SACRAMENTSDAG
© Harrie Brouwers, Voerendaal

OVER BRODEN, VISSEN EN MAURITS

DE DROOM VAN MIJN MOEDER
Onze melkboer had een stijf been. Als kind fantaseerde ik erover dat hij dit had overgehouden uit de oorlog. Op 'n zekere ochtend verscheen mijn moeder lachend aan het ontbijt. Ze vertelde dat ze gedroomd had. Ze was met haar boodschappentas in de winkel van de melkboer toen daar koningin Juliana was binnengekomen om tweeëneenhalve liter melk te kopen. Ze hadden, mijn moeder en Juliana, een tijdje samen staan praten over de opvoeding van de kinderen.
Mijn moeder leefde sterk met het koningshuis mee. Ze was even oud, had kinderen in dezelfde leeftijd en evenveel zorgen om een van hen. Het grote verschil dat de koningin de melk niet zelf hoefde te halen droomde ze 's nachts wel weg.
Afgelopen weken stonden de kranten vol met voer voor theologen. Bij het huwelijk van Maurits en Marilène zouden leden van het hof, waaronder Juliana, gecommuniceerd hebben. Toen ik het hoorde was ik diep ontroerd. Ik moest aan mijn moeder denken. Als ze dit had mogen meemaken: wat zou ze gelukkig zijn geweest!
Daarom had Jezus tijdens het avondmaal zo hartstochtelijk gebeden, dat zijn volgelingen één zouden zijn.

WAARUIT BLIJKT EERBIED?
Maar mijn euforie duurde niet lang. Onmiddellijk schoten er katholieke en protestantse wetgeleerden toe. Ze haalden mensenwetten te voorschijn en wezen met het vingertje: "Dit had niet mogen gebeuren!"
Lucas heeft zeker aan de eucharistie gedacht toen hij het verhaal vertelde over die vele mensen die als een heus Romeins leger in groepen van vijftig werden verdeeld om te eten. Hij roept dat ondubbelzinnig op met de tekst: Jezus sloeg zijn blik naar de hemel, sprak een zegenbede uit, brak ze en gaf ze aan de leerlingen..." Op de televisie zag ik een mevrouw heftig protesteren. De eucharistie was haar zó heilig, vertrouwde ze toe aan een journalist van een commerciële zender die nieuws rook, zo heilig dat... Ik word nu zeer benieuwd want voor mij is ze ook zeer heilig... Hoe heilig?
Ik zie de leerlingen aan het avondmaal, bang, met een grapje de spanning brekend, vragend en nauwelijks begrijpend... Ik zie die mensen in groepen van vijftig in het gras vragend wat er van een beetje brood en vis voor hen overschiet, vloekend, en lang niet gelovig. Ik zie de communicantjes, giechelend omdat iemand van de zenuwen de rechterhand uitstak in plaats van de linker of Johnny zo'n raar gezicht trok toen hij de wijn proefde en Mariëlle zo'n rare strik op haar rug heeft, maar o zo'n lieve kinderen, onmiddellijk bereid om iedereen te helpen en toe te laten. "Zo heilig is die eucharistie", ging de mevrouw op de televisie verder, "dat ik ze met alle zorgvuldigheid en eerbied omgeven wil zien." Okee, denk ik gerustgesteld, maar vervolgens eiste ze het ontslag van de pater en vond het koningshuis heiligschennend.

"STUUR DIE MENSEN WEG"
Ik realiseerde mij: met deze medegelovigen -het zijn er weinig, maar hun invloed is groot- deel ik de eerbied voor de eucharistie. Maar voor hen is eerbied vooral angst, regels, straf en gezag. Voor mij is eerbied vooral: een ontspannen sfeer, respect voor elkaar, ruimte voor anderen en gastvrijheid. Ik weet niet hoe ik deze mensen helpen kan of tot overeenstemming kan komen met ze in het verstaan van Jezus. De leerlingen komen bij Jezus: "Stuur die mensen weg!" Ze zeggen het uit zorg, het is er eenzaam en de eerstvolgende bakker ver weg. Nee, zegt Jezus. Niks wegsturen, doe het maar met wat je zelf in huis hebt! De eucharistie vervult mij met eerbied. Ze is Jezus die zich geeft aan de mensen. Niet aan een exclusief clubje maar aan allemaal, speciaal aan de zondaars. Die eerbied probeer ik te vertalen in openheid. Wie anderen met serene en gelovige bedoelingen daarvan uitsluit gaat oneerbiedig met Jezus' gave om.

AANFLUITