VIJFDE ZONDAG VAN PASEN 2003
© Harrie Brouwers, Voerendaal 2003

GROTER DAN ONS HART

ALLES WETEN
Ik ben opgevoed met een aantal levenswijsheden in de Frans taal zoals ‘partir c’est mourir un peu’, afscheid nemen is een beetje sterven. De diepste wijsheid was: ‘Tout savoir, c’est tout pardonner’, alles weten is alles vergeven. Als je maar eens alles van een ander wist, zijn diepste angsten, de kracht van zijn genen en hormonen, zijn felste verlangens, zijn wonden en ambities, zijn domheden, als je alles zou weten, dan zou je ook in staat zijn alles te vergeven. Het probleem is dat we zo weinig weten. Ook over ons eigen ik. Het is moeilijk om jezelf te vergeven. Mensen zitten vol zelfverwijt. ‘Hadden we toen dit of dat nog maar gedaan...’

KIPPENVEL
Jaren geleden belde een jongeman op. ‘Hallo, met Marcel!’ Toen ik de stem hoorde kreeg ik kippenvel. ‘Kent u me nog?’ Jazeker. Ik had hem in de klas gehad. Een vreselijk lastige klas was het geweest; leuke kinderen als je ze op straat tegenkwam, maar samen was er geen huis mee te houden. Marcel was de ergste van ze allemaal. Hij woonde in Ubachsberg. ‘Ik heb vroeger bij u in de klas gezeten op vier havo’, zei hij. Marcel wilde trouwen. Een week later zat hij trots met zijn bruid bij mij aan tafel. Hij was onderwijzer geworden. ‘Weet u nog dat ik eens een keer de bijbel van u moest overschrijven?’ Hij ‘smilde’ breed. Dat leek me onmogelijk. Sinds de uitvinding van de boekdrukkunst zal dat wel niemand meer hebben gedaan. Marcel begon te vertellen. Hoe hij vroeger misdienaar was geweest. En dat hij dat altijd erg mooi had gevonden. Hij was tot zijn eindexamen acoliet gebleven. Maar op Bernardinus was hij bang geweest dat dit geheim uit zou lekken. Ineens begreep ik alles. Arme Marcel. Hoeveel straf had hij zich op de hals gehaald om maar te camoufleren dat hij ‘s zondags in de kerk behulpzaam was. ‘Tout savoir, c’est tout pardonner!’

NACHTMERRIES
Maar wij weten niet alles. We weten weinig. Onze diepste roerselen kennen we niet. Soms komt er iets van boven in nachtmerrie. Op de Gerardus scheurkalender stond het zo: Zegt een vrouw: ‘Ik heb geen oog dichtgedaan. Mijn man snurkt de hele nacht. Zegt haar vriendin: ‘De mijne doet iets waar ik me veel ongeruster over maak. Hij ligt de hele nacht te glimlachen!’ Wat gaat er allemaal om in een mens?
Verbijsterd lezen we over wreedheden waartoe mensen in staat zijn. We kennen van onszelf alleen het bovenste laagje.

GOD IS DE GROOTSTE
Johannes schrijft in een brief. ‘God is groter dan ons hart.’ Dat is een constatering. Natuurlijk. God is groter. Per definitie. We bedoelen met God: Degene die groter is, Die ons hart en ons verstand te boven gaat. Die grootste werkelijkheid kun je niet kennen. Op het moment dat je Hem zou kennen zou je er zelf boven staan. Over het hogere kunt je alleen vermoedens hebben. Sommige mensen zullen zeggen dat dat hogere domme materie is, gestuurd door toevalligheden. Gelovigen zeggen dat het eerder een persoon is, een moeder of vader, Iemand met een plan.
‘God is groter dan ons hart’, zegt Johannes en dan realiseert hij zich: ‘Hij weet alles.’

BEVRIJDING
Konden wij ons aan dat besef overgeven! Aan het besef dat God alles van ons weet. Hij kent ons beter dan wij onszelf kennen. Hij begrijpt ook onze irrationele handelingen en dwanggedachten. Hij kent de oorsprong van onze angst en leugentjes. Hij kent onze verdrongen afgunsten en ons gevecht tegen het kwaad. Hij doorgrondt ons in hart en nieren. ‘Tout savoir, c’est tout pardonner!’ God vergeeft alles. Daarom mag je met een gerust hart tegenover God staan, ook als je eigen hart je veroordeelt.
Dit geloof maakt een mens vrij. Het bewustzijn dat God je niet veroordeelt en dat Hij je kent.
Heel wat mensen zullen bij deze tekst van Johannes denken: ‘ja, maar’. Ja maar komt het er dan niet meer op aan wat je doet en wat je zegt? Is dan elk gedrag verontschuldigd? Is de hemel een groot Pieter Baan Centrum? Die angst is ongegrond. Wie zich een bemind kind van God weet die doet niets liever dan wat de liefde vraagt. En juist die liefde, schrijft Johannes elders, juist die liefde is de woning van God. ‘Tout savoir’ is niet alles excuseren, maar alles vergeven! We hebben een erg mooi geloof vind ik.

GROTE GOD!
Lieve kinderen. Ik ga je een grapje vertellen.
Pietje vroeg aan God: ‘Lieve God, U bent zo groot. Hoelang duurt voor U een miljoen jaar?’ ‘Och’, zei God, ‘een miljoen jaar is voor mij een ogenblikje!’ Piet denkt even na en vraagt dan opgewonden: ‘En een miljoen Euro, hoeveel is dat voor U?’ ‘Och’, zei God, ‘een miljoen euro is voor mij een centje!’ Piet knijpt zijn ogen stevig dicht, vouwt zijn handen stijf samen en zegt: ‘God, ik vraag niet veel, geef me asjeblief een centje.’ En God zei ‘Een ogenblikje!’
God is veel groter dan een mens kan bedenken. Hij weet alles... en Hij kan met ons lachen.