DERDE ZONDAG VAN DE ADVENT 2000
© Marcel Mollink, Heerlen 20000

SAN EN JAN

God is nabij, zegt Paulus. Niet als een boeman of strenge rechter. Maar zo dat je je kunt verheugen. Van Jezus ontvangen wij een wan om het kaf van het koren te scheiden.

Een vader vroeg zijn zoon een banyanvrucht te gaan halen.
‘Hier is hij’, vader.
‘Breek hem open’, mijn zoon.
‘Ik heb hem opengebroken, vader.’
‘En wat zie je daar?’
‘Kleine zaadjes, vader.’
‘Breek er een van open, mijn zoon.’
‘Het is opengebroken, vader.’
‘Wat zie je daar?’
‘Niets, vader’, zei de zoon.
De vader sprak: ‘Mijn zoon, deze grote banyanboom
is uit zulk een klein zaadje gegroeid, dat je niet kunt zien.
Welnu, uit wat je niet kunt zien is ook de hele wereld,
zijn alle schepsels ontstaan.
Dat onzichtbare zaad is het wezen van alle leven.
Ook van jou, mijn zoon.’

God is dus zeer dichtbij. ‘Gij zijt in alles diep verscholen’, zoals we wel eens zingen hier. Volgens Paulus is deze onzichtbare levenskunstenaar geen strenge rechter, autoritaire baas of boeman. Integendeel, het is iemand waar je je op kunt verheugen. Verheugt u in de Heer, te allen tijde, zegt hij. Nog eens herhaalt hij: Verheugt u.

HET KAF
Maar hoe doe je dat? Volgens Jezus hebben wij daar een wan voor nodig. Een wan om het kaf van het koren te scheiden. Anders gezegd: loslaten van je kleine ik van je ego. En afdalen in een diepere laag in jezelf. Je open stellen voor de goddelijke krachten in jezelf, je ruimere ik. Het kaf, het kleine ikje zit in ons allemaal. Hier beleef ik mezelf als het centrum van het heelal. Hier gaat het om ik, om mij. Ik wil de beste, de grootste, de leukste zijn. Hier telt alleen winst, zelfs als het ten koste gaat van medemens, dier of natuur. Hier is de ander middel of concurrent. Hier is weinig plaats voor gevoel, voor pijn, verdriet of aftakeling. Hier moet ik volmaakt zijn. Hier wil ik dat iedereen van mij houdt. Hier is altijd behoefte aan meer, beter, groter.

EN HET KOREN...
Als we dit deel van ons onder ogen durven zien en durven los te laten, dan wellen goddelijke krachten in ons op. Dan belanden wij in een ruimer ik. Hier is vreugde, wijsheid, liefde, humor en ontspanning. Hier wordt het leven ervaren als een geschenk. Hier beleeft hij zichzelf als een klein en uniek deeltje van de schepping. Hij ervaart zich als kind van de grote levenskoning. En daarom beleeft hij zich als goed zoals hij is. Hij wordt weer een beetje Adam. Hij is onder de indruk van alle creaties van de Schepper. Natuurlijk heeft hij nog zijn voorkeuren. Met de ene creatie raakt hij bevriend. Bij de ander blijft hij uit de buurt. Soms dankt hij bij het proeven van de gebakken aardappels, appelmoes met kaneel, de vleeskersen of de trappist. Hij vloekt nog wel op de regen, de felle zon, of de koude snijdende wind. Maar beseft tegelijk dat hij zonder water, zonnenstralen en lucht niet zou kunnen leven. Als hij vrouwelijk schoon ziet steekt hij zijn duim omhoog naar de hemel. Hij luistert naar zij hart. Daar hoort hij welke richting; daar hoort hij wat echt belangrijk is in het leven: vriendschap, vriendelijkheid, echt contact, voldoende geld en eten, brood en vrede voor iedereen, spelen met kinderen. Hier in deze ruimte komt hij vloekend en wenend tot overgave aan zijn gebreken, aan zijn pijn, boosheid en verdriet. Hier kan hij uiteindelijk ook ja zeggen tegen de dood.

EN HET VARKEN
Ooit zat ik aan tafel bij twee oude boerenmensen. San en Jan. Jan was een nuchtere en ondeugende man. Ooit nam hij de pastoor te grazen. De pastoor kwam alleen op huisbezoek als het varken was geslacht. San gaf dan de pastoor altijd het beste vlees van het varken mee. Dit zinde Jan niet. Weer stonden ze bij het geslachte varken. San was kaarten bij Truus. Pastoor keek met begerige blikken naar de hammen en het spel. Mooi varken, Jan. Pastoor, zegt Jan, wat is het verschil tussen Onze-Lieve-Heer en het varken. Dat weet ik niet , Jan. Onze-Lieve-Heer is gestorven voor alle mensen, en het varken voor San en Jan. San is een eenvoudige wijze vrouw. Jan las in de Twentse Courant de overlijdensadvertentie. Plotseling leest hij dat Truus bij de overlijdensadvertenties staat. Truus is dood, schreeuwt Jan. San bleef rustig. Jan, zo is het leven. De aarde is niet onze woonplaats. Je weet ‘s morgens niet of je de avond haalt. Truus was van plan om vanavond hier te komen kaarten en nu heeft de dood haar gehaald. Goh, zegt Jan, dat staat hier ook: in plaats van kaarten...!
God is nabij. Maar wij zijn vaak verre van Hem, zei ooit Eckhard. Jezus biedt ons de wan aan om het kaf in ons van het koren te scheiden. Ik verheug me of zijn, haar, geboorte in u en mij, in ons allemaal. Alvast een zalig kerstfeest!