EERSTE ZONDAG VAN DE VEERTIG DAGEN 2001
© Ad Blijlevens, Heerlen 2001

SATAN: 'WAT HAALT HET UIT?'

JEZUS' KEUS
Wij mensen kunnen in zekere zin alle kanten uit. Maar wij moeten uiteindelijk één richting kiezen Dat moest ook het volk Israel, dat door de woestijn heen naar het beloofde land trok Ook Jezus van Nazaret moest kiezen. Ook Hij stond in een geschiedenis van tijd en ruimte, in zíjn tijd en ruimte. Telkens koos Hij voor God, die Hij 'Abba - lieve Vader' noemde, Die keuze was echter moeilijk. En toen Hij ging optreden als messias, werd Hij beproefd. Hij koos ervoor, Gods rich-
ting te volgen. Maar dat vroeg strijd, strijd met het eigen menselijk hart.

DE KEUZE VOOR GOD IS VAAK MOEILIJK
Het is volgens de evangelist Lucas de Géést die Jezus in de woestijn brengt. Als je vervuld van Gods Geest leeft, kom je in woestijnervaringen terecht. Woestijnervaring is: je hart leeg laten worden, om het van God te laten vol-maken. Een keuze voor God is feitelijk, hoe dan ook, een voorbijgaan aan veel waarover men zich druk maakt. Als je je naar God toekeert, ondervind je beproevingen. Zoals: 'Maak ik mezelf niet iets wijs? Is God geen inbeelding? Is God al die moeite waard?' Maar ook als wij in mensen geloven, worden wij beproefd. Bijvoorbeeld: 'Wat haalt het allemaal uit? Waar ben ik aan begonnen Wat voor zin heeft het?' Je ervaart je onmacht. Je wordt onzeker. 'De wereld wordt er niet beter van', zo denk je misschien, 'en waarom mij nog uitsloven en elke dag leed van zoveel mensen meedragen en ... in sympathie meeleven?'

PETRUS, DE KWADE KANT
De duivel komt om de hoek kijken: de andere richting, de slechte mogelijkheid, de kwade geest. Zo in de zin van: 'Blijf toch menselijk! Zoek het niet te ver! Die zogenaamde mogelijkheden van God, kom nou!' 'Niets voor mij', zegt Petrus tegen Jezus. Petrus krijgt dan die uitbrander: 'Ga weg, satan!' (Mc 8,33) Petrus is op dat ogenblik tegenstrever, de andere richting, de kwade kant. En Jezus zegt: 'Jij laat je leiden door louter menselijke overwegingen, niet door God'. Want een lijdende messias is voor Petrus - en daarin staat hij heus niet alléén! - een doorn in het oog.
Gaan we terug naar het evangelie. Daarin wordt immers beschreven, hoe Jezus op heel eigen manier de beproevingen van het volk-in-de-woestijn moest doormaken.
Daar staat: Je naar God toe keren is: niet leven van brood alléén. Er staat: 'niet alléén' Wij mensen leven immers wel degelijk dankzij voedsel. Wij kunnen niet zonder. Maar het mag niet de h66fdzaak zijn. Je mag je hart er niet aan verkópen.

LIEFDE OMHELST AL WAT LEEFT
En dan de twééde beproeving. Jezus wordt gevraagd, de duivel te aanbidden. Maar Hij weigert. Hij weigert, God te vertalen in termen van louter macht. God wil zich uitleven in de-mens-bij-uitstek, in Jezus, vol van Gods Geest, vol van bewogenheid, van goddelijke stuwkracht Via Hem geeft Hij ook ons zijn liefde in handen. Zijn liefde moet a.h.w. vlees en bloed worden in onze verhoudingen. En dan geloven wij: het zal nooit te laat zijn om iets goeds te doen zolang er op aarde nog één boom, één dier en één mens is. Liefde is de omhelzing van al wat leeft. Vanuit Gods Geest was Jezus ten volle de 'omhelzing' van al wat leeft, ook toen dit Hem bracht tot op het kruis. Daarin zwichtte Hij niet.
En tenslotte: Jezus wordt voorgesteld als staande op de nok van alle wereldgodsdiensten. Hij wordt uitgedaagd; 'Jij, Zoon van God, doe maar als God. Gooi je maar ‘ns in de diepte. Het kan geen kwaad. Het doet je niets'. Maar Jezus toont de ware God. Hij gooit zich later in de diepte, maar dan machteloos, weerloos. --Sinds Jezus' kruisdood vooral zouden alle afgodsbeelden van machtsgoden moeten worden gebroken, in onze maatschappij, maar zeker in onze kerken. Het is echter blijkbaar ontzettend moeilijk om kwetsbaar, gevoelig, menselijk, deemoedig te leven.Het doet pijn, als je de diepte van de miserie niet ontloopt; als je gelooft dat God in ons hart wil kloppen; als je ervaart dat God niet alleen aanwezig, maar ook afwezig lijkt te zijn.

In dit alles is Jezus van Nazaret helemaal uniek. Maar zoals volgens de eerste lezing Israë1 heeft leren kennen in zijn eigen geschiedenis, zo kunnen ook wij dat. En dan kunnen wij Jezus achterna, vaak tastend en zoekend, maar toch...