TWEEDE ZONDAG IN DE 40-DAGENTIJD VAN HET A-JAAR 2005
© Ad Blijlevens, Heerlenl 2005

KIJKEN NAAR EEN ICOON

Bij de Schriftverhalen die wij zojuist hoorden, is de vraag niet: Wat is er toen precies gebeurd? De voornaamste vraag is: Waarom wordt ons dit verteld?
Ook het verhaal van de evangelist Matteüs over dat wonderlijke gebeuren op die hoge berg wil ons niet zomaar terugvoeren naar het verleden, maar het vraagt onze aandacht voor iets dat zich aandient in ons eigen leven nu.
De toon van het verhaal is bij Matteüs plechtig en geladen. Mozes en Elia zijn hier aanwezig. Dat is niet gering! Die twee figuren stellen immers veel voor: Wet oftewel Grote Aanwijzing en Profeten in levende lijve. Op de achtergrond klinkt er bovendien heel veel meè van wat in het boek van de uittocht wordt verteld over het gebeuren bij de berg Sinai. Ook op die berg waren er de wolk, een stem uit die wolk, en het stralende gezicht van Mozes. Bijna elk detail heeft hier betekenis. Wanneer Matte~s het bijvoorbeeld heeft over die wolk, heeft hij het niet zomaar over een toevallig natuurverschijnsel. In de verhalen over de tocht van het oude Israel door de woestijn is de wolk altijd het stille teken dat het mysterie van God in de buurt is.

Om de betekenis van dit evangelie op het spoor te komen dienen wij ook te bedenken. dat Jezus vlak van tevoren voor het eerst met zijn leerlingen had gesproken over het lijden dat Hem te wachten stond en over zijn dood. Ze hadden daarmee geen raad geweten. - Voordat die moeilijke periode aanbreekt, krijgen Petrus, Jacobus en Johannes nu in een soort visioen een bemoediging en een steun vooraf. Hetzelfde drietal zullen we over enkele weken in het lijdensverhaal óók aantreffen, in de hof van Olijven.

Heel even krijgen ze hier op de berg te zien wat ons in deze Jezus is toevertrouwd. Het gewone alledaagse beeld dat ze van Hem hadden, verandert. Dat begint om zo te zeggen te glanzen en te stralen. Heel even staat voor hun ogen de betekenis van deze Mensenzoon in het volle licht. Even wordt de sluier opgetild. In alle helderheid dringt het tot hen door, dat in deze rabbi iets zichtbaar wordt van wat meer is dan mensenwerk, iets van het licht van God.

Dit tafereel op de berg is als een icoon waarnaar je heel lang kunt kijken. En als wij goed kijken, zien wij ook iets van onszelf. Wat in deze Mensenzoon aan het licht komt, zegt nl. ook iets over onszelf. Jezus is, als ik me zo mag uitdrukken, niet los verkrijgbaar. Niet los van Mozes en Elia, niet los van het geloofsverhaal dat begint bij Abraham - denken we aan de eerste lezing van vandaag. Maar evenmin los van al degenen die proberen in Jezus' voetspoor en in zijn geest te leven. In Hem zien zien wij hoe wij bedoeld zijn. Als wij lang kijken naar deze Gerechte, kijken wij ook naar het beste en het diepste in onszelf.

Wij mensen hebben iets heel goeds in ons. Misschien wordt dat wel te weinig gezegd. Wij horen en zien zo ontzettend veel over terrorisme, over corruptie en over criminaliteit, dat wij wij bijna dreigen te vergeten dat er nog altijd mensen zijn die zich inzetten voor anderen. Als je ziet wat bijvoorbeeld ouders opbrengen voor hun gehandicapt kind... Het komt wel niet op het journaal. Zoveel vrouwen en mannen zijn er die in stilte het goede doen, gewoon omdat het goede het goede is. Zoveel mensen zijn en blijven gewetensvol en integer, ook als het moeilijk wordt. Zoveel mensen lopen niet weg voor andermans verdriet, maar durven juist dan een ander nabij te zijn. Zoveel mensen helpen vrijwillig in het opvangen van daklozen, asielzoekenden en armen, of die zorgen voor terminale patiënten. In al zulke mensen ontmoeten wij iets van de lichtglans van de stralende Mensenzoon op de berg. En zulke mensen zullen er altijd zijn.
Nogmaals: wat Matteüs ons hier vertelt, is als een icoon om lang naar te kijken. Wij mogen opzien naar deze in licht geklede Mensenzoon, deze Mens naar Gods hart -want dat wordt bedoeld met 'mijn zoon' -, om in Hem ook onze eigen bestemming te verstaan. Iets dat veel boeiender is dan ons tekort. Wij zijn bedoeld als kinderen van het licht.