NEGENTIENDE ZONDAG DOOR HET JAAR 2000
© Harrie Brouwers, Voerendaal 2000

TOEN WAS ER EEN ENGEL!

EEN BESLISSENDE OPMERKING
Ik heb nooit geweten hoe mijn vader het vond dat ik theologie ging studeren. Toen de plannen nog vaag waren zei hij er weinig over. Toen ze vastere vormen aannamen was hij al overleden. Toch heb je als kind je antennes wijd open voor ouderlijke goed- of afkeuring. Daarom maakte het diepe indruk op me, die terloopse opmerking van mijn vader in een tafelgesprek, dat je met huwelijksproblemen het beste naar een pastoor kon gaan. Ik spitste onwillig mijn oren; van de ene kant wilde ik niets horen over mogelijke huwelijksproblemen. Van de andere kant was ik nieuwsgierig. “Vrienden en hulpverleners”, ging mijn vader verder, “geven je antwoord vanuit hun eigen huwelijk. Zij projecteren hun persoonlijke problemen en in jouw situatie, maar een priester is in staat om te luisteren naar jòu...” Ik weet niet of mijn vader gelijk had - het zal zeker niet altijd zo zijn -, maar zijn opmerking was op dat moment in mijn leven zeer beslissend.

EEN ENGEL VOOR ELIA
De eerste lezing vertelde over over Elia. In een depressieve bui loopt hij een dag lang de woestijn in zonder eten en drinken. Hij doet een zelfmoordpoging. De redding is raadselachtig; er komt een engel opdagen die precies het juiste woord zegt. Een imponerend verhaal! Een engel komt op een beslissend moment in je leven en geeft er met één woord richting aan.
Ik vraag me af of er in ons leven zulke ogenblikken waren waarop net zoiets gebeurde als Elia overkwam. Dat er een stem van een engel klonk. Een beslissend woord, voortgekomen uit pure liefde. Een liefdesverklaring bijvoorbeeld, een aanzoek, dat is toch een goddelijk, een scheppend woord dat een mens vleugels geeft.

ANGLICAANSE ENGEL
Zo vertelde een collega dat een boek in de jaren zestig van de Anglicaanse bisschop Ronbinson hem de ogen hadden geopend, meer dan zijn hele godsdienstige opvoeding tot dan toe. Dat was het boek “Eerlijk voor God”. Als we met Johannes zeggen dat God liefde is, dan moeten we dat heel erg serieus durven nemen. Elke uitspraak waarin het begrip God met iets hatelijks, iets verwijtends, iets discriminerends wordt verbonden moet dan als vals worden beschouwd. Pijn doen en een ander ongelukkig maken in naam van God is niet mogelijk, of we zouden met een afgod van doen hebben!

ENGEL ZONDER LUCIFER
Ik herinner me het verhaal van een verstokte roker. Hij stak een sigaret op in de Saroleastraat en tastte tegelijk met de rechterhand naar zijn lucifers. Die had hij niet bij zich. Hij liep een schoenenwinkel binnen en vroeg de baas om vuur. Deze haalde vriendelijk een aansteker te voorschijn en zei: “Alstublieft, maar als ik zo vrij mag zijn, ik ben twee maanden geleden gestopt met roken en het was toch zo gemakkelijk!” Die woorden, dat het makkelijk was, waren nieuw voor hem. Iedereen kermde en kreunde erover. Een week later was hij zelf gestopt.
Richtinggevende woorden op beslissende momenten in het leven verschijnen als engelen zoals Elia had ervaren. Een leraar die spontaan opmerkt: “Goh, wat kun jij tekenen, je hebt talent!”

ENGEL ZIJN
Als het waar is dat God, dat de onbaatzuchtige kracht van de liefde, af en toe richting geeft aan ons leven door een beslissend, scheppend woord, dan is andersom ook waar dat God zijn woord ook in onze mond wil leggen om zulke woorden tot anderen te spreken.
Soms zal God onze mond lenen om even zijn engel te zijn. Af en toe zullen wijzelf, misschien zonder het in de gaten te hebben, een woord zeggen dat voor een ander richtinggevend en reddend is. Dat kan gebeuren als we niet door eigenbelang worden gedreven; als we niet ons eigen verhaal willen slijten, als we niet willen manipuleren en de ander naar onze hand willen zetten, maar onverwacht als we onbaatzuchtig zijn, bezeten door Gods Geest.
Brood zijn voor een ander. Jezus maakte het tot norm van leven. Je moet je eigen leven kunnen loslaten en eerbiedig binnentreden in de wereld van de ander. Mensen kunnen dat. Daarom worden wij beeld van God genoemd.

"JIJ KUNT GOED REKENEN!"
Lieve kinderen, Marieke had het moeilijk op school. Ze kon niet zo snel rekenen. “23 keer 3" kostte zeker anderhalve minuut en in die tijd boorden al 13 vingers in de lucht. Juffrouw Gemma mopperde: “Ik hoop niet dat ik jou later aan de kassa van de supermarkt tegenkom!”
Met de hakken over de sloot ging Marieke over. Ze kreeg juffrouw Judith. In de rekenles vroeg Judith: “Hoeveel is 23 keer 3, Marieke?” Het duurde wel anderhalve minuut voordat Marieke met kloppend hart en friemelende vingers had geteld tot 20, plus 20 is 40, plus 20 is 60 plus nog wat..., wat? O ja, 3, bij 60, 63 plus 3, plus 3, o.k, 69! Ze riep het blij: “69!” Juffrouw Judith reageerde opgetogen. “Prima. 69! Jij kunt goed rekenen!” Marieke moest bijna huilen van geluk. Ze voelde zich blij en trots. “Je kunt goed rekenen” zong het in haar hoofd, de hele dag.
Marieke werd winkeljuffrouw bij Hein. Ze kwam al snel bij de kassa. Het was een fijne kassa die zelf alles uitrekende! Op zekere dag kwam een oude dame met haar karretje naar haar toe. Ze bewoog traag en bedachtzaam. Marieke schrok. Wat was juffrouw Gemma oud geworden! Ze legde haar boodschappen op de band. Het was niet veel. Drie sinaasappels. Van 23 cent. Marieke moest aan Judith denken. “Dat maakt negenenzestig cent”, zei ze, uit haar hoofd. Daar had ze geen kassa voor nodig.
De oude juffrouw Gemma kende Marieke niet meer. Ze stond naast de kassa wel vijf minuten naar de kassabon te turen. Ze probeerde na te rekenen of het klopte, maar het lukte haar niet. Marieke dacht aan wat de lieve juffrouw Judith had gezegd, dat ze zo goed kon rekenen. Sommige opmerkingen blijven je hele leven belangrijk.