De genoemde datums laten het moment van publicatie zien, 
De datum waarop de preek gehouden is ligt gewoonlijk een week later
2022 - 4de zondag van de advent © Harrie Brouwers, Voerendaal





DE PROFEET EN DE POLITICUS




LEO IX IN VOERENDAAL
Deze kerk is ooit ingezegend door paus Leo IX in 1049. Leo IX is natuurlijk niet heilig verklaard omdat hij het kerkje van Voerendaal had ingezegend. Eerder omdat hij kerkelijke hervormingen doorvoerde. Tragisch genoeg ontstond er door zijn toedoen ook een breuk met de Oosterse kerk. Vlak na zijn dood in 1054 werd de wederzijdse excommunicatie van Rome en Constantinopel definitief. 
Beide kerken waren al lang uit elkaar gegroeid. De taal in het oosten was Grieks, in Rome Latijn. De Grieken gebruikten gedesemd, de Romeinen ongedesemd brood bij de eucharistie. De oosterse kerk vroeg het celibaat aan hun bisschoppen, Leo IX plette ervoor het voor alle priesters te handhaven.
In wezen zijn de verschillen tussen de orthodoxe en de Romeinse kerk niet zo groot. In het oosten is het mysterie beter zichtbaar. Gezangen, wierrook en de iconen ademen het geheim van God. Het Westen ziet geloof vooral als het aannemen van waarheden; het Oosten richt zich eerder biddend op het hemelse.

MOSKOU - KIEV
De voornaamste kerk in Oekraïne is de orthodoxe Kerk. Tijdens de Sovjet-overheersing was Oekraïne een kerkprovincie van de Russisch-orthodoxe kerk. In 1989 werd deze herdoopt tot de Oekraïens-orthodoxe kerk, maar wel onder het patriarchaat van Moskou. De patriarch van Kiev stichtte toen de Oekraïens- orthodoxe kerk onder het patriarchaat Kiev. Tussen deze twee groeperingen zijn grote spanningen. Daar komt nog bij dat in de loop der eeuwen sommige kerken in het Oosten soms met Rome geünieerd zijn. De geünieerden houden hun eigen kerkelijk recht en liturgie, maar ze erkennen het primaat van Petrus in Rome. De West-Oekraïense Geünieerde Kerk behoorde tot 1946 tot de Rooms-Katholieke Kerk, maar ging in dat jaar op last van de Sovjet autoriteiten over tot de Orthodoxe Kerk. Daarnaast bleef er een met Rome geünieerde kerk bestaan, de semi-orthodoxe Grieks-katholieke kerk. De verhoudingen zijn dus ingewikkeld en liggen gevoelig!

POLITIEK EN GELOOF
Paus Franciscus heeft de oorlog in Oekraïne al enkele keren ‘een zinloze oorlog’ genoemd. Hij vermeed daarbij de naam van  Poetin te noemen en dat wekte dan weer wrevel bij Oekrainers. De patriarch van Moskou heeft de oorlog verdedigd. 
Het is altijd een delicate verhouding geweest: geloof en politiek en zeker de relatie tussen kerk en staat! De gelovige moet zijn overtuiging niet te makkelijk tot eigen voordeel aanwenden, maar hij moet ook niet lafhartig het kwaad door de vingers zien.
Vlak na het uitbreken van de oorlog dit voorjaar, was er een video-gesprek tussen de paus en patriarch van Moskou. Franciscus zei daarover later, dat de patriarch 20 minuten lang de oorlog had verdedigd. Franciscus had slechts geluisterd. Aan het eind had hij gezegd: ‘Ik begrijp hier niets van, broeder, wij zijn geen staatsklerken, wij moeten niet de taal van de politiek gebruiken, maar die van Jezus.’ Franciscus vond dat de patriarch niet ‘de misdienaar van Poetin’ moest worden. 
We schrijven 700 voor Christus. In Jeruzalem is Achaz koning geworden. In dezelfde stad leeft ook Jesaja. Hij is een vurig aanhanger van de God van Mozes en David, van de Onzichtbare, de Bevrijder. Achaz echter ziet ook wel wat, in de vele andere goden die hem omringen. Hij laat afgodsbeelden oprichten in het land. Hij laat zelfs enkele van zijn zoons aan hen offeren. Hij komt in grote problemen als de koningen van Aram en Israël de strijd met hem aanbinden. Achaz roept de hulp in van Assyrië. Hij moet daar een hoge prijs voor betalen. 

JESAJA EN ACHAZ
In die omstandigheden speelt de dialoog zich af tussen de profeet Jesaja en koning Achaz. Jesaja wil Achaz leren dat er maar één God is. ‘Laat je overtuigen door Jahweh, vraag hem een teken!’ Maar Achaz wijst elke bemoeienis met zijn regeringsbeleid af. De profeet moet zich niet met politiek bemoeien! Jesaja kan echter de politiek niet buiten zijn geloof houden. ‘Als je geen teken wil, dan krijg je er een!’ ‘Jij zoekt je heil bij de Heer van Assur, bij Tiglad Pilezer, maar hier in jouw paleis, is een van je vrouwen, een jonge vrouw, al zwanger. Zij zal een zoon krijgen die God-met-ons wordt genoemd.’ Met andere woorden, dat gedoe met Tiglad Pilzer, die toevlucht tot de heidense goden, zal maar van korte duur zijn. Er komt een koning die weer de weg van God-met-ons, de God van Mozes en David volgt. Na de dood van Achaz herstelt koning Hizkia het geloof in Jahweh.
Dit verhaal van Achaz en Jesaja blijft in de eeuwen daarna actueel. De voorstelling van een meisje dat een kind baart, van een nieuw begin, van god-met-ons, dat blijft een bron van hoop. Voor de christenen is het maar al te duidelijk. Zij passen dit vers op Maria toe.
Jesaja nodigt ons uit na te denken over wat het geloof te zeggen heeft aan de politiek. Daarbij spreekt de gelovige zijn eigen taal, niet de taal van de macht maar die van Jezus, van recht en barmhartigheid.
 
ENGEL EN KIND
Lieve kinderen. ‘Bestaan engelen echt?’, vroeg Angel. ‘Ik was engel met Carnaval’, riep Miep er dwars doorheen. ‘Ik kan engeltjes tekenen’, riep Eva blij. ‘Engelen zijn sprookjes’, bromde Bas. ‘Nou’, zei ik, ‘dat is een goeie vraag. In het verhaal van kerstmis komt er twee keer een engel op bezoek. Een keer bij Maria en een keer bij Jozef. En die engel vertelt hetzelfde: namelijk dat er een kindje wordt geboren. De geboorte van een kindje is iets heel erg bijzonders. Het is een wonder. Als je daarover wilt vertellen, dan heb je een engel nodig. Zonder engel is het veel te gewoon. Ze bestaan dus echt, maar ik kan ook niet precies zeggen hoe!’ Engelen zijn misschien het gouden randje om een nieuw kindje heen.




 

  MENU


   
BEZOEK
vandaag298
gister236
deze maand5068
totaal819520