ZESTIENDE ZONDAG DOOR HET A--JAAR 2008
© Arnaud Gemmeke, Voerendaal 2008

INSPIRATIE

Het Bijbelverhaal

We herinneren ons allemaal nog de verhalen die onze ouders vertelden over vroeger. En ook nog wel wat er over de generatie daarvóór verteld wordt. Maar zijn de verhalen die uw betovergrootvader vertelde, nog in de familie bewaard gebleven? Toch wel wonderlijk dat we de millenniumoude verhalen over Jezus en zijn uitspraken nog vers uit de Bijbel kunnen lezen. En dat we daar steeds weer de nodige inspiratie uit kunnen halen. Ik moest daaraan denken toen ik een dezer dagen las dat, het enige dat Ingrid Betancourt zes jaar lang gedurende haar gevangenschap te lezen had, een Bijbel was en dat ze daar veel kracht uit heeft geput. Matteüs schreef zijn evangelie in het jaar 80 na Christus in een joods-christelijk milieu. Jezus is erin vooral de leraar die de twaalf apostelen leert hoe ze moeten verkondigen. - In het Evangelieverhaal van vandaag staat beschreven dat, nadat Jezus de gelijkenissen verteld had, hij de mensen wegstuurde en naar huis ging. Toen kwamen zijn leerlingen bij hem en hij gaf hen desgevraagd uitleg. De uitspraken van Jezus zijn bij elkaar gebracht in vijf grote redevoeringen, die een leefmodel moesten zijn voor de christelijke gemeenschap van toen. Eén van die redevoeringen is de parabelrede van vandaag.

De parabel

Een parabel is een verhaal waarin iets eigenaardigs en iets uitzonderlijks wordt verteld. De lezers en luisteraars worden verrast, geërgerd, verbaasd en soms geschokt. Een parabel heeft een knaleffect; de vijand die in de nacht onkruid zaait over de akker, het kleinste zaad dat uitgroeit tot de grootste plant.
Jezus heeft herhaaldelijk conflicten met de Farizeeën, met name over zijn contacten met melaatsen en tollenaars. De Farizeeën bestreden hen fel, terwijl Jezus onreinen en zondaars juist opzocht. Jezus verpakt het conflict in een gelijkenis om de lezer en luisteraar ertoe te verleiden zonder vooroordelen te luisteren.
Als Matteüs de verhalen van Jezus opschrijft, zijn we een generatie verder. De context van de parabel is dan niet meer actueel. Na Matteüs zijn gelovigen de parabels blijven lezen. Zij lazen ze steeds in hun eigen maatschappelijke en politieke situaties.
In de oudheid was boer zijn moeizamer dan tegenwoordig. Bestrijdingsmiddelen tegen onkruid en ongedierte bestonden niet. Tussen het koren groeide het onkruid gewoon op. Zo moest het ook geoogst worden.

Waartoe inspireert het verhaal ons?

Het maant ons tot voorzichtigheid in ons oordeel. De wereld is niet te verdelen in goede en kwade bewoners, in brave christenen en boosaardig andersdenkenden. Het kan niet de bedoeling zijn als gelovige naïef te zijn en al het kwaad in de wereld maar te vergeven. De samenleving moet wel degelijk beschermd worden tegen terroristen. Toch zullen we veel meer moeten doen. Er voor zorgen dat er geen voedingsbodem is voor wie haat zaait. Het uiterste doen om begrip en barmhartigheid te oogsten. Geduld hebben met elkaar. Elkaar de ruimte geven, in onze relatie met elkaar, met onze collega’s, onze ‘mede-landers’, onze medeweggebruikers, kortom in al de omstandigheden waarin we onze medemens tegenkomen. De boodschap van Jezus luidt, God heeft veel geduld met ons mensen. Zijn Koninkrijk groeit gestaag door. Wacht maar op de oogst. Oordeel zelf niet, laat dat aan God over aan het einde der tijd.