DRIEKONINGEN 2001
© Harrie Brouwers, Voerendaal 2001

TOVERLIEFDE

TOVENAARS...!
‘Er kwamen magiërs uit het oosten...’ Dat belooft spannend te worden! Magiërs zijn gerimpelde lieden; hun blik is verscholen achter de rand van een tulband, hun verleden verborgen in een onuitsprekelijke taal. Ze beheersen systemen waar wij geen toegang toe hebben.
Tegenover ons in de Julianastraat woonden twee lieve oude mensen. Ik weet weinig van ze. Ze waren in het zwart gekleed. Af en toe kregen ze bezoek van een zoon die missionaris was. Dan was het feest in het straat. Op woensdagmiddag gaf de pater een voorstelling goochelen. Een uur te vroeg belde ik aan. Ik mocht niet naar binnen. ‘De pater is nog aan het bidden’, vertrouwde de moeder me toe. Nu begrijp ik dat hij aan het brevieren was. Toen legde ik een direct verband met het toveren. Hij zou wel Gods hulp zoeken om te kunnen spotten met de natuurwetten.
Misschien is toen het idee geboren dat je maar het best pater kon worden. Zeker kwam toen een goocheldoos op de verlanglijst voor Sinterklaas. Dat was overigens niet zo’n goed idee. De doos verlaagde toveren tot trucjes. En nog moeilijke ook! In de beschrijving klonk het zo eenvoudig. Een voorwerp tussen je oksel knijpen en het losjes door je mouw naar beneden laten vallen. Muntstukken vielen meestal te vroeg en door je vingers heen en chocolaatjes kwamen half gesmolten tevoorschijn. De magische periode liep ten einde; helemaal toen mijn vader het nodig vond om ons de truc van het doorgezaagde weesmeisje uit te leggen. Ineens werd duidelijk dat de meisjes helemaal geen weeskinderen hoefden te zijn. Het was slechts wenselijk dat ze erg mager waren en dat je er twee van had.
In de bijbel komt soms magie voor. De tovenaar Beor bijvoorbeeld moest het joodse volk vervloeken. Aan het hof van de Farao houden Mozes en de priesters een wedstrijdje toveren. Magie komt voor, maar altijd terloops. Het bestaat wel, maar God speelt er zijn eigen spel mee, zoals Hij dat doet met alle scheppingskrachten. De wereld werd nog niet beheerst door dwingende natuurwetten. Er was geen verschil tussen natuurlijke en onnatuurlijke gebeurtenissen.

MODERNE MAGIE
‘Magiërs uit het oosten...’ Wat zouden wij ze graag tegenkomen. Vooral bij ernstige ziekte. Dan laten we maar al te graag magische rituelen toe aan ons lichaam. Ik zat laatst ergens aan tafel. Er was goed en afwisselend gegeten. Na de yoghurt kwamen de potjes vitamine en sporen-elementen op tafel om allerlei onheil af te weren. Het is begrijpelijk. We weten dat het leven bestaat uit enorm ingewikkelde verbanden. Ziekte kan veroorzaakt zijn door een stukje worst, jaren geleden op een receptie achteloos van een presenteerblad geplukt. We weten weinig, maar genoeg om te beseffen dat er onvoorzienbare samenhangen zijn.
Magiërs kennen goddelijke geheimen. Oosterse Magiërs lazen in de sterren de plannen van de goden. Moderne Magiërs bieden wanhopige kankerpatiënten onverwachte oplossingen aan.
Een wanhopige jongen was doodsbang geworden na een film over magie. Hij had zich met een waarzegger ingelaten toen zijn vriendin het had uitgemaakt. Deze had hem aangeraden om knoflooktenen in een cirkel rond het huis van zijn vriendin te leggen. Hij was dus naar Maastricht gereisd; de zakken vol knoflook; ‘s nachts in een boog om het huis gelopen en om de tien stappen een knoflookteen gedropt. Toen zij na drie weken nog niets van zich had laten horen was hij naar een andere waarzegger gegaan. Die had geadviseerd haar foto onder zijn kussen te leggen. Sindsdien was hij bang dat de eerste waarzegger, boos over zijn ontrouw, hem aan het beheksen was. Elke tegenslag werd daaraan geweten en er kwam in zijn wereld steeds meer onbezworen angst.

NA DE MAGIE...
De magiërs komen aan in Jeruzalem. Ze mogen dan geheime kennis van de sterren hebben, die kennis kan hun de weg niet wijzen. Ze moeten hun paranormale krachten loslaten en gewoon een audiëntie aanvragen bij Herodus. Ze moeten zich door de theologen de weg laten wijzen naar Bethlehem. Daar knielen ze bij een kind. Ze geven hem geschenken. Geen toverkracht maar blijken van achting. Het is tenslotte een droom, hun eigen wantrouwen, hun eigen intuïtie, die hun ingeeft om in een grote boog om Herodus heen te lopen; dat niet uit herlderziendheid. Het verhaal dat zo spannend begon met Magiërs uit het oosten wordt tenslotte beheerst door wat de liefde ingeeft.
Je ziet het dikwijls aan een ziekbed. Wanhopig zoeken mensen naar magische rituelen die kunnen helpen waar de dokter niet meer kan. Maar tenslotte voltrekt het wonder zich in de liefde, in de nabijheid, de aanhankelijkheid, de trouw van mensen tot het bittere en zoete eind. Na de magie komt de liefde.
Ik zei tegen de jongeman: ‘Gooi die knoflook maar weg. Pak de telefoon, bel een bloemist en laat een bos rozen bezorgen.’ Na de magie komt de liefde.

KUNSTJE OF KUSJE
Lieve kinderen. Heb je thuis foto’s van toen jij pas geboren was? Toen hebben pappa en mamma een kaartje laten drukken om de hele wereld te laten weten dat jij er was. Veel mensen kwamen op bezoek. Ze hadden truitjes en rammelaars bij zich. Toen Jezus was geboren kwam er ook bezoek. Herders met melk en schapenwol. En er kwamen tovenaars. We noemen ze koningen. Je begrijpt wel dat zo’n baby-tje helemaal niks aan toveren heeft. Die heeft niks aan kunstjes. Trouwens, die heeft ook niks aan goud en zeker niet aan mirre en wierook. Zo’n kindje heeft eigenlijk alleen maar liefde nodig. Een knuffeltje, een kusje, wat warmte en wat te drinken. Dus lieten de drie koningen hun kunstjes maar achterwege. Ze deden iets wat ze nog nog nooit hadden gedaan. Ze knielden om het kindje goed te zien en het over het hoofdje te aaien en een kusje te geven. Zo verschijnt God. Niet met kunstjes maar met liefde.
O ja. Ik vroeg eens: ‘Wie kent de namen van drie koningen?’ Bert stak de vinger op en keek zelfverzekerd. ‘Ik ken er wel vier!’ ‘Zo?’ zei ik verbaasd. ‘Schoppen, harten, ruiten en klaveren..’ Ik pas!