EERSTE ZONDAG VAN DE ADVENT 2001
© Elien Claessens, Voerendaal 2001

WAAKZAAM...

Het woordje waakzaam blijft de laatste dagen alsmaar door mijn hoofd spelen, advent, waakzaam wachten? Waakzaam zijn, ik ervaar dat het woord me raakt, emotioneert zelfs, waken dichtbij zijn, alert zijn, worden net als zorg steeds meer uitbesteed en gemechaniseerd, we hebben mobiele telefoons, we geven ze mee aan onze kinderen zodat we als ouders bereikbaar zijn en telefoonalarmering voor onze zieken, bel maar even zeggen we gemakkelijk, als je me nodig hebt, of stuur een mailtje. Zorg bij kinderopvang, nachtzorg bij zieken, zelfs hondenuitlaatservice kun je kopen per minuut en onze woon- zorgcomplexen rijzen als paddestoelen uit de grond. Waakzaamheid en zorg worden te gelde gemaakt, maar als ik met mensen in een wat dieper gesprek raak b.v. met een werkeloze dan is het net dat gevoel van gebrek aan waakzaamheid t.o.v. elkaar dat ontbreekt. Apparatuur, hoe ingenieus en onmisbaar ook, registreert of bied je de mogelijkheid alarm te slaan , maar als ik me radeloos of eenzaam voel of van Jan en alleman verlaten dan pak ik die telefoon niet. Ik kan niet zéggen wat eraan schort, ik snak dan naar nabijheid zonder woorden. Waakzaam zijn is ook luisteren naar de woorden achter de woorden of de woorden waar eigenlijk geen woorden voor zijn, waakzaam zijn is letten op die blik in die ogen, die kleine ineengekrompen houding.
Waakzaamheid heeft alles te maken met 'Fingerspitzengefühl', met al je zintuigen op scherp zetten, ook of misschien wel met name om te kunnen en durven genieten van zoveel om je heen ondanks alles, dus ook op momenten van diepe rouw en verdriet.
Waakzaam wachten, het is ons lot en tegelijkertijd onze kans, een pure uitdaging ons beperkte leven aan te grijpen in al haar facetten, en net die beperktheid of eindigheid duwen we vaak zover mogelijk weg, we doen of we een eeuwig leven voor ons hebben. Waakzaam wachten ook bij je eigen eindigheid, ze vraagt om, een je kwetsbaar durven opstellen, om je angsten en tekorten te durven laten zien en dàn te ervaren dat men van je houdt net omdat je mens bent en dus per definitie beperkt, of altijd te klein.
We gaan Advent vieren in een tijd waarin de maakbaarheid van de wereld als nooit eerder misschien, aan diggelen ligt. Advent nu vraagt om waakzaamheid
in een tijd waarin je misschien liever de dekens tot ver over je oren zou willen trekken om lang en diep te slapen tot alles voorbij is. Het is verleidelijk de gordijnen te sluiten, je eigen huis prachtig te versieren, weg te dromen bij romantisch kaarslicht, en heerlijk te eten met zachte klanken als 'stille nacht''.
Trek die dekens maar over je oren, kruip in je schulp en word stil en waakzaam tegelijk, als je wakker wordt. Hoe graag we het misschien ook zouden willen, we worden niet geboren om alleen maar te slapen of leuke dingen te doen, we worden geroepen beeld van God te zijn, we ontkomen er niet aan om keuzes te maken. De advent is de periode om kritisch, dat wil ook zeggen met humor en de nodige mildheid naar jezelf te kijken.
Hoe ontvankelijk zijn wij voor de komst van hét kind,
Zijn we pessimist, iemand die ervaart dat er alleen nog maar rottigheid en narigheid op onze aarde is, en bewijs je dat door steeds weer te herhalen dat we er met z’n allen in al die eeuwen toch maar bar weinig van hebben gemaakt,
Zijn we optimist, iemand die ondanks alles toch steeds verlangt en hoopt tegen beter weten in,
Zijn we realist, iemand die ziet wat er aan de hand is, en daarom bezorgd is, iemand die niet bij de pakken neerzit!
Elke adventszondag luisteren we naar een visioen van Jesaja, een profeet uit het O.T. die zo'n 2700 jaar geleden optrad, hij stelt het sociale onrecht aan de kaak, je moet alleen vertrouwen op God, zegt hij.
In het visoen van vandaag ziet Jesaja alle volkeren stromen naar Jeruzalem en samen optrekken naar de berg Sion. De volkeren zullen zwaarden omsmeden tot ploegijzers en hun speren tot sikkels, er zal geen oorlog, geen duisternis meer zijn, iedereen wandelt in het Licht van onze God. Even later zegt Jesaja het vandaag, recht voor zijn raap: ik zal je zeggen wat gerechtigheid is, je moet elk mens tot zijn recht laten komen, je moet recht doen aan zwakken en in harmonie leven met jezelf en je omgeving. Dat is de enige weg naar vrede, ooit zal het zijn als in mijn droom.
Mt. legt de nadruk op de onverwachte komst van de Mensenzoon, daarom moeten we waakzaam zijn, Advent is meer dan een voorbereidingstijd op het kerstfeest, de dag van Jezus geboorte. In de Advent kijken we uit naar de komst van God in ons leven, nu.
Advent wil zeggen, waak en bid, durf te verwachten, ontvang, ben ontvankelijk, en kom dan in beweging, God gaat voorop.
Er is een weg van gerechtigheid, onze traditie bewijst dat God met ons mee gaat, vooral op momenten van rouw, vertwijfeling en diepe vreugde. De zieken, de stervenden, de rouwenden, zij die leven schenken, de mensen die genezen en vol vertrouwen zijn, zijn onze voorbeelden bij uitstek. Bij hen moet je je oor te luister leggen en waakzaam met hen wachten op tekenen van Mij.
Verwachten, hopen, waakzaam zijn, ook tegen beter weten in, dat is geloven, laat ons aan dat geloven vorm geven, ook hier in deze gemeenschap, in de advent, nu.