ZEVENTIENDE ZONDAG DOOR HET JAAR
© Harrie Brouwers, Voerendaal

NIET "MIJN" VADER MAAR "ONZE" VADER

EEN DODE TEN LEVEN WEKKEN
Met de tekst van het Onze Vader kun je -bij wijze van spreken- een dode ten leven wekken, zo heb ik ervaren.
Soms moet ik iemand bedienen in het ziekenhuis, midden in de nacht. Een bedroefde familie zit en hangt uitgeput in een half slapend ziekenhuis rond een pot koffie. Hun dierbare ligt aan slangen en draden verzonken in onbekende dromen. Ik ken de naam niet, noch de levenswijze, ik weet niet of de zieke erg gelovig is, maar ik begin een Onze Vader en ik zie de grafieken op de monitoren boven het bed uitslaan. De zieke raakt geëmotioneerd. Op Intensive Care klinken soms allerlei pieptonen als een futuristisch orgel, als de zieke probeert met zijn vastgebonden rechterhand een kruisteken te slaan; diverse bewakingssystemen slaan op tilt.
Het Onze Vader kennen de meeste mensen nog. Tenminste de versie van Mattheus.

DE TEKST VAN LUCAS
Die vandaag werd voorgelezen is uit Lucas; een beetje korter. Dat valt al op in de eerste zin "Vader, uw wil geschiede..." Mattheus verraadt zijn joodse achtergrond. Hij heeft de gewoonte om het woord "God" niet uit te spreken. De naam van de Eeuwige zal hij steeds verhullend omschrijven. Daarom zegt Mattheus "Vader in de hemel". Jezus zal gewoon "Vader" hebben gezegd, "Abba"; "Ab" is vader, "Abba" is intiemer. Dan bidt Lucas verder: "Uw naam worde geheiligd, uw rijk kome..." Ook dat is korter. Mattheus zet er een derde bede bij: "Uw wil geschiede". Voor ons is dat de duidelijkst, maar eigenlijk betekenen ze het zelfde.
Lucas en Mattheus bidden allebeid tot "Onze Vader". En dat is niet "Mijn Vader" !

LIEDJE VAN VERLANGEN
Wat Jezus uitdrukt is zijn verlangen naar Gods koninkrijk, naar een wereld waarin de wil van de Eeuwige de doorslag geeft, naar een leven waarin de naam van de Rechtvaardige geheiligd wordt. Dat is de kern van Jezus' gebed. Zijn verlangen naar een werkelijkheid die beantwoord aan de oorspronkelijke bedoelingen van dit bestaan. Jezus' bidden is geen zeuren om de vervulling van eigen wensen; Hij verlangt naar Gods Rijk, en -zo legt hij aan zijn leerlingen uit- je kunt er donder op zeggen dat dat komt! Dit gebed zal verhoring vinden. Voor Jezus is bidden een liedje van verlangen. Hoe zit dat dan met Abraham?

TACTISCH BIDDEN
De eerste lezing vertelde een kosterlijk verhaal. Abraham gaat naar Sodom. Sodom heeft een kwade naam. De inwoners bedrijven onrecht. Hun gedrag roept om Gods wraak maar Abraham smeekt God om de stad te sparen. Er kunnen immers vijftig rechtvaardigen wonen in de miljoenenstad. Dan is het toch God-onwaardig om hen te laten omkomen met de criminelen. God stemt royaal en zonder aarzelen in: nee, omwille van vijftig zal Hij de stad sparen. Nu heeft Abraham een vinger achter de goddelijke dreiging. Als het er nu maar vijfenveertig zijn? Dat is een verschil van vijf. Om die vijf rechtvaardigen die hij dan tekort zou komt, daarom zal God toch niet de stad vernietigen? Weer is er voor God geen aarzeling. Hij was niet begonnen over die vijftig, dat was Abrahams tactiek. Nu gaat Abraham verder met zijn spel van bieden en onderhandelen en steeds vindt hij gehoor bij een barmhartige God. Ook Abraham bidt niet voor zichzelf, integendeel, hij bidt voor zijn vijand. Ook het gebed van Abraham is een bede, zij het met concrete beelden, om Gods koninkrijk.

BIDDEN ZONDER PAARD

Ik herinner mij een verhaal uit mijn lagere schooltijd. Een of andere heilige koning daagt iemand uit om het Onze Vader te bidden. Als hij dat kan met volledige aandacht en met zijn hart helemaal bij de tekst, dan zal hij een paard cadeau krijgen. De gelovige begint te bidden. Hij knijpt zijn ogen dicht om zich perfect te concentreren. Onze Vader die in de hemel zijt... Hij stelt zich een groot sterk en toch aangenaam licht voor waar hij eerbiedig tegenover staat... Uw Rijk kome... Hij stelt zich voor dat dit licht zich losmaakt uit de hemel en neerdaalt naar de arde. "Nergens anders aan denken", houdt hij zichzelf krampachtig voor. Maar nog voor hij begint aan "Leid ons niet in bekoring" heeft hij visioen van een wei vol briesende paarden.
Het verhaal illustreert vooral de onmogelijkheid voor een mens om aan één ding tegelijk te denken en om al denkend de gevoelens volledig te beheersen. Maar het illustreert ook dat het Onze Vader voor veel mensen een vrome vorm is, een instemming met Jezus bidden, en niet een gedachtegang met inhoud. Die inhoud van Jezus' gebed is het verlangen naar Gods rijk, naar gerechtigheid en brood voor allen, naar een wereld van vergeving en onbaatzuchtigheid.

ARME WERELD
En ik vermoed dat het een arme wereld zal zijn, waarin niet meer wordt gedroomd over gerechtigheid, en niet meer wordt gezocht naar de diepste bedoeling van dit bestaan.

MEDITATIE-OEFENING
Lieve kinderen, Jezus leerde de leerlingen bidden. Hij zei: als jullie bidden dan moet je eerst heel stil en rustig worden, je moet een beetje uít deze wereld weggaan. Zullen we dat eens proberen? Bidden doe je met je fantasie. Dus ga maar eens even heel mooi rechtop zitten. Laat de grote mensen maar meedoen! Deze stoelen zijn eigenlijk niet geschikt om te bidden; wel om te luisteren, maar niet om te bidden. Probeer eens te gaan zitten met een mooie recht rug en dan doen we allemaal onze ogen dicht. Doe ze eens dicht. En nu gaan we even lekker uitademen. Hhhhhh...! Nu is het heel stil, buiten ons en binnen in onszelf ... Buiten hoor je heel ver de geluiden van de wereld .... Hoorde je die auto op de Heerlerweg? En nu, in deze rust, probeer ik me de wereld voor te stellen zoals God hem wil... Het wordt een beetje warmer... het wordt lichter... Wat zou dat fijn zijn als de wereld was zoals God hem wil! Als alle mensen heel lief zijn voor elkaar.
Dus als iemand aan mij vraagt: "Pastoor kun je eens bidden dat morgen de zon schijnt! Dan zeg ik: "Ben je gek! Daar bid ik niet voor. Ik wil bidden dat jij je morgen amuseert in de regen."
Bidden doe voor meer liefde, voor meer God.