2015 - 4de zondag door het jaar © Ad Blijlevens, Heerlen

 

 

 

VRIJ EN BEVRIJDEND

 

 

Niemand van ons ontkomt aan de lucht die wij inademen. Maar ook wat er aan gedachten en gevoelens in de lucht ‘zit’ legt vaak beslag op ons.
Zo herhaalt zich in ieder van ons bij tijd en wijle wat beschreven staat in het evangelie van vandaag. Vinden wij niet in de onreine geest iets terug van gevoelens van ons eigen hart: wantrouwen, angst die ons gevangen houdt en die ons belet ons toe te vertrouwen aan Gods woord en met enthousiasme te reageren op de bevrijdende boodschap van de heilige Schrift? 

Er is ook een ándere ervaring. Soms springen ons tranen van ontroering in de ogen, ondanks al onze twijfels en wankelmoedigheid: bv. bij het horen van een lied. Uit verhalen van anderen horen wij, dat dit soms ook de ervaring is van niet-kerkelijke mensen of van mensen die de kerk hebben verlaten: sommigen betrappen er zich op dat zij telkens worden geroerd door een lied of door beelden uit hun jeugd.
Dan vraag ik me af: Wat is er toch aan de hand dat wij, minstens zo nu en dan, zo moeilijk geloven? Menigeen ervaart het nabije verleden of het heden als een soort godsverduistering. Blijkbaar is het moeilijker geworden om God te ervaren in een wereld vol geweld en vol vragen naar steeds hogere prestaties, ondanks onze behoefte aan steun en bemoediging.

In een mooi boekje van de naar menselijke maatstaven te vroeg overleden prof. Han Fortmann getiteld ‘Hoogtijd’, schrijft hij: onze generatie zou moeten terugkeren naar de oorspronkelijke primitiviteit van het kind. Dat is geen kinderachtigheid! Nee, het is een in groeiende volwassenheid teruggaan naar dat oorspronkelijke geboortegeschenk waardoor het kind vertrouwen heeft in het leven, waarvan je veel, ja álles mag verwachten. Jezus’ goede boodschap kunnen wij vooral met ons hart verstaan.
Het evangelie spreekt ergens over die terugkeer: ‘worden als kinderen.’ Niet: BLIJVEN als kinderen, maar het weer WORDEN, vaak tegen de ervaringen in, en zelfs, temidden van de ervaringen dat het leven dikwijls hard en bitter is. Ons geloof kan worden bedorven door te veel (!) te willen begrijpen. Wij mogen en moeten de beelden die iets diepers en ongrijpbaars uitdrukken eerbiedig in ons meedragen en ons daardoor laten steunen en troosten.
Beelden... Dat zijn bv. beelden uit de heilige Schrift, de beelden van verrijzenis en leven, van water uit de rots, van doortocht door de woestijn, van een beloofd land, van zingend optrekken naar de stad van God-met-ons-mensen. Dat vraagt openheid. Het is belangrijk te ontdekken dat er nog andere bronnen dan alleen het zogenaamde nuchtere verstand. Er is nog een andere wijsheid dan die van de wetenschap. ‘Het hart heeft zijn redenen die het verstand niet kent’, zei eens een groot denker.

De verbazing van die mensen in het evangelie vond haar grond niet in de geleerdheid van Jezus’  woorden. Nee, Hij sprak met gezag, d.w.z. over dingen die Hij heel intens had beluisterd met zijn eigen hart. Wij worden opgeroepen om telkens opnieuw te luisteren met ons hart en om ons hart niet te wantrouwen.
In dit licht luister ik naar de eerste lezing van vandaag: God heeft een nieuwe Mozes doen opstaan, een profeet, uit ons mensen genomen, die Gods woord spreekt. En in het evangelie van deze zondag komt op een heel eigen manier naar vorren dat Jezus van Nazaret ons Gods hart laat zien. Jezus onderricht niet zoals de schriftgeleerden, maar als iemand die gezag bezit. Hij dóet wat Hij zegt. Met zijn prediking kondigt Hij het koninkrijk van God aan; en dit rijk van God wordt meteen zichtbaar in de genezing van zieken en bezetenen. Vandaar de reactie van de mensen: ‘Wat betekent dat toch? Een nieuwe leer met gezag!’
Gods goede boodschap kunnen wij met ons hart verstaan. Jezus, de Messias is hét teken van Gods verlangen dat wij bevrijde mensen worden, opdat wij leven zonder onnodige angst, verlost van kwade geesten. Hij verzet zich tegen wat mensvijandig is. Maar die goede boodschap is ook een opdracht. Het leven en het doen en laten van Jezus is een verhaal waaraan wij ons mogen optrekken.

 

In de kersttijd hebben we gezongen: 

‘Geen ander teken ons gegeven,

geen licht in onze duisternis

dan deze mens om mee te leven,

een God die onze broeder is.’

Tegelijk echter roept God ons op om, levend uit dat geloof, te groeien in de geest die Jezus bezielde, steeds meer naar eenheid van woord en daad. Dan zal ons spreken van Gods
ord delen in de kracht van Jezus’ woord. Dan zullen wij zelf steeds meer vrije én bevrijdende mensen worden. Dat geve God.