TWEEDE ZONDAG IN DE 40-DAGENTIJD 2003
© Ad Blijlevens, Heerlen 2003

ONTMOETING OP DE BERG

DE STEM
Stem uit de hemel, mensen blinkend wit, Mozes en Elia in gesprek alsof ze nooit gestorven waren. Wat moeten' wij met zo'n verhaal? Misschien hebben wij ons wel ns afgevraagd waarom er nooit meer zo'n wonderlijk iets gebeurt. Zoiets maakt immers iets zo aanwijsbaar en bewijsbaar. Vandaag beseffen wij: zoiets gebeurt niet, nu niet, en toen ook niet.
Ik schuif de vraag terzijde of het evangelieverhaal wèl of niet - zoals wij dat noemen - precies zo heeft plaatsgevonden. Een belangrijke vraag is wel: Waarom werd dit verhaal geschreven, en waarom werd het zo opgeschreven?
Mij valt dan meteen op dat de evangelist Marcus gebruik maakt van oeroude elementen: de berg, de lichteffecten, de stem uit de hemel, Mozes en Elia. De mensen die dit toentertijd hoorden, hebben zeker meteen teruggedacht aan verhalen uit het Oude of Eerste Testament. En dat is ook de òpzet:
De evangelist wil met dit verhaal uitdrukkelijk aansluiten bij verhalen van vroeger.


ONTMOETING OP DE BERG
Daarom laat hij het spelen op een berg. De berg: dat is de plek bij uitstek waar mensen God kunnen ontmoeten en waar mensen uit de handen van God een zending ontvangen. Zo hebben Mozes en Elia op de berg een ontmoeting gehad met God. Die ontmoeting gaf een beslissende wending aan hun eigen leven, maar ook aan heel de geschiedenis van hun volk en van zoveel anderen. - Mozes ontving op de berg de woorden die gegrift zouden staan in het hart van een volk, woorden die het fundament zouden vormen voor het leven van elke waarachtige Israëliet en van miljarden andere mensen. - En Elia wordt op de berg geroepen om de voorman te worden onder de profeten, de voortrekker van een groep die zou werken als een voortdurend geweten van het volk. - In het evangelie van vandaag gaat het daarom om een beslissend ogenblik, een belangrijke zending, niet alleen in Jézus' leven, maar van heel de ménsheid.

HET KRUIS EN DE VERHEERLIJKING
Maar er is veel méér! - Mozes als man van de Wet - of liever: van de Aanwijzing die een levensrichting aangeeft -, die Mozes en Elia als voorman van de profeten vertegenwoordigen samen het oude of het eerste testament.
Met Wet - Aanwijzing en met Profeten heb je in twee woorden, in twee figuren, heel die traditie tegenwoordiggesteld. Dat rijmt ook op wat de stem uit de hemel zegt: 'Dit is mijn liefste zoon; luister naar hem'. Het eerste deel komt uit de profeten, nl. uit de profeet Jesaja. Het tweede deel komt uit de Wet, uit het oude boek Deuteronomium. - Dat wonderlijke tafereel boven op de berg, met doden die spreken en met levenden die licht uitstralen, laat ons dus aanvoelen: Jezus van Nazareth staat in de traditie en is de vervulling ervan.
Maar er is nòg meer! Het tafereel op,de berg staat in een tweeluik met een ander moment in Jezus' leven, 66k op een berg: op Calvarie. En dat is de kèrn van dit evangelieverhaal: beide taferelen zijn een!
Het verhaal dat wij-vandaag horen, is eigenlijk een verrijzenisverhaal, gekoppeld aan de eerste lijdensvoorspelling. En die koppeling is allerminst toevallig. Want het evangelie van vandaag onder
streept juist dit: je kunt kruis en verheerlijking niet van elkaar scheiden; nee, het is één gebeuren. Her kruis laat zien, hoe diep Jezus werd vernederd, hoe Hij monddood werd gemaakt, hoe Hij zelfs werd vermoord.
De verheerlijking: daaraan zien wij wie die Jezus van Nazaret ten diepste is. Het kruis toont a.h.w. de feiten, de verheerlijking laat zien wat deze feiten ten diepste betékenen.

TOCH VERDER DURVEN GAAN
Dat je de betekenis ziet van wat er gebeurt, dat je in een flits een kijk krijgt op het geheel, dat is het moment van het evangelie van vandaag. Zoiets kunnen wij een "PIEK-ERVARING noemen, daarom ook boven op een berg. Maar het is slechts voor even. De verleiding is groot om b6ven te blijven. Petrus stelt dan ook voor: op de berg blijven. Maar... wij moeten van de berg af. Wij moeten kijken naar wat er in onze wereld gebeurt. Wij moeten dat allemaal mee-maken. ZO'n ervaring betekent pas iets als wij haar weer kunnen loslaten en weer verder durven te gaan, zelfs door diepe dalen heen. Dan is zoiets ook beslissend voor ons leven: met beide benen op de grond staan, lopen, en vèrder durven, maar wel met heel goed in ons hoofd wat wij hebben ervaren.
Daar is het eigenlijk om begonnen. In dit licht eindig ik met een tekst van de bekende Willem Barnard, die zo luidt:

'Mensen, wij zijn geroepen om te leven!
Hoog is de hemel boven ons verstand
en onder onze voeten hier beneden
de goede grond, het groene moederland.
Ja, wij zijn allen kind'ren * der belofte,
kinderen van de dag die komen zal,
als Hij, de Zoon, de Zon, daalt uit de hoogte,
roepend van recht en vrede overal!'
( * N.B.: In de tekst zelf staat 'zonen'.)