ACHTSTE ZONDAG DOOR HET JAAR
© Harrie Brouwers, Voerendaal 2000

GELOVIG OVERSPEL

PREUTSE JOURNALISTE
Twee weken geleden ging de telefoon. Er meldde zich een journaliste van “de Limburger”. Ze had op internet de thuispagina van de parochie bekeken. -Ik hoop dat ze deze preek ook ziet!- Daar had ze ergens onderaan op een pagina gelezen dat een homepage goed was voor het seksleven. En daarover wilde ze wel eens met de pastoor babbelen. Ik schrok even want ik was me van geen kwaad bewust. Het zinnetje zou staan in het gastenboek. Dat is een pagina, waarin de bezoekers iets kunnen schrijven dat door iedereen gelezen kan worden: groeten van oud-leerlingen, collega’s of missionarissen. Als iemand erin zou vloeken kan ik het er wel uithalen. Maar de journaliste had een advertentietje gezien. Want een interactief gastenboek kan ik niet zelf maken, ik link ervoor door naar een bedrijf dat het gratis aanbiedt, maar er wel er een reclame bij zet. Het bleek overigens een onschuldige reclame te zijn van een ontwerper van homepages. De journaliste probeerde er toch nog iets uit te puren. “Vindt u dat dan niet erg?” “Die reclame wel”, zei ik. “Het woordje sex niet?”, vroeg ze preuts. Ik zei: ”Waarom wèl? We zouden de hele bijbel dicht kunnen slaan als er nergens “seks” mocht staan.

JALOERSE EN VERGEVENDE GOD
Nou, dat geldt zeker voor de lezing van vandaag. Hosea hoofdstuk 2. De liturgie-regelaars hebben zo in de tekst geknipt dat het nog meevalt, maar als u de voorafgaande tien verzen erbij zou lezen, zou u werkelijk schrikken. Hosea 2, lees het thuis maar eens na! Daar gaat een man grof tekeer tegen zijn vrouw die overspel heeft gepleegd; die tijdens de omgang met haar man telkens de naam genoemd heeft van een ander. Ze wordt met een pijnlijke dood bedreigd en grof uitgescholden. De tekst maakt ook duidelijk dat deze man staat voor God, en dat de vrouw Israël is. Israël heeft tijdens het bedrijven van de Godsdienst vreemde goden-namen genoemd. Ze heeft “Baal” geroepen.
Toch is de inspiratie van het verhaal niet dat God een woedende jaloerse echtgenoot is. De bedoeling is eerder om de aanvankelijke woede te laten contrasteren met een verzoening. De scheldende woorden moeten juist de lieflijkheid van de vergeving extra sterk laten uitkomen. Misschien moeten de kwade verwijten ook wel de aandacht van de lezer geboeid houden, zoals het woordje sex op de internet-pagina van het gastenboek.

HOE IS HET MET ONZE GODEN?
Het verhaal is niet alleen boeiend voor de oudheid toen de mensen worstelden met het idee van één God en hoe de verleiding groot was om daarnaast de oude goden en godinnen te blijven behagen. Het verhaal is ook voor ons boeiend. Ook onze vrijage met God - om dit vrijmoedig bijbelse beeld te gebruiken - is overspelig. Wij belijden God zoals Jezus hem zag: een God van gerechtigheid, een God die Vader is voor alle mensen, die het brood van de aarde gedeeld wil zien over allen. Een God die oproept tot verzoening en vergeving. Maar terwijl we Hem aanroepen, zoeken wij naar wat er te krijgen is; meer dan naar wat er te geven is. Terwijl wij Hem hoog houden gebruiken we zijn naam voor de oorlog. Het is ook voor ons niet eenvoudig om consequent te zijn in ons geloof. Om radicaal te zijn in de liefde. Wie kritisch naar zijn eigen wegen kijkt zal ontdekken dat er naast God heel wat afgoden vereerd worden. Het is dan goed om te weten dat de ware God als een-moeder-of-een-vader is, naar wie altijd terugkeer mogelijk is.

WIJN VOOR OUWE ZAKKEN
Ook in het evangelie komt het beeld van een echtpaar voor. Het was in onze seminarietijd een spannende tekst. Wie de taak had om het voor te lezen stond voor de beproeving om zonder te lachen voor te dragend dat er in ‘ouwe zakken’ geen jonge wijn mocht. We wisten allemaal wel dat zij bij voorkeur oude wijnen dronken!
Jezus roept het beeld van een joodse bruiloft op. Je ziet onwillekeurig schilderijen van Chagall voor je.
Bruiloften waren geen kerkelijke feesten. Ze bestonden vooral uit stoeten. De bruid werd in een feestelijk dansende en zingende optocht naar de woning van de bruidegom gebracht. Vaak kwam deze haar dansend en juichend met zijn vrienden tegemoet. Dat konden hele afstanden zijn. Tenslotte zijn allen in de nieuwe woning en daar wordt een maaltijd gehouden die dagen en weken kan duren Jezus heeft zo’n feestelijke stoet voor ogen. Die dansende vrienden van de bruidegom: die vasten niet! “Kijk, er is een verschil tussen Johannes de Doper en mijn beweging. Ik ben iets nieuws begonnen en dat past nu eenmaal niet in oude vormen. Je zet toch ook geen nieuw stof in een oud pak!”
Ik kan erover meepraten. Wanneer ik als student een gaatje in mijn broekspijp had, dan plakte ik daar aan de binnenkant een stukje pleister tegen en met viltstift kleurde ik de buitenkant bij. Toen werden gaten nog gelapt! Wel, zegt Jezus, op de inhoud komt het aan. De vormen dienen zich daaraan aan te passen. En die inhoud is nieuw. Zoals de liefde altijd nieuw is en altijd nieuwe vormen zoekt. Moge Jezus’ leerlingen vandaag de dag nog even vindingrijk zijn in hun trouw aan die ene God van gerechtigheid voor allen!

VIEZE JANTJE
Lieve kinderen. Jantje was een hele vieze jongen. Ik bedoel dat hij er altijd een beetje vuil uit zag. Hij hield niet van wassen. Toen de meester op school vroeg: “Wat is hygiëne?”, toen zei Jantje: “Dat is als je je vaker wast dan nodig is...!” En toen hij naar de tandarts moest en moeder zei: “Poets nu eerst goed je tanden!”, toen vroeg Jantje: “Ook die tand die er uit gaat...!”
Ik wil maar zeggen. Op een zomerdag renden de kinderen elkaar achterna door de wei. Ineens riep iemand: “Daar staat een stier!” Iedereen schrok en begon angstig naar de prikkeldraad te rennen. Arme Irma werd omver gelopen ze viel in een koeienvla en kwam niet overeind. Gelukkig was Jantje er. Die liep naar Irma toe en greep haar bij de hand. Je begrijpt wel dat Irma blij was dat Jantje er was. Zij vond Jantje niet vies. Zij had gezien dat Jantje in zijn hart een goeie jongen was. Iemand die je uit de stront helpt!