgelingen. Het koninkrijk van de herstelde kosmos moeten zij over de hele wereld verkondigen. Maar de leerlingen zijn bang. Jezus was vermoord. Wacht hun hetzelfde lot? Maria Magdalena troost de huilende leerlingen en ze zingt een loflied met hen. Ze maakt hun duidelijk waartoe hun offers dienen. De leerlingen vragen zich verbaasd af, hoe Maria dit allemaal weet. Ze kunnen niet geloven, dat Jezus aan haar meer heeft geopenbaard dan aan hen!
 
UIT DE LEGENDE
Middeleeuwse legenden nemen hier het verhaal over. Vervolgingen waren uitgebroken. Stephanus was gestenigd. Maria wordt met Martha en Lazarus veroordeeld en op een vlot zonder roer op zee gezet. Ze worden aangespoeld in de Camarque. In ‘Les Saintes Maries de la mère’ wordt Magdalena vereerd. In haar donkere huidskleur herkennen zigeuners hun beschermster en ze houden er hun bedevaart. Lazarus wordt de eerste bisschop van Marseille en Magdalena woont als boetelingen in eenzaamheid. Haar haren groeien en worden haar enige bekleding. Ze lijkt Eva wel. Ze wordt graag gebeeldhouwd. In Aix en Provence zou ze zijn begraven. Echt populair werd ze in de elfde eeuw. Monniken hadden voor haar een basiliek gebouwd in Vézelay. Haar gebeente zou erheen gebracht zijn. Er kwam een groeiende belangstelling voor de gnostiek. De Katharen lieten van zich horen. Ze werden vervolgd en de basiliek in Vézelay brandde af toen ze vol gelovigen zat. Opzet?   
In de eerste eeuwen verloor de kerk steeds meer de vrouwvriendelijke houding die Jezus kenmerkte. De lerares van de apostelen werd een boetvaardige zondares. De kerk van de 21ste eeuw heeft hier een inhaalslag te maken.
 
APOSTEL
Aan het eind van het evangelie lezen we over Thomas die de wonden van Jezus aan wil raken. Het lijkt een ‘anti-gnostiek’ verhaal: de Verlosser bestaat in de realiteit van de materiele wereld. Verlossen is niet slechts een geheim in de Geest. Maria Magdalena ontmoet haar Heer in de tuin van Pasen. Ze wil hem omhelzen maar Jezus houdt haar af. ‘Je kunt me niet vasthouden.’ De Jezus van Maria woont in een geestelijke wereld, zo lijkt het wel. Maar deze vrouw die wil aanraken heeft sterk tot de verbeelding gesproken. Wie kent niet haar klacht: I don’t know how to love him? Zou Maria dan Jezus vriendin zijn? Misschien wel de ‘leerling van wie hij hield? Zat ze naast hem bij het laatste avondmaal. Was ze de vriendin van Petrus. Was ze Jezus vrouw misschien? Werd ze daarom verzwegen en gekleineerd? Of werd ze het slachtoffer van degenen die de gnostiek bestreden? Voedsel genoeg voor de fantasie. Dan Brown schreef er een roman over.
Maria verdient rehabilitatie. Zij was de kroongetuige van Jezus, de levende.
 
VRIENDIN
Lieve kinderen. ‘Had Jezus een vriendinnetje?’, vroeg Peggy vriendelijk. ‘Ja zeker!’, zei ik. ‘Waarom vraag je dat?’ ‘Wie dan?’, wilde ze weten. Ik moest even denken. ‘Veronica, in elk geval. En ja, Maria van Magdala en Maria van Bethanië. En dan nog waarschijnlijk Johanna van Chusa en Suzanna...’ ‘Nooit van gehoord’, stelde Peggy vast. ‘Maar waarom wil je dat weten?’, vroeg ik weer. ‘Wie was nou zijn allerbeste vriendinnetje?’, drong Peggy aan. ‘Nou, daar vraag je me wat! Ik denk wel Maria van Magdala, want zij was de enige van alle vrienden die bij Jezus bleef, ook toen zij hem aan het kruis hingen. Of Veronica? Je beste vrienden zijn bij je als het slecht met je gaat!’ ‘Maar van trouwen is het dus niet gekomen...!?’, opperde Peggy. ‘Klinkt ook niet: meneer en mevrouw Christus.’
 
 

  MENU


   
BEZOEK
vandaag277
gister236
deze maand5047
totaal819499