De datum waarop de preek gehouden is ligt gewoonlijk een week later
VEERTIENDE ZONDAG DOOR HET JAAR IN HET C-JAAR 2007
© Harrie Brouwers, Voerendaal 2007
JIDDISCHE MAMMA!
DONALD OF MAMMA?
Een tekenfilmpje is voor een kind een betere troost dan een strelende moeder...! Zo las ik vorig jaar in een krantenkop. Daar schrikt je toch even van. Maar zoals altijd in de krant: de kop dekt de lading niet. Wat was het geval?
In Italië waren kinderen tussen 7 en 12 jaar onderzocht. Ze kregen bloed geprikt. Eén groep werd getroost door de moeder. Een àndere kreeg een tekenfilmpje voorgezet. Een derde groep kreeg het allebei niet. Daarna moesten de kinderen een punt geven aan de pijn. De filmkijkers gaven hun pijn een één; de moederskindjes bijna een twee. Die het zelf hadden moeten verwerken gaven de pijn een vijf. Dus vraag je je af: wat kan Donald Duck dat de moeder niet kan?
AFLEIDEN OF TROOSTEN
Het bedrog zit ‘m natuurlijk in het feit dat het tekenfilmpje het kind niet troost maar afleidt. De moeder concentreert juist op de naderende pijn. Bij het filmpje wordt de pijn verdrongen, bij de moeder wordt ze onder ogen gezien. De moeder troost. De film negeert. Voor de zusters in het ziekenhuis is dat laatste wel handig. Het schiet lekker op. Voor de ontwikkeling van het gevoelsleven van het kind is de moeder belangrijker. Ze laat de pijn gebeuren en ze laat voelen dat ze haar kind niet alleen laat.
Ik had het leuker gevonden als ze onderzocht hadden hoe het kind de pijn ervaren had bij een lieve verpleegster tegenover een chagrijn!
GOD ALS MOEDER
We lazen vandaag een ongelooflijke mooie tekst van Jesaja. Jesaja ziet hoe zijn volk honderden kilometers van huis, in een wildvreemd land aan de Tigris, waar iedereen Babylonisch spreekt, hoe het daar kapot gaat van heimwee naar het verwoeste Jeruzalem. De dichter zegt dan: ‘God is een moeder. Een moeder die haar kind op schoot neemt om het te troosten en te vertroetelen.’
Realiseren we ons dat het niet om zomaar-een-moeder gaat! Het gaat over een joodse moeder. Dat is een begrip. In de literatuur, in de geschiedenis, in de kunst, in de muziek, is de joodse moeder een begrip. De ‘Jiddische mamma!’ Het is een overbezorgde moeder die voortdurend om haar kind heen is om het te voeden, te kleden en te beschermen. Soms wel een beetje teveel.
MYRIAM FUKS
Ik heb een cd thuis van Myriam Fuks. Ze werd geboren in Israël uit Poolse ouders en woont in Brussel. Ze is te horen in een genre dat ‘Klezmer’ genoemd wordt. Dat is een wat zangerige midden-Europese stijl waarin Joden hun levenslied zongen. Een song van haar heet ‘A Yddishe Mame’. Ze zingt het in het Jiddisch. Het gaat over ‘haar moeder die haar leven zoet en gelukkig maakt. Het bestaan wordt bitter als ze haar moest missen. Water en vuur trotseert moeder voor haar kind. Gelukkig die zijn oude moeder nog heeft. Zij is een godsgeschenk!’ Ik laat u eens even luisteren naar een stukje uit dat lied. (Hier wordt 2,5 minuut gedraaid uit Myriam Fuks’ 'n Yddische Mame.'
Zo’n ‘Jiddische mamma’ heeft Jesaja op het oog. Een die de pijn van haar kinderen niet kan wegnemen. De moeder zal het leed niet relativeren. Ze negeert de tranen niet van haar kind, maar voegt er de hare aan toe. Ze kan haar kind niet behoeden voor een ingreep in het ziekenhuis. Bloed moet worden afgetapt. Een ongeluk kan gebeuren. De dood kan zelfs toeslaan. Maar ze zal er bij zijn. Ze zal het kind op de knie nemen en vertroetelen. Ze zal het tegen haar borst drukken. Ze zal het strelen en daarbij zingen. Ze zal de bitterheid wegnemen.
Wel, zo’n moeder is God!
En dan zullen er mensen zijn die een tekenfilmpje verkiezen. Die liever van het leven worden afgeleid dan troost te ontvangen. Die liever worden vermaakt dan de ernst en de diepte te proeven van dit mensenbestaan. Het zij zo. Maar God is die moeder die de spuit van de verpleegster niet tegenhoudt maar die wel dichtbij blijft en zegt: je bent een flinke knul, je bent een dappere meid. Ik hou van je!
AAN TAFEL!
Lieve kinderen. Mamma liep gejaagd door het huis. Aan het klappen van de deuren en het rinkelen van de vaat kon je horen dat ze een beetje boos was. Dus niemand zei wat. Pappa dook in de krant, Maya tuurde ijverig in haar punnik-paddestoel en Joep zette zijn koptelefoon een streepje harder. Ineens werd er uit de keuken geroepen.
‘Wie ruimt de afwasmachine even in?’ Pappa dook dieper in de krant, Maya liet een steekje vallen en Joep zette zijn koptelefoon recht. Even later opnieuw een schreeuw.
‘Toe, wie wil het beslag roeren?’ Pappa sloeg krakelend een pagina om; Maya trok haar gepunnikt koordje naar beneden en Joep keek ernstig naar het plafond. Even later opnieuw.
‘Is er niemand die even kan dekken?’ Pappa knipte met een schaar peinzend een advertentie uit. Maya zocht bij de wol een nieuwe kleur wol en Joep plugde zijn koptelefoon even uit en in. Geen vijf minuten later opnieuw een kreet uit de keuken:
‘Aan tafel!’ Pappa vouwde de krant en liep naar de keuken. Maya legde opgewekt haar punnikwerk neer en rende hem achterna. Joep hield zijn koptelefoon op en ging aan tafel zitten. Mamma haalde een dampende ketel van het fornuis. Daarom staat in de bijbel dat God op een moeder lijkt!