2017 - 5de zondag door het jaar © Harrie Brouwers, Voerendaal

EUROPA VERDEDIGEN

FUNDAMENTEN

Als een of andere politicus weer eens een onfatsoenlijke uitspraak heeft gedaan, dan wordt mij wel eens gevraagd: ‘Wat vindt u daar nou van?’ Afgelopen week: ‘Wat vindt u van die man die ze in Amerika tot president hebben gekozen?’ Nou ja, hij heeft nogal aangeschurkt tegen een groep conservatieve christenen. Van andere christenen moet hij weinig hebben. In een interview verklaarde hij van zijn moeder een bijbeltje te hebben gekregen dat hem heel dierbaar is. Nou ja! En dan die andere politicus? Naar hem wordt me ook gevraagd: ‘Wat vindt u van die man die de Marokkanen het land uit wil?’ Ik hoor hem - ook in de kamer - oproepen om de christelijke waarden niet onder de voet te laten lopen. Hij vindt die superieur aan de islam.
Eerlijk gezegd, ik vind het goed dat mensen de waarden en deugden van hun traditie hoog houden. Dat zij opkomen voor hun eigen wezen en hun wortels kennen. We mogen daar trots op zijn. Er wordt al te vaak laatdunkend en slorig gesproken over de christelijke fundamenten van Europa. Wie deze dus verdedigt, mag rekenen op mijn sympathie.
Maar wat zijn die waarden dan?

BARMHARTIGHEID
Wat er ligt in het hart van het christendom, lazen we vandaag bij de profeet Jesaja. De tekst is meer dan 2,5 duizend jaar oud en is altijd gekoesterd door Joden en Christenen. De dichter vat samen, wat het volk geleerd had toen het terugkwam uit zijn gevangenschap. Vooraanstaande families uit Jeruzalem hadden enkele generaties lang in den vreemden geleefd. Ze waren daar als vreemdeling aangewezen op de genade van anderen. Jesaja concludeert nu: Je brood delen met hongerigen, onderdak bieden aan daklozen, mensen de nodige kleren verschaffen, je om je medemens bekommeren en onderdrukten gul onthalen..., wie dat doet laat zijn licht stralen. ‘De gerechtigheid gaat schitterend voor hem uit. De Eeuwige staat achter hem!’
Wie dus onbarmhartig is, wie de zwerver aan zijn lot overlaat, wie de onderdrukte terugstuurt naar de oorlog, die komt niet op voor zijn eigen traditie, maar die verraadt juist zijn christelijke wortels. Hij heeft bovendien weinig geleerd van de laatste verschrikkelijke oorlogen in ons continent, zoals de Paus onlangs nog opmerkte.

VERWENDE KINDEREN

De verkiezingstijd nadert. Ik hoor de debatten. Ik volg het gekrakeel. Vaak denk ik: wat zijn we toch een stel verwende kinderen! Nooit is er in de geschiedenis zo een hoge welvaart geweest, nooit was er zo’n goede gezondheidszorg voor iedereen. Zeur dus niet zo. Kijk eens naar de werkelijke problemen. Hoe de aarde opwarmt van onze rijkdom en diersoorten uitsterven. De echte nood zijn de oorlogen en de vluchtelingen. De echte nood zijn de grenzen die gesloten worden. Het echte gevaar is het egoïsme van landen en van zijn bewoners. Dus ik ga deze maand voor de verkiezingen op zoek naar een partij die barmhartig is. Die dankbaar is voor de bereikte welvaart. Die niet kleinzielig reageert op de komst van vluchtelingen. Die het jonge volk waardeert, dat we in ons vergrijsde land zo hard nodig hebben. Een partij die weer Europees durft denken, die Fransen, Grieken en Polen als broeders tegemoet treedt. Ook dat hoort tot onze christelijke waarden: alle mensen zijn mijn naasten, de mens in nood voorop.
Als het christendom ook in onze tijd het zout in de pap wil zijn, de smaakmaker in de wereld, dan moet het zijn kracht niet verliezen. Als het met Jezus’ boodschap een licht draagt in het donker, dan moet het dat hoog op een standaard zetten.

POPULISME

Paus Franciscus maande ons op te passen voor populisme. We moeten niet dezelfde fouten maken als in de jaren dertig, toen degenen die de economische en politieke crisis zouden oplossen, er de oorlog voor terug gaven. Ik citeer: ‘Een volk, gedompeld in een crisis, zocht naar haar identiteit, tot er een charismatische leider kwam die beloofde haar identiteit terug te geven. We weten allemaal wat er daarna gebeurde... Hitler stal de macht niet, zijn volk stemde op hem en daarna verwoestte hij zijn volk. In tijden van crisis ontbreekt het ons aan beoordelingsvermogen. Dat is een voortdurende herinnering voor mij. Dat is waarom ik altijd zeg: praat met elkaar.’ Einde citaat.

Ieder van ons kan zich voorstellen dat er mensen zijn die zwaar gefrustreerd zijn. Ze hebben het vertrouwen in regeringen verloren, door de bankencrisis bijvoorbeeld en in onze streek nog door de nasleep van de mijnsluiting. Ze willen een protstegeluid laten horen. Ik begrijp het. Toch hoop ik dat we op zoek blijven naar onze christelijke wortels, ook in de politiek!

ZOUT

Lieve kinderen. Aan tafel proestte Jim ineens een mondvol soep over de tafel uit. Driftig wreef hij met de vuist in zijn vertrokken gezicht en riep almaar Bah! Even daarvoor had hij nog met een brede glimlach naar zijn lievelingssoep gekeken van tomaten en balletjes! Zoals gewoonlijk had hij het zoutvaatje gepakt en wilde ermee gaan strooien. Niet zozeer omdat het lekker was, maar het strooien was zo leuk. Van zo hoog mogelijk! Je moest trouwens heftig schudden, want de gaatjes zaten door de hete soep bijna dicht. Nou moet ik jullie ook nog vertellen wat er even dáárvoor gebeurd was. Zijn zusje Janneke wilde wraak nemen omdat zij niet mee had mogen doen, toen Jims vriendje kwam voetballen. Ze had het dekseltje van het zoutpotje opengedraaid, en nu was een hele lading zout in het bord van Jim terecht gekomen. Die wilde doen alsof het hem niet raakte. Daarom nam hij een ferme hap en het resultaat vertelde ik al. Janneke werd van tafel gestuurd. Voetballen kon ze voorlopig wel vergeten. Jim moest helpen opruimen en hij kreeg geen nieuw bord meer. ‘Soep is niet om mee te spelen’, zei mamma boos. ‘Ik had er al zout in gedaan.’ ‘Ja maar’, verdedigde Jim zich, ‘jij doet er altijd veel te weinig in!’ Daar moest iedereen flink om lachen: ‘Jij niet, nee!’