PASEN
© Harrie Brouwers, Voerendaal

ER IS LEVEN NA DE DOOD

PASEN IN DE DISCO
Feek de Jonge heeft een absolute hit gescoord met het deuntje: "Er is leven, er is leven na de dood..." U hebt het vast wel eens meegezongen. Op het eerste gehoor lijkt het een vrolijk paas-lied, maar bij cabaretiers vermoed je al gauw een dubbele bodem. Daar zit Freek achter de piano, de toch wat filosofische, mystieke domineeszoon, al wat grijzend en een dagje ouder. Hij doet een dappere poging om doodsgedachtes een vrolijke wending te geven. Oude beelden uit de eigen ziel worden met bravoure en vakmanschap overschreeuwd. Tegelijkertijd juichen duizenden tieners de refreinen mee met de lichtzinnigheid van de jeugd. Zal ze een zorg zijn! "Er is leven, er is leven na de dood." Pasen in de disco?
We vieren Pasen. Pasen is een feest. Het is geen dogma, geen theorie, geen bijgeloof. Pasen is een feest. Het is niet om te snappen maar om te vieren.
Niet ons modern wereldbeeld, niet ons idee van hemel en aarde staan een paasviering in de weg. Wel Kosovo, wel de haat en de mensen die elkaar naar het leven staan.

SCHEPPER NAAST GOD
Zijn vrienden moesten na Jezus' dood een zwaar persoonlijk verlies verwerken. Bovendien lag hun hele levensovertuiging aan scherven. De kruisdood was een onvoorziene gebeurtenis zonder toekomst. De dood had een einde gemaakt aan wat veelbelovend was. De kruisiging had hun wereldbestormende idealen doorgeprikt. Jezus was een mens geweest die zich niet door conventies liet leiden; een man die aan zijn laars lapte wat niet bijdroeg aan het leven; een man die recht door zee God zocht in de grensoverschrijdende liefde, in zorg voor melaatsen, buitenlanders, bedelaars en gehandicapten, tollenaars en onreinen, voor al die knoeiers op aarde. Hij deed dat niet om ze terug in de tempel te krijgen of om ze de ware leer op te dringen. Hij deed het gewoon, omdat hij hield van het leven in al zijn vormen. Omdat hij tegen de dood was. Omdat hij "Schepper naast God" wilde zijn, vergevingsgezind en barmhartig.
Jezus koos voor het leven. Die keuze had hij tot zijn godsdienst gemaakt.

STERVEN OM TE LEVEN
De leerlingen hadden het niet aanstonds door. Ze konden een kruisdood niet anders zien dan als de afwezigheid van God. In die duisternis is het paasgeloof ontwaakt. Jezus is dood. Hij is niet langer in onze tijd. Maar dat is geen grond voor woanhoop. Want de dood is een onderdeel van het leven. Sterker, er is geen leven mogelijk zonder dood.
De dood is een wezenlijk element van ons bestaan. Elke dag bijvoorbeeld sterven er in ons lichaam miljoenen cellen. Huidcellen leven nog geen maand. Witte bloedlichaampjes worden amper een week en de rode geen half jaar. Cellen sterven af om voortgang mogelijk te maken. De hele kosmos groeit en vernieuwt zich door voortdurend op grote en kleine schaal te sterven en te leven. Dat hoeft geen verlies te zijn, dat houdt ook groei in.
Jezus had gezegd: je moet jezelf kunnen verliezen om het leven te winnen. Je moet jezelf kunnen offeren omwille van de ander. Je moet niet uit zijn op je eigen hachje. Je moet zelf een dienstbaar onderdeel worden van een goddelijk geheel. Dan heb je toekomst. Dan deel je aan het goddelijke, het eeuwige leven. Zo ontdekten de leerlingen het geheim van Pasen. Jezus' dood was geen mislukking. Het was een onderdeel van Gods wijsheid. Jezus was thuis bij de Eeuwige en hier in ons midden een levende kracht.

