DERTIENDE ZONDAG DOOR HET JAAR 2005
© Ad Blijlevens, Heerlen, 2005

LIEVE MOEDER

ICOON VAN MOEDER VAN ALTIJDDURENDE BIJSTAND
Op dit titelfeest van onze parochie hier is het goe~, eerst naar de icoon te kijken van Maria Moeder van Altijddurende Bijstand. Natuurlijk is dat allereerst de klassieke icoon die tegenwoordig in de dagkapel hangt. Maar het is ook de icoon die achterin onze kerk hangt die wezenlijk dezelfde kenmerken heeft als de ons overgeleverde. Onder de afbeeldingen van de Moeder Gods, zoals ze in de oosterse kerken bij voorkeur genoemd wordt, is vooral die van de Moeder van Altijddurende Bijstand bekend geworden. Deze icoon kwam tegen eind 15e eeuw van het eiland Kreta naar Rome. Door paus Alexander VI overgebracht naar de kerk van de apostel Matte~s, werd zij daar drie eeuwen lang vereerd door de christenen van Rome en omstreken. Totdat deze kerk in 1798 werd verwoest door troepen van de Franse Revolutie en de tijdig in veiligheid gebrachte icoon vergeten raakte. Ze werd tenslotte teruggevonden; en 1866 werd ze op last van paus Pius 'IX opnieuw voor publieke verering uitgesteld, nu in de redemptoristenkerk van Sant.'Alfonso in Rome. De redemptoristen kregen bovendien de opdracht om de icoon overal te verspreiden.

JEZUS ZOEKT GEBORGENHEID BIJ MARIA
Mij treft in deze icoon de verhouding tussen de Moeder en het Kind. Bij het zien van de werktuigen van het lijden zoekt Jezus bescherming bij zijn moeder. Hij drukt zich tegen haar aan; zijn handjes houden die van zijn moeder vast. Maria omklemt die handjes, buigt haar hoofd naar Hem toe. Zij is voor het kind echt de moeder die geborgenheid geeft. Tevens behoort deze icoon tot het type van de zogenoemde hodègítria, 'zij die de weg wijst', nl. naar Jezus Messias. Maria de moeder van Jezus: dit zijn woorden van diepe menselijkheid. Maria heeft Jezus het leven geschonken. Zij heeft Hem gevoed. Zij heeft aan Hem al die kleine en grote zorgen besteed die een moeder besteedt aan haar kind. Heel haar moederlijke tederheid was voor Hem. Jezus heeft haar leven gevuld, zoals menig kind het leven vult van zijn moeder. Als joodse moeder heeft Maria, samen met Jozef, Jezus vertrouwd gemaakt met de geschiedenis van hun volk. Zij heeft Hem ingewijd in de heilige Schrift. Zij heeft met Hem de psalmen gebeden. Zij heeft Hem met liefde en pijn gevolgd op zijn verdere weg door het leven.

MARIA DE MOEDER VAN ALLEN MENSEN
Maria de Moeder van Jezus en ook 6nze Moeder: deze woorden komen ons als vanzelf op de lippen. Het behoort tot het levensgevoel van veel mensen, zich een kind van Maria te weten. Laten we hierbij even teruggaan naar het evangelie dat wij hoorden. De evangelist Johannes vertelt als enige dat Maria onder het kruis heeft gestaan. Hij geeft daarbij twee uitspraken van Jezus waarvan de diepten wel even groot zijn als ze kort zijn. - Er staat: 'Jezus nu zag zijn moeder, en bij haar de leerling van wie Hij hield. Toen zei Hij tegen zijn moeder: "Daar is nu je zoon Vervolgens zei Hij tegen de leerling: "Daar is je moeder"',* Velen hebben zich erover het hoofd gebroken, en het heeft aanleiding gegeven tot allerlei opvattingen. Hier geeft Jezus volgens Johannes zijn leerling Johannes als zoon; voor hem moet zij moeder zijn. - En verder staat er: 'Toen, van dat uur af, nam de leerling haar bij zich in huis'. Omdat dit woord er staat, heeft men Jezus' woorden vaak opgevat als laatste verzorgingsdaad. Maar ik denk dat wij een diepere zin mogen vinden. Omdat Maria's Messias-zoon als een misdadiger veroordeeld en veracht sterft aan het kruis en omdat zij in moederliefde wil delen in zijn lijden en in zijn veracht worden, wordt Maria zich dieper bewust van haar moeder~zijn en zegt Jezus: 'Vrouw., - niet 'moeder' - 'wees moeder voor Johannes en voor allen die zoals hij mijn leerlingen zijn'.

MARIA, MOEDER VAN ONS GELOOF.
Maria moet in dit uur hetzelfde mysterie van de scheidende liefde doorleven dat Jezus zelf doorleeft in zijn sterven. Pas later wanneer Jezus' sterven een doorgang blijkt te zijn naar verheerlijking, mag zij iets beleven van het geloven dat volgens Johannes de wereld overwint. Zegt dit ook iets over ons geloven? Ik denk dan aan een woord van Paulus aan de christenen van Rome dat wij in de eerste lezing hoorden. Dankzij Jezus Messias hebben wij door het geloof toegang gekregen tot Gods genade, die ons fundament is. En wij prijzen ons gelukkig in de hoop te mogen delen in zijn verheerlijking. Die hoop zal niet worden beschaamd. Want Gods liefde is in ons hart uitgestort door de heilige Geest die ons is gegeven. Ik zou vandaag willen zeggen: Moge Maria, de moeder van ons geloof, onze voorspraak zijn, opdat wij oprecht geloven, in alle omstandigheden, zij, de Moeder van Altijddurende Bijstand.