ZESENTWINTIGSTE ZONDAG DOOR HET JAAR 2004
© Ad Blijlevens, Heerlen 2004

GEHOOR GEVEN

DE RIJKE
Het evangelie van vandaag heet nogal eens: ‘Lazarus en de rijke’ Vroeger luidde het opschrift meestal: ‘Lazarus en de rijke vrek’. De rijke lijkt dus enigszins in ere hersteld te zijn. Inderdaad blijkt nergens dat de rijke-in-kwestie gierig was. Integendeel, zou je zeggen. Hij vierde immers iedere dag uitbundig feest. Zoiets doet een vrek niet! Bovendien: oosterse bedelaars weten heus wel waar ze zijn moeten. Lazarus zou zijn plekje al lang hebben opgegeven, als er niet van tijd tot tijd iets voor hem afviel. De rijken uit die tijd en uit dat land gingen er zelfs nogal eens groot op, dat ze zo'n soort lijfwacht van arme drommels voor hun deur hadden zitten of liggen. Dat was best goed voor hun ‘image’. Er wordt de rijke dan ook niet verweten dat hij gierig zou zijn. En evenmin wordt Lazarus geprezen omdat hij gelovig berustte in zijn lot. Wat is er dan wél aan de hand?

OOR VOOR GOD
Eerlijk gezegd heb ik zelf nogal met deze gelijkenis geworsteld. Want je zou zeggen: wie het in dit aardse leven beroerd heeft gehad, heeft volgens dit evangelie recht op een soort compensatie, afgezien van de manier waarop iemand dat leed heeft gedragen. Moeten wij dan de nood en het lijden maar laten voor wat ze zijn? En moeten wij huiverig zijn voor wat welstand in ons leven? Terwijl wij toch beseffen, dat wij ons dienen in te zetten voor goede levensomstandigheden voor iedereen. Vergeten we echter niet dat de clou van een parabel meestal in het slot te zoeken is. En dan lezen wij dat Abraham volgens het verhaal tegen de rijke zegt: ‘Als die vijf broers niet naar Mozes en de profeten luisteren, dan zullen zij zich ook niet laten overtuigen als iemand uit de doden opstaat’. M.a.w.: je kunt iemands geloof niet afdwingen door een stuntwonder. Daarom weigert Jezus, zo'n teken te geven. Het enige teken zijn de Wet en de Profeten, dus heel het Eerste of Oude Testament, en vooral Jezus' verkondiging. Hij zegt: ‘Waar mijn woord, waar Ik zelf geen geloof kan wekken, daar helpen mirakels evenmin’. Die rijke wordt niet veroordeeld omdat hij rijk is, maar omdat hij niet luistert naar Gods Woord en als het ware weg vegeteert. En de naam ‘Lazarus’, die ‘God helpt’ betekent, duidt dit aan: God is er voor álle mensen, als zij maar, hoe dan ook, openstaan voor de boodschap van waarachtig heil.

ONS GELOOF
Maar dan komt de vraag:'En wij? Met wie zijn wij verwant? Proberen wij Mozes en de profeten en Jezus Christus, Gods Woord bij uitstek, te beluisteren in de verschillende omstandigheden van ons persoonlijk leven en in de méér-omvattende situaties van wereld en mensen waarmee wij te maken krijgen? En proberen wij ernaar te leven? Parabels zeggen immers ook iets over óns geloof en ons ongeloof. Ik denk hier aan een paar zinnen uit het Emmaäsverhaal in datzelfde Lucasevangelie: 'Wat zijn jullie toch onverstandig en traag van begrip als het gaat om alles wat de profeten hebben gezegd! Moest de Messias niet zo lijden en dan zijn heerlijkheid binnengaan? En Hij legde hun uit wat in heel de Schrift op Hemzelf betrekking had, te beginnen bij Mozes en alle profeten(24,25-26).
Sinds aan mensen Gods Woord is gegeven en sinds met name het Evangelie wordt verkondigd, hebben mensen er verschillend op gereageerd. Wie niet naar dit Woord wil luisteren, verstaat ook niet het grote teken dat Jezus Messias zelf is: hét teken van Gods menslievendheid dat tot ons spreekt en tegelijk een beroep op ons doet. ‘Gods Woord ligt niet in de hemel’, ‘God heeft gesproken in de tijd’, God spreekt nog in de tijd en zal dat blijven doen. Moge dan mede door ons Gods Woord door de wereld heen gaan. Dan mogen wij onder de wolk van Gods verborgenheid zingen en vieren:
‘God onze toekomst, God is onze Vader,
Hij is het licht voor onze ogen uit.
De hele wereld leeft van zijn genade,
Hij gaf de aarde en Hij geeft de tijd'