TWEEDE ZONDAG VAN DE ADVENT IN HET A-JAAR 2004
© Ad Blijlevens, Heerlen 2004

JAN DE DOPER

ONTEVREDENHEID
Er zijn mensen die voortdurend ontevreden zijn en die anderen opzetten tot ontevredenheid. Want, zo zeggen velen - en dat is best te begrij-pen - ontzaglijk veel mensen verkeren in onze huidige samenleving in een rampzalige toestand. Dat er redenen zijn tot angst, hoef ik u heus niet te schetsen. En natuurlijk ontken ik evenmin dat er ontzettend veel onrechtvaardigheid en mistoestanden zijn, Vanzelfsprekend moeten wij ons daartegen verzetten. Maar meerderen gaan aan hun onvrede ten onder. Ze lijden aan bewustzijnsvernauwing en ze kunnen niets goeds meer ontdekken. U verwacht van mij vanzelfsprekend niet dat ik op allerlei vragen die ontveredenheid oproepen, een afdoend antwoord kan geven. Toch wil ik proberen, er in het licht van de liturgie van deze eerste Adventzondag althans iets over te zeggen.
U verwacht van mij natuurlijk niet dat ik op al die nijpende vragen een afdoend antwoord kan geven.".Toch wil ik proberen, er in het licht van de liturgie van deze zondag althans iets over te zeggen. 'Advent' - u weet het - betekent 'komst', komst van de Heer. Er wordt ons een opening geboden naar de toekomst: naar een bétere toekomst. Dat veronderstelt een stuk onvrede. Want als het heden zo móói zou zijn, waarom dan een tóekomstdromen? Waarom anders ook weer een groots toekomstvisioen in de eerste lezing van vandaag?

WERKING VAN GODS GEEST
Eigenlijk is het een omschrijving van het ideaal dat ons als uitdaging en oproep voor ogen staat. Het verwijst niet zozeer naar een bepaald tijdstip, maar vooral naar een droom die van alle tijden is en altijd werkelijkheid kan worden. Het visioen is een soort einddoel. Het blijft ons wel steeds vóór. Maar daarom inspireert het ons niet minder en houdt het ons niet minder op gang. Die droom gaat over heel concrete dingen. Hij geeft aan, waarvoor wij ons moeten inzetten, wat voor gevolgtrekkingen de werking van Gods Geest met zich meebrengt. Die droom houdt veel waarden in, die in veel gevallen strijdig zijn met de opvattingen die menigeen erop na houdt. En de Messias staat erin centraal. Kortom, die droom is allerminst een vlucht uit de ellende naar een idylle. Hij brengt hoop en verwachting onder woorden die ondanks alle machteloosheid niet uit ons mensenhart te verbannen is. Dit is heel wat anders dan lijdzaam optimisme in de trant van 'Het komt allemaal wel weer goed'. Nee, het komt voort uit het taaie vasthouden aan waarden die ons bergen doen verzetten en die ons verder doet kijken dan het ogenblik; en het geeft ons de moed om verder te gaan.

ER IS REDDING VOOR IEDEREEN
Het evangelie, de prediking van Johannes de Doper, laat de andere kant van de medaille zien. Er ligt wel vrede in het verschiet, maar de weg daarheen leidt door onvrede heen. Trouwens, de idylle van de eerste lezing heeft evenmin iets te maken met lief en aardig zijn zonder meer, maar alles met een keihard gevecht, met een vrede-uit-alle- macht. Johannes treedt op als wegbereider voor Jezus van Nazaret. Johannes ontmaskert valse géborgenheidswaan en godsdienstige pretenties. Hij zegt: 'Het is erop of eronder. Bekeert u, opdat uw zonden worden vergeven'. Jezus Christus kennen is geen idylle. In elk geval houdt het ook een moeilijke keus in; en dat vereist verandering van mentaliteit. Niemand mag schermen met systemen of wat dan ook. Jezus brengt - denken wij hierbij weer aan de eerste lezing - een nieuwe mentaliteit. Hij brengt vuur. Vuur dat brandt en loutert. Vuur dat zich niet laat bedwingen. Daarom zegt Johannes de Doper: 'Bekeert u, legt nieuwe wegen aan, bouwt een nieuwe samenleving, er is redding voor allen. Want de Heer komt. Eens zal alles werkelijk helemaal goed zijn'.

BIDT: “ONZE VADER “
Kritiek en tevredenheid kunnen samengaan in mensen die oprecht gelovig zijn. Jezus zelf is daarvan het voorbeeld bij uitstek. Ook Hij heeft kritiek op onrecht, machtsmisbruik en noem maar op. Toch kan Hij tegelijk zeggen: 'Het rijk der hemelen (d.w.z. het rijk van God) is dichtbij'. Bij Jezus, onze Messias, vinden wij het evenwicht tussen kritiek en aanvaarding, tussen droefheid en blijdschap. Want in Hem zijn heden en toekomst Gods heden en Gods toekomst. Mogen ons bidden en werken, onze ontspanning en héél ons leven worden geïnspireerd door het gebed dat onze Heer zelf ons naliet: 'Onze Vader, ... uw Rijk kome'.