EERSTE ZONDAG VAN DE ADVENT
© Harrie Brouwers, Voerendaal

ZOALS IN DE DAGEN VAN NOACH

DE WERELD STORT INEEN
Op mijn bureau ligt een geboortekaartje. Het is sober, zonder kleur of vreugdeblijk. Benjamin is op 12 november ter wereld gekomen, maar enkele dagen eerder was hij al overleden. Dat zegt de tekst. Je kunt vermoeden welke onbeschrijflijke pijn achter die eenvoudige zinnen schuilgaat. De wanhopige schrik bij de moeder toen zij haar kind niet meer voelde. Het ongeloof toen de vroedvrouw vaststelde dat er geen hartslag te horen was. Er wordt een opname in het ziekenhuis vastgelegd, maar dat duurt enkele dagen omdat het druk is. Je regelt een begrafenis voor een kind dat nog komen moet, want het leven gaat verder. Dit kind verdient een waardig afscheid. Voor zijn vader en moeder bestond het al zo intens. Het heeft al zoveel maanden gewoond in het huis van hun dromen. Het heeft al zolang hun plannen richting gegeven. Het heeft hun handen al zozeer gereed gemaakt om te strelen en hun hart om trots te zijn. En dan ineens gebeurt wat je nooit had durven vrezen. Of lag de angst altijd al op de loer?

DE WERELD DRAAIT DOOR
Er zijn gebeurtenissen die je wereld op hun grondvest doen schudden. Mededelingen waardoor jouw wereld vergaat. Wat er ook overblijft... de bussen van het streekvervoer blijven rijden, koffie wordt nog steeds gezet, de krant komt in de bus en een fles melk moet je toch gaan kopen... hoe onwezenlijk alles ook verder gaat, jouw wereld is kapot. "Zoals het was in de dagen van Noach..." Jonge mensen trouwden en ouders sloten huwelijkscontracten, mensen aten en dronken en vierden feest. Er vielen een paar druppels. "Het gaat regenen" zal een kind geroepen hebben en men ging verder met slapen en opstaan, met koken en liefhebben. "Het regent nu wel erg hard en lang..." Bange vermoedens worden onderdrukt. Vage schuldgevoelens over broeikastwerking en verspilling... Maar toch ineens, stort de wereld is in. Er blijft niet veel meer over. Een scheepslading leven.

JEZUS WAARSCHUWT
Waarom begint Jezus over deze sombere vooruitzichten? Vanwaar ineens die dreigende taal? Waarom houden wíj elkaar verhalen over ondergang voor?
Ik herinner mij m'n leraar Latijn. Een goeie maar wat cynische man. Af en toe begon hij de les met een commentaar op het laatste nieuws. Hij sprak dan altijd over de "vuiligheidsraad" in plaats van de "veiligheidsraad", vanwege Nieuw Guinea vermoed ik. Als iemand niets van een overhoring terecht bracht zei hij berustend: "Ach jongen" (de voornaam kende hij meestal niet). "doe ook wat je wil! Of je nou een putjesschepper bent die niets uitvoert of een directeur die niets doet, je doet toch in beide gevallen hetzelfde." Deze leraar wilde het beeld van putjesschepper - waar zijn ze trouwens gebleven? - laten werken als een schrikbeeld om ons te bewegen beter ons best te doen. We laten de kwade mogelijkheid zien om iemand ijverig te maken. Pas op, denk eraan, als je blijft roken..., als je blijft feesten..., als je blijft luieren..., als je blijft jakkeren..., denk eraan: de catastrofe zal niet uitblijven.
Daar is het Jezus om te doen. Over de ondergang is niets te zeggen. De slachtoffers van Mich in Midden-Amerika maakt het geen verschil of de catastrofe de hele wereld betrof of "slechts" hun land, de verwoesting is voor hen even compleet; ze hebben het niet overleefd.

NIET VOOR DE ANGSTIGEN
Voor de vrouw die een doodsoordeel van haar artsen hoort vergaat de wereld, de enige wereld die ze heeft en de hele wereld die ze kent. De ondergang komt, maar vraag Jezus niet wanneer! Jezus hecht eraan te zeggen dat over het tijdstip niets te zeggen is. Maar daar volgt een les uit.
Omdat er niets te zeggen is over het moment, daarom is het zo belangrijk om voorbereid te zijn.
Er zijn mensen die de mogelijkheid van een ramp voortdurend beseffen. Als hun kind het huis verlaat zien ze hem al, aangereden, bloedend op straat liggen. Als hun kinderen in het vliegtuig stappen bezorgt ieder telefoongerinkel hartkloppingen in de angst dat de Alarmcentrale met slecht nieuws belt. Er zijn mensen die verlamd worden door de voortdurende fantasie over naderend onheil. Voor die mensen vertelt Jezus niet. Hij wil ze niet nog banger en nog destructiever maken. Jezus vertelt voor die andere mensen.

MAAR VOOR DE MOEDIGEN
Voor de mensen die het ongeluk niet als een onvermijdelijk noodlot zien, maar als iets dat ze kunnen afweren. Hen houdt hij voor: realiseer je dat het verkeerd kan gaan en wat zou je dan nú doen. Realiseer je dat er vannacht een inbreken kan komen: wat zou je dan nu al in je woning veranderen? Realiseer je dat je vandaag afscheid van de aarde moet nemen, hoe zou je dan oordelen over Bosnische vluchtelingen? Realiseer je dat je morgen sterven kunt: met wie zou je het dan nog in orde willen maken? Wie zou je nog moeten bedanken? Leef alsof de ontmoeting met God voor de deur staat.
"Benjamin" betekent zoon van de rechterhand, zoon van het zuiden, gelukskind. Benjamin was de jongste van Jakob, geboren uit wanhoop nadat hij Jozef verloren had. De wereld verging en de wereld ging verder, zoals in de dagen van Noach, maar de ouders van Benjamin zijn nog attenter geworden, nog aandachtiger voor de waarde van het leven, nog gevoeliger voor het kruis dat anderen dragen.

DE BANGE MOEDER VAN KOEN
Lieve kinderen. De moeder van Koen was heel bang. "Knoop de jas dicht anders wordt je verkouden." "Eet de boterham op anders ga je dood." "Strik de veter anders val je." "Spreek met twee woorden anders worden ze boos." "Studeer harder anders krijg je geen meisje." "Steek geen sneeuw in je mond want daar hebben de hondjes in geplast." De moeder van Kees waarschuwde voor wat er allemaal verkeerd kon gaan.
Koen had ook een peettante. Angelien. Die was heel anders. Die maakte je niet bang, maar die beloofde je altijd iets. "Knoop je jas dicht want dan ben je veel knapper." "Eet die vis nou maar want dan word je slim." "Maak eerst je huiswerk maar af, dan kijken we dadelijk samen televisie." De tante van Koen vertelde de fijne dingen die er allemaal gebeuren konden.
Als Jezus vertelt over later dan lijkt hij dikwijls op de tante van Koen. Dan vertelt hij over de wereld die er fantastisch uit kan zien als mensen brood met elkaar delen en als zij ruzies goedmaken.
Maar soms vertelde Jezus als de moeder van Koen. Dan waarschuwde hij ons. Pas op als je ruzie krijgt, want voordat je het weet verlies je je beste vrienden of zie je je familie nooit weer. Pas op als je rijk wordt, want voor dat je het weet vergeet je om met elkaar te delen en wordt de wereld een hel.
Je weet nooit wat er nog komt, maar vandaag heb je de tijd om lief te zijn.