TWEEDE ZONDAG IN DE ADVENT VAN HET C-JAAR 2006
© Ad Blijlevens, Voerendaal 2006

KIJKEN OF ZIENZIENER

De profeet Baruch, de ziener uit de eerste lezing, en veel andere profeten van Israel leefden als ballingen. Ze waren verdreven van haard en huis, en ze treurden om hun verloren vaderland, bijzonder om het middelpunt daarvan: Jeruzalem, door hen beschouwd als stad van vrede.
We weten, hoe Israël was terechtgekomen in dat vreemde land met zijn afgoderij en met zijn vaak onmenselijke praktijken. De militaire overmacht van zijn naburen was het oude Israel rampzalig geworden, toen het zijn oude, stoere godsgeloof had ingeruild voor een voze eredienst met lege vormen.
Waar was de kracht gebleven die Israel in het verleden zo onoverwinnelijk had gemaakt?

KIJKER

Israel, ooit een volk van zieners, was een volk van kijkers geworden. Nu, in den vreemde, ver weg van hun oorspronkelijke thuis, herleeft hun geloofsvisie, en daarmee hun Godsvertrouwen. Van dat herleefde en verdiepte geloof zijn de profeten de woordvoerders geworden. Tot hen behoort ook Baruch, die tot het volk zegt: God voert ons terug uit de ballingschap; alle bergen en heuvels moeten worden geslecht.
Uit kracht van die herleefde en verdiepte geloofsvisie en uit het vurige verlangen naar een betere wereld was tenslotte ook de terugkeer naar Jeruzalem mogelijk.

TREKKER

De tocht daarheen was toch weer een uittocht uit een enigszins vertrouwd geworden bestaan, tegen beter weten in, als het gezonde verstand zegt: Hier blijven!
In veel oervoorbeelden vertelt het Eerste of Oude Testament ons over ons menselijk bestaan: Abraham moest wegtrekken uit Ur, Israel uit Egypte en uit de Babylonische ballingschap. Het menselijk bestaan is een wegtrekken uit, en dan een op weg zijn naar.

De kracht die je op weg doet gaan is het geloof. Met dat 'geloof' - we weten het - is niet bedoeld wat menigeen als geloof beschouwt: een wat groezelige kennis van God en wat daarmee te maken heeft. Geloven is: een visie hebben op de toekomst, op de toekomst van onze wereld, dikwijls tegen alle schijn in; niet alleen een visie op hoe het in feite gaat, maar een visie op hoe het zou moeten gaan, en dan bereid zijn om vandaag nog gestalte te geven aan die visie.

In elk geval gingen velen vol goede moed en met de beste voornemens op weg. Hoe die terugtocht naar Jeruzalem is verlopen, hoeven wij heus niet te idealiseren. Maar die mensen waren wel op drift vanuit hun geloof. En in dat verband wordt het sleutelwoord 'gerechtigheid' gebruikt. Wie gerechtigheid doet, effent de weg voor God. Jeruzalem, het einddoel, is dan de toestand waarin de gerechtigheid het onrecht heeft teniet gedaan en waarin God uiteindelijk alles in allen zal zijn.

WEGBEREIDER

Wat de profeet Baruch doorgeeft, beluisteren wij ook in de woorden van Johannes de Doper, die oproept tot bekering en die eveneens oproept om voor God de weg te effenen. Dit betekent niet op de laatste plaats: zien naar mensen die te lijden hebben en oog hebben voor het doen van gerechtigheid. Oog hebben voor... dat is inzicht hebben in je eigen bestaan en in dat van anderen en van de wereld waarin wij leven.
Mogen wij in dit licht steeds meer leven van wat wij in een profetenwoord zingen: 'Blijf niet staren op wat vroeger was. Sta niet stil in het verleden. Ik, zegt God, ga iets nieuws beginnen. Het is al begonnen, merk je het niet?'
God IS gekomen, God KOMT, God ZAL komen: GOD-MET-ONS.