VIJFENTWINTIGSTE ZONDAG DOOR HET JAAR 2003
© Ad Blijlevens, Heerlen 2003

KRUISVERHEFFING: FEEST

Het feest van kruisverheffing is in onze liturgie terecht een groot feest. Zelfs de 'gewone' zondagsliturgie wijkt er voor. De naam van dit feest herinnert aan het opheffen van het kruis bij de kruisverering op Goede V-ijdag. Onafscheidelijk is aan die benaming de gedachte verbonden die wij zojuist beluisterden in het evangelie: 'De Mensenzoon moet omhoog worden geheven, zoals Mozes eens de slang omhoog hief in de woestijn, opdat ieder die gelooft in Hem eeuwig leven zal hebben'. Maar deze verheffing is ook het begin van Jezus' verheerlijking: nadat Hij zich heeft vernederd tot de schandelijke en onmenselijke dood aan het kruis, is Hij door God hemelhoog verheven. Zo vieren wij vandaag heel het paasgeheim, terwijl wij opzien naar de Gekruisigde die alle mensen naar zich toe trekt en die hen geneest van de giftige beet van de slang.

Het is u zeker opgevallen dat bij moderne kruiswegen nogal eens een 15e of zelfs een 16e statie te zien is waarop de verrijzenis aandacht krijgt. Kijken we maar eens naar onze kruisweg hier in onze kerk! Daarin wordt dan uitgedrukt dat Jezus? sterven en verrijzen samen één mysterie vormen. En dan is het antwoord op Jezus' lijden en sterven er niet alleen een van medelijden, boete en rouw. Dan is ook de liturgische kleur op Goede Vrijdag niet meer het zwart, maar het rood: de vreugdekleur van de overwinning, die bijzonder kan aanspreken op de dag waarop wij het overwinnende sterven gedenken van Hem die door zijn dood betekenis geeft aan elke getuigenisdood.
De evangelist Johannes laat Jezus ons zeggen: 'De Mensenzoon moet omhoog worden geheven, zoals Mozes eens de slang omhoog hief in de woestijn, opdat ieder die gelooft in Hem eeuwig leven zal hebben'. Verhoogd op het kruis, in de dubbele zin van dat woord, wordt onze Heer bron van leven-zonder-einde.. Dan pas blijkt, dat Hij Gods Zoon is en dat Hij heeft gesproken uit naam van God de Vader (8,28). Het uur van zijn verheffing op het kruis is het uur van zijn ver-heer-lijking: vanaf dit uur is Hij het middelpunt van zijn koninkrijk (12,32). Vanaf dat uur ook geeft, zendt Jezus zijn Geest (7,39)

Als iemand een gewelddadige dood sterft, mag je dat sterven niet losmaken van diens leven. Achter deze dood moet immers méér zitten; en dat 'méér, moeten wij zoeken in het léven van die mens. Wanneer ik daarover nadenk, komt bij mij de gedachte op: omdat Jezus' dood-aan-het-kruis voor zijn tegenstanders een Godsoordeel was, werd dat zelfde kruis voor Jezus' volgelingen het teken van een goddelijke erkenning en is Jezus' verheerlijking een soort herziening van het proces, waarbij Hij in het gelijk werd gesteld.
En dan kunnen wij ons herinneren wat wij vandaag hoorden: 'Als mens verschenen, heeft Hij (Jezus) zich vernederd door gehoorzaam te worden tot de dood, tot de dood op het kruis. Daarom heeft God Hem zeer verhoogd en Hem de naam gegeven die boven alle Naam is, opdat in de Naam van Jezus zich alle knie zou buigen van hemelingen, aardbewoners en hellegeesten'.
En in onze eucharistieviering belijden wij, dat wij, wanneer wij het brood eten en de kelk drinken, de dood van de Heer verkondigen (vgl. 1 Kor 11,26). In de geest van Paulus belijden wij: zoals een heraut een blijde boodschap verkondigt, zo is ook onze eucharistie een blijde verkondiging, want 'ons paaslam Christus is geslacht. Laten wij daarom feestvieren... 1(1 Kor 5,7-8).

Vergeten wij echter niet: wij mensen leven in de slagschaduw van dat kruis dat wij vereren. We moeten natuurlijk niet doen aan valse lijdensmystiek. Maar Jezus' woord blijft gelden: 'Wie mijn leerling wil zijn, neme zijn/haar kruis op en kome achter Mij aan'. Ik hoef u niet te schilderen wat dit concreet kan betekenen. Ieder van ons komt, op haar of zijn eigen manier, wel in aanraking met leed en kruis. Het feest van vandaag echter herinnert ons eraan dat het kruis ook teken is en kan zijn van overwinning«. Ook voor ons is er geen Goede Vrijdag zonder licht. Ik geef grif toe dat dit nogal eens moeilijk te 'zien' is. En toch... Ik hoop dat wij steeds meer ondervinden dat er een overwinning is ...