DRIEËNDERTIGSTE ZONDAG DOOR HET JAAR 2003
© Ad Blijlevens, Heerlen 2003

MOED HOUDEN

VERZET
De eerste lezing van deze zondag stamt van ongeveer 160 jaar voor Christus. Een klein volk is onder de voet gelopen door een machtige natie. Israël kreunt onder het juk van Syrië. Maar er groeit verzet. De Makkabee~n spelen daarin een grote rol. Er ontstaan verzetsliederen. Het zijn liederen in een geheimtaal, want hardop kun je lang niet alles zeggen. De profeet Daniël zingt in geheimtaal: “de sterren zullen eens van de hemel vallen'. Velen verstaan wat daarmee wordt bedoeld. Dat is het hart van het verhaal: innerlijk verzet tegen uiterlijke macht.
In het evangelie van vandaag schrijven we 65 jaar na Christus. Een klein volk is onder de voet gelopen. Juda kreunt onder het juk van Rome. De christengemeente moet de schuilkerken in, wegkruipen in catacomben. De wrede vervolgingen van Nero en andere keizers zijn immers berucht. Maar er groeit verzet. Eer ontstaan verzetsliederen. Ook nu zijn het liederen in geheimtaal, want ook nu kun je hardop lang niet alles zeggen. De evangelist Marcus droomt: 'De sterren zullen van de hemel vallen ... de machten zullen in verwarring geraken, en na alle wandaden van het beest Nero zal er een Mensenzoon komen'. Een naam mag Hij niet hebben, want dat is te gevaarlijk. Daarom alleen de aanduiding 'Mensenzoon'. Iedere goede verstaander heeft maar een half woord nodig. Menigeen vsrtaan wat daarmee wordt bedoeld. De tijden zullen veranderen. Innerlijke kracht zal belangrijker blijken te zijn dan uiterlijke dwang. In geheimtaal wordt gezongen: 'Kijk naar de vijgenboom. Eens zal hij bloeien, en we zullen weer in pais en vree genieten en feest vieren in de schaduw van de grote bladeren'.

TOCH IS ER HOOP EN TROOST
Beide lezingen zijn duidelijk ontstaan in een periode waarin mensen het moeilik hadden. Juist daarom vormen ze voor ons een mogelijke bron van hoop en troost.
Tijden van moeilijkheden: daar is geen wereldoorlog voor nodig. Wie geen moeiijkheden kent, kent zichzelf niet en kent het leven niet. Wie het leven louter menselijk bekijkt, kan best eens zeggen: 'Wij zijn een verloren generatie' of/en: 'Er is geen toekomst en dus geen hoop'. Dan is er iemand nodig die de vonk van het goddelijke doet overslaan, iemand die zegt: 'Het kan wél, er is wél uitzicht'.

GOD ZOEKT ONS EN REDT ONS
In het evangelie van vandaag wordt Jezus van Nazaret zo'n verbindingsmens
genoemd tussen God en ons mensen. Natuurlijk is dat Degene die zowel zoon van God als broeder van mensen wordt genoemd. Wat alle offers ter wereld niet konden, dat deed zijn levensoffer wél: God en ons mensen verbinden, nieuw leven op gang brengen, geen uitgeblust, maar goddelijk leven. Vaak blijkt achteraf dat middenin de verschrikkingen het beeld van de vijgenboom heeft gestaan: de vijgenboom als teken van vertrouwen, als belofte van toch-weernieuw-leven, van toch-opnieuw-verder-kunnen. Juist ook in tijden van crisis krijgen wij oog en gevoel voor wat ons mensen te boven gaat. Juist ook in perioden van verslagenheid weten wij ons barmhartig aangeraakt door een raadselachtig méér', een vermoeden dat pijn geneest. Achteraf - ik moet toegeven: meestal achteraf - blijkt juist dat vermoeden een onverwachte en ongelooflijke bron te zijn van energie, van waaruit iets nieuws mogelijk lijkt te worden. Zoiets als een vijgenboom, die, dor en kaal, in recordtijd een grote boom wordt met grote bladeren.
Die vijgenboom staat in ieders leven, vroeg of laat, misschien zelfs meerdere keren. Als wij eenmaal zo'n ervaring hébben meegemaakt, mogen wij hopen dat wij een volgende keer de kracht zullen krijgen om er opnieuw doorheen of weer bovenop te komen. Dan mogen wij erop vertrouwen dat God ons op het spoor is en ons zijn reddende hand reikt. Mogen wij het zo beleven...