HIERNA EN HIERNU
"Er is leven, er is leven na de dood." In de strofen maakt de cabaretier zijn bedoeling duidelijk. De holle leegte van het refrein dat zo makkelijk werd mee gehost in de disco krijgt betekenis. Freek spot met de mensen die geloven in een leven na de dood en vervolgens de hele dag bezig zijn met het vernietigen van de aarde.

"Of je Christen, Zen, Boeddhist bent - Islamiet of Jood -
Er is leven, er is leven na de dood -
Rij dus rustig door oranje - en geef extra gas bij rood -
er is leven, er is leven na de dood."

Freek spot met wie geloven in 'hierna' en lak hebben aan 'hiernu'. Voor Jezus was het leven heilig. Het leven hier. Het leven van deze zieke, van deze mens met een verterend schuldgevoel. Dat leven moet toekomst krijgen, de rest is aan God.

PASEN IS OM TE VIEREN
Dat vieren we: de onverwoestbare toekomst van het leven. Ik zeg niet dat we het begrijpen. We vìeren het. Ik hoef geen uitleg. Ik hoef het mysterie niet kapot te ontleden. Ik hoef niet te kunnen snappen hoe God is en hoe Hij ons bewaart in zijn hart. Alles wat ik daarover denk is beeldspraak en staren naar de sterren. Ik hoef ook niet te begrijpen waarom het fluiten van vogels me zo blij maakt in de ochtend, terwijl geen vogel fluit voor mij. Ik hoef niet te begrijpen waarom het lengen van de dagen me vreugde schenkt. Ik hoef niet te snappen waarom de wilde bloesems op de knoestige kale takken me gelukkig maken. Ik hoef het niet te begrijpen. Ik wil het vieren. Nu in het voorjaar, op de derde dag vier ik de onverwoestbare goddenlijkheid van het leven.
Dat vieren valt zwaar dit jaar. Het is een ernstig, bedachtzaam vieren. Want de bombardementen in Europa zijn bijna te horen.
Je weet met heel je hart dat geweld nooit geweld stopt, dat elke oorlog de volgende voorbereidt. De woorden van de Levende klinken na: laat je liever op de andere wang slaan dan terug te slaan. Je hebt geloofd in dat woord en nu is Nederland in oorlog. Want je kunt toch ook niet toezien dat Nationalisme een volk onder de voet loopt.
Misschien vier ik Pasen maar niet dit jaar. Misschien hóóp ik er alleen maar op.

KUIKENTJE PIEP
Lieve kinderen. Er was eens een kuikentje. Ik noem hem maar 'kuikentje Piep'. Maar eigenlijk was het nog geen kuikentje want het zat nog in het ei. Het was eigenlijk een uit de kluiten gewassen, gele dooier. Piep was bang. Bang voor het leven. Bang van zichzelf, want hij groeide zo hard. Hij groeide tegen de stenen muur van zijn knusse ronde huisje. Hij was bang dat zijn huisje uiteen zou spatten en dat hij dan dood zou gaan, want hij dacht dat zijn huisje de hele wereld was. Maar Piep kon er niets aan doen. Hij werd elk uur ouder en groter en op een gegeven moment drukte de snavel teggen de witte muur. Hij kon het niet meer tegen houden. De wand spatte kapot. "Nu is alles voorbij", dacht Piep...
Even later voelde Piep zich een stuk lichter. Het was wel lekker. Warme zonnenstralen droogde zijn kleverige veertjes. Om zich heen hoorde hij zijn naam roepen "piep piep...! Hij deed de ogen open en zag vriendjes en vriendinnetje om zich heen.
Dat was een wonder, dacht Piep. Wat was hij bang geweest om dood te gaan en nu was het leven nog mooier geworden!
Het was inderdaad een wonder, lieve kinderen, want het had niet veel gescheeld of Piep was een paas-ei geworden met een hardgekookte dooier in een blauw geverfd huisje.