DERDE ZONDAG VAN DE ADVENT
© Harrie Brouwers, Voerendaal 1999

DE LOSSE VETER VAN JEZUS

SOMBERE GEDACHTE BIJ DE WIEG
U hebt het gehoord? “Ik ben het niet waard om zijn schoenriem los te maken...” zegt Johannes over Jezus. Dat betekent zoveel als: “Ik ben het nog niet waard om hem de voeten te wassen...” Waarom anders zou je iemands schoen losmaken? Het stukje evangelie van vandaag hield daar op. Één zin verder staat: “De volgende dag was Jezus in de buurt en Johannes zei: ‘Kijk, daar gaat het lam van God!’”
Wij bewaren in onze kerk de beeltenis van Onze Lieve Vrouw van Altijddurende Bijstand en velen van u steken daar een kaars op, elke week, of naar aanleiding van intieme, blije of dreigende gebeurtenissen in uw leven en in dat van lieve medemensen. Deze Oosterse icoon laat Maria zien met haar kind. De sandaal van het kindje zit los. Daarmee roept de schilder bij ons teksten van Johannes op: “Ik ben niet waard zijn schoenriem los te maken” en “Zie dit is het lam van God...” Het losse sandaaltje moet dit kleine kindje uitbeelden als een lammetje, als het onschuldige slachtoffer van gewelddadigheden. Nu begrijpen we ook waarom achter moeder en kind het schrikwekkende toekomstvisioen te zien is van de engelen met kruis en speer.

DE BROMMER VAN PEETOOM
Doorgaans zijn wij optimistisch als het gaat om de toekomst van de kinderen. Onlangs vertelde iemand uit Ubachsberg: “Een van de vorige pastoors vroeg bij de doop met een knipoog aan de peetoom: ‘Belooft u een bijzondere zorg te schenken aan uw petekind en hem een brommer te geven als hij er achttien wordt...?’” Inderdaad, we zien de toekomst van kinderen vrolijk tegemoet. De medische wetenschap is ver gevorderd. Veel ziektes kunnen met een therapie beantwoord worden. We weten bijna zeker dat er goede voeding is. Er is school en werk.
Die zekerheden bestaan pas kort. Vier of vijf generaties geleden was het niet zo rooskleurig. De kindersterfte was hoog. Er was zware kinderarbeid. In heel veel delen van de wereld is dat nog zo. Bij elke geboorte overheerst vooral de zorgelijke vraag: zal het zijn eerste levensjaar halen? Zal ik het eten kunnen geven en zuiver water? Zal het niet geveld worden door aids? Zullen rivaliserende groepen soldaten het niet inlijven en trainen voor de oorlog? Zal het dit vluchtelingenkamp ooit kunnen verlaten?
Het sombere gelaat van de Moeder van Altijddurende Bijstand is minder wereldvreemd dan het opgewekte gezicht dat wij bij een kraambed opzetten.

GOD OPENMAKEN
Gelukkig heeft Johannes voor al die tobbende mensen een vrolijk bericht. Hij citeert Jesaja: “Maak een rechte weg door de woestijn, want God komt er aan!” Hij roept het in de woestijn.
Geloven wij dat? Wanneer komt God dan? Is het al gebeurd, in Bethlehem 2000 jaar geleden? Is het niet wat ‘getuigen-van-Jehova-achtig’ om te doen alsof God spoedig fysiek de wereld binnenkomt? Is het symbolisch bedoeld en loopt het zo’n vaart niet?
Jan de Doper weet dat hij de geheimen van God niet kan doorgronden. Hij weet dat Gods verschijnen onvoorstelbaar is. Maar hij is bezield van één gedachte: de mensen zouden hun leven zo moeten inrichten dat God er elk moment zou kunnen binnenstappen. Als de Verenigde Naties de fantasie en het geloof hadden om zich werkelijk voor te stellen dat God zelf deze aarde zou komen bezoeken, wat zou er dan veranderen? Waar zou het geld van deze wereld dan voor worden ingezet? Welke prioriteiten zouden wij stellen?

WAT DE STEM ROEPT IN DE WOESTIJN
Voor mij is dàt de stem die roept in de woestijn: de vader die mij aan het eind van een doopgesprek bijna fluisterend toevertrouwde: “Ik was zo blij, ik heb meteen duizend gulden aan Unicef gegeven!”
Dit is de stem die roept in de woestijn: een blije moeder die op een vergadering uitriep: “Wij hebben voor elk kindje thuis er twee bij Foster Parents geadopteerd.”
De roepende in de woestijn is de directeur die zei: “Ik vind dat in een kerstpakket in elk geval iets uit de wereldwinkel moet zijn, al is het maar als symbool.”
De roepende in de woestijn is de oude moeder die op de gang van het ziekenhuis op samenzweerderige toon vertelt: “Tja, mijn man denkt wel dat Henk na tien jaar ruzie eindelijk een goede zoon is geworden, maar hij weet niet dat ik namens hem aan Henk excuses heb aangeboden. Het gaat toch niet om het gelijk maar om het geluk.”
De stem die roept in de woestijn kan ook van een grootmoeder zijn: “Ben jij rijk?” had Tim belangstellend gevraagd. Tim was een kleinkind van 7 jaar. “Ja”, zei oma, “ik ben heel rijk.” Ze had haar bankafschriften gepakt en Tim laten meelezen: “Ik moet ook rijk zijn, want ik geef elk jaar honderd gulden aan dokters die over de hele wereld mensen helpen, en kijk, ik geef 250 gulden aan gehandicapte kinderen in Malawi. En kijk hier, dit is 84 gulden die heb ik aan Bart Smids betaald. Dat was jouw verjaardagscadeau.
De stem van een roepende in de woestijn: Maak een rechte weg voor de Heer; Kerstmis komt!

DE BEER OP BEZOEK
Lieve kinderen. Jullie hebben gehoord dat de ezel van Jozef en Maria de dieren wilden uitnodigen op het feest als Jezus zou worden geboren. Als eerste had de ezel de leeuw uitgenodigd. Maar die schaamde zich eerst. Wat zou het kindje schrikken van zijn scherpe tanden? Dus sprak hij met Jozef af dat hij met zijn lippen zijn tanden zou bedekken als een oud mannetje. De tweede die werd uitgenodigd was een papegaai. Maar die kon alleen maar vloeken en daar schaamde zij zich voor. Dus deden ze een mooi rood lintje om zijn bek.
Het derde dier was een grote beer met scherpe klauwen. “Weet je wat?”, zei de beer, “ik zal me plat op aarde gooien, dan lijk ik wel een matje voor op de slaapkamer, lekker zacht om op te lopen en dan mag het kindjes spelen op mijn vacht.” Zo schaamden de dieren zich allemaal voor hun foutjes en slechte kanten, want aan het kindje laat je graag je goede kanten zien. Dat is wat een kindje doet met ons! (p.s. de slang zal volgende week voorstellen zich op te rollen als een bal.)