OUD- EN NIEUWJAAR
© Harrie Brouwers, Voerendaal

HET MILLENNIUMPROBLEEM

WACHTEN OP DE NIEUWE EEUW

Ik geloof dat de parochiecomputer geen millennium probleem heeft. U zult straks dus geen automatische terugstorting krijgen van gezinsbijdrage over de periode 1900 tot 1960. Maar de kerk heeft aan ander millenniumprobleem. Wat is dat dan en wanneer begint dat? Het verspringen van de kilometerteller in mijn auto mis ik altijd. Ik zie een sprong naar een gaaf getal wel aan komen, maar als ik hem wil betrappen is de magische stand van 99.999 kilometer of 111.111 al voorbij.
Dit zal me met de jaren niet gebeuren. Deze jaarwisseling is er de sprong naar het getal 1999. De teller staat gespannen. Volgend jaar ziet hij er heel anders uit en komt er een twee vooraan. Dan weten we zeker of belangrijke computers van slag zijn. Dan zullen velen uitbundig vieren dat een nieuw duizendtal begonnen is. Maar ze vergissen zich. Op het nieuwe millennium moeten we dan nòg een jaar wachten.

TERUGBLIK

Het jaar 2000 is nog steeds de twintigste eeuw. Het is er zelfs de naamgever van! De eenentwintigste eeuw begint in het jaar 2001. Dan vangt het nieuwe millennium aan. Dat lijkt een valstrik. Het zit zo. Ruim 500 jaar na Jezus' geboorte ontstond het idee om een nieuwe jaartelling in te voeren voor de hele christelijke wereld. Jezus' geboorte werd het begin en dus jaar nummer één. Volgens de eerste tellers is Jezus dus niet geboren in het jaar nul. Daar was een simpele reden voor: het getal nul bestond nog niet in het westerse tellen. Het zou nog enkele eeuwen duren voordat dit begrip werd ingevoerd. Bijgevolg is het jaar voor Jezus geboorte het jaar min één. Maar goed, in de komende twee jaar overschrijden we de millenniumgrens.
Maakt het iets uit? Ik denk het wel. Ik denk dat de getalsverandering van 1999 naar 2000 de mensheid laat beseffen dat ze een volk onderweg is; dat de tijd ons geschonken wordt en dat er nieuwe tijden kunnen aanbreken als wij dat willen. De bezinning op waar we mee bezig zijn zal een sterk accent krijgen in het aanvoelen van miljoenen. Dat speelt heel zeker in de kerk.
De kerk is zich ervan bewust dat ze oud is. Ze is zich ervan bewust dat haar boodschap niet van deze tijd is. We hoeven niet een modebewuste, hitgevoelige, trendy kerk te zijn die enkel de hot-items en de tijdgebonden voorkeuren verkondigt. We mogen woorden van de eeuwigheid verkondigen. Maar we moeten niet alle woorden van vroeger voor woorden van eeuwig houden. Daardoor is er veel fout gegaan.

VOORUITZICHT

Die bezinning op wat er in de voorbije eeuwen fout is gegaan bij Gods volk onderweg, komt op gang. De rol van de kerk tegen wetenschappers en wetenschap is soms uitermate dom en kortzichtig geweest. De acties van de kerk tegen dissidenten, tegen vernieuwingsbewegingen is vaak uitermate onintelligent en arrogant geweest. De rol van de kerk tegenover wereldlijke machten die in hun despotisme meer van de satan dan van God weg hadden is uitermate verwerpelijk geweest.
We weten dat wel, het staat in elk geschiedenisboek maar het zou goed zijn om hier publiekelijk mee bezig te zijn, want het kan ons louteren als we nu een standpunt moeten zoeken tegenover de vrouw in de kerk, meer inspraak voor gelovigen en meer ruimte voor andere geloofsculturen. Moge de jaren rondom 2000 daarom jaren zijn van bezinning. Wat is er fout gegaan en hoe zullen we verder gaan, want het zal de volgende eeuw goed doen als daarin het woord van Jezus luid klinkt.

NIET HOEVEEL MAAR HOE "JEZUS"

De komende eeuw zal immense veranderingen met zich meebrengen. Gelovigen zullen een kleine minderheid vormen in een turbulente wereld. Het christendom zal weer zout zijn in het deeg. Het zal niet beoordeeld worden op zijn getal maar op zijn smaak. Als parochie moeten we er niet naar streven om zoveel mogelijk kerkgangers te hebben of dopelingen. Ons streven moet niet gericht zijn op zo groot mogelijk, zo dik, zo talrijk of zo rijk mogelijk maar op zo evangelisch mogelijk, zo echt mogelijk zo doorleefd mogelijk, zo authentiek mogelijk, zo "Jezus" mogelijk. Dat is het millenniumprobleem van de kerk: de boodschap scherp toetsen aan de bedoelingen van Jezus en ieder machtsdenken loslaten. Dat zal nog een hele omstelling vergen, maar het moge ons ook ontspannen. We moesten het zuurdesem zijn niet het deeg! Dus laat maar veranderen: eerst 999, dan 000 en dan 001.

ANDERHALVE KILO TIJD ASTUBLIEFT
Lieve kinderen. De vader van Loes had nooit tijd. "Ik heb absoluut geen tijd" zei die beslist als Loes wilde scrabbelen. "Ik heb geen tijd voor die flauwe kul", als Loes een beetje treuzelde in bad en vanmorgen had die geen tijd om haar naar school te brengen. "Weet je wat", dacht ze, "met Kerstmis geef ik hem wat tijd cadeau!" Maar hoe zou je aan tijd kunnen komen? Waar is dat te koop en hoe duur is het? Zou ze het kunnen betalen, en waarmee moest je betalen en hoe moest je tijd bestellen? Per kilo of per meter. "Ik had graag een kilo minuutjes..." Ach wat onzin. Tijd ging gewoon per uur. "Mag ik 10 uren alstublieft, het is voor een cadeautje...?" Klonk goed. Maar waar in godsnaam? Loes liep te dromen over straat. In een klokkenwinkel of horlogefabriek hoefde ze niet te proberen. Bij de pastoor misschien. Of bij God; Die maakte de tijd, dacht ze, uit de eeuwigheid, maar ja, God maakte ook de pony's en die kon je daar ook niet krijgen...
's Nachts in bed had Loes een droom. Daar verscheen een oude man met een lang gewaad en een baard en een zeis in zijn hand. Ze had hem al eens eerder gezien op een tekening. "Ik ben vadertje Tijd", zei hij en zette een grote zandloper op tafel. "Jij bent dat meisje dat tijd wilde kopen voor pappa. Nou, pappa heeft al tijd. Pappa heeft alle tijd van de wereld. Er kan geen tijd meer bij, want morgen en overmorgen en overovermorgen, het is allemaal van hem, alleen maar tijd, totdat ie dood gaat."
Loes was haar droom al lang vergeten, maar toen pappa aan tafel zei: "Ik heb geen tijd om mee te gaan wandelen", toen riep ze zomaar: "Wel waar, je hebt alle tijd van de wereld tot je doodgaat. Maar je hebt geen tijd voor mij!" Ze begon te snikken, Pappa schrok. Hij gaf Loes een kusje en zei: "Hoe komt dat kleine koppie van jou aan al die wijsheid? Je hebt gelijk. Vanmiddag gaan we wandelen, in de Ardennen, in de sneeuw." Zalig.
Zalig nieuwjaar!