VIJFENTWINTIGSTE ZONDAG DOOR HET JAAR 2004
© Harrie Brouwers, Voerendaal 2004

PARABEL VAN DE GESTOLEN FIETS

TOM EN BERNARD
Een paar jaar geleden las ik in de krant een parabel. Hij was van een zwarte dominee uit zuid-Afrika.
Tom en Bernard woonden in dezelfde straat. Op zekere dag stal Tom de fiets van Bernard. De dagen daarna zag de kleine Bernard hoe de forsgebouwde Tom op zijn fiets naar school reed. Toen een jaar verstreken was, stapte Tom plotseling op Bernard af. Hij stak hem de rechterhand toe en zei: ‘Het is tijd om te vergeven en te vergeten; laten we ons met elkaar verzoenen.’ Bernard keek naar de toegestoken hand en zei: ‘En de fiets, krijg ik die terug?’ ‘Nee’', antwoordde Tom, ‘het gaat niet om de fiets, het gaat om de verzoening.’

WAARHEIDSCOMMISSIE
Dit verhaal bracht een probleem aan het licht dat in zuid-Afrika speelde. Tien jaar geleden kwam een eind aan de apartheid. Zwarte Afrikaners hadden jarenlang grof onrecht en armoede geleden. Ze waren onderdrukt en gemarteld. Nu, eindelijk, was het ANC de baas. Zou er een orgie van wraak uitbarsten, een bijltjesdag? Zou het land en het rechtssysteem decennia lang verlamd blijven door eindeloze processen en veroordelingen? Het land koos voor een waarheidscommissie. Mensen die de waarheid spraken zouden amnestie krijgen. Velen in de wereld hebben vol bewondering gezien hoe bisschop Tutu met waarheid verzoening en toekomst probeerde te scheppen. Maar er was ook pijn. Je doodgemartelde kind kreeg je niet terug. Je baan ook niet of je verloren jaren en de geleden vernederingen. Daarom vertelde de dominee zijn parabel van Tom, Bernard en de fiets. Vergeving is een gecompliceerd en soms heldhaftig proces.

SJOEMELAAR
Een rijke grootgrondbezitter leidde een lui leventje aan de kust bij Cecarea. Zijn landerijen waren verpacht. Hij had een rentmeester in dienst. Die moest ervoor zorgen dat een tiende van de oogst bij de eigenaar terechtkwam. In de loop der jaren was deze rentmeester gaan foetelen. Hij eigende zichzelf van alles toe. Het was begonnen met een zak graan, maar toen zijn bedrog niet aan het licht kwam werd het steeds meer. Zijn heer had al eens gemopperd over tegenvallende resultaten, maar de rentmeester had geklaagd over droogte, plantenziektes en politieke onlusten. Tenslotte kreeg zijn baas een vermoeden van het bedrog en hij besloot de rentmeester te ontslaan. De rentmeester kreeg daar lucht van en handelde snel. Hij liep alle pachters af en schold hun belangrijke bedragen kwijt. Zo maakte hij vriendjes voor het moment dat hij geen werk meer had.

WELBEGREPEN EIGENBELANG
Dit verhaal deed de ronde in Palestina. ‘Wat vond Jezus daar nu van? Kon de rentmeester, hangende zijn ontslag, schuld kwijtschelden?’ Goeie vraag, maar Jezus schokt zijn gehoor met dit commentaar: ‘Wat een geweldige rentmeester. Neem hem tot voorbeeld in je leven!’
Let wel, Jezus stelt niet de oplichterspraktijken tot voorbeeld. Voorbeeldig is de daadkracht waarmee de rentmeester anderen vergeeft. Hij beseft dat vergeving niet alleen goed is voor de ander maar ook voor hemzelf. Uit welbegrepen eigenbelang vergeeft hij. Daarom prijst Jezus de man.

INCLUSIEF DENKEN
Verzoening in de wereld. Vrede in Palestina, zuid-Afrika en noord-Ierland. Hereniging van broers en zussen, van ouders en kinderen, een nieuwe relatie met collega’s: het lukt alleen als met het belang van alle partijen rekening wordt gehouden. Verzoening tussen moslims en westerlingen lukt alleen als wij benul hebben van de belangenen van de moslims en die in onze oplossingen laten meespelen, en wanneer zij onze gevoeligheden beseffen en die in hun benadering een plek geven. Oplossingen die alleen maar één partij dienen zijn geen oplossingen maar tijdbommen. Een hek dat alleen Israël beveiligt dient ook Israëls vrede niet. Bomaanslagen die dood en vernietiging zaaien dienen ook de moslims niet. Oorlog met terroristen zonder wetenschap over hun frustraties, leidt tot niets. Dan kun je beter een voorbeeld nemen aan de ouwe sjoemelaar in Palestina, die begreep dat het belang van hemzelf samenviel met dat van zijn tegenpartij. Verzoening en vrede komen alleen tot stand als de waarheid van alle partijen wordt erkend en als de fiets ook ter sprake komt!

KOEKJE VAN LUC
Lieve kinderen. Kennen jullie Luc? Luc is een grote jongen van wel drie jaar. Hij zit vaak in de kerk. Tijdens de communie loopt hij plechtig naar voren. Daar kan iedereen een voorbeeld aan nemen. Laatst stak Luc zijn hand uit. Hij wilde een hostie. Omdat hij te jong was, gaf ik hem een kruisje op het hoofd. Leuk en aardig, maar Luc herhaalde het gebiedend gebaar van zijn rechterhandje. ‘Hier die hostie!’ Zijn moeder trok hem mee en Luc begon te huilen.
Ik had gedacht: Luc moet de eerste communie nog doen en ik wil dat feestje niet bederven.
Maar Luc had gedacht: waarom krijgt iedereen iets te eten en ik niet? Houden ze niet van mij?
Na de mis ben ik naar buiten gegaan. Ik had een hostie bij me uit de sacristie. Die was nog niet gezegend. ‘Luc wil je eens proeven?’ ‘Lekker’ zei Luc tevreden en de volgende zondag bracht hij me drie zelf gebakken gebakjes, want we hadden elkaar begrepen. Luc moet de eerste communie doen en wij houden van hem.
Je moet eerst weten wat een ander denkt en voelt, en de ander moet weten wat jij denkt en voelt, dan is de ruzie zo opgelost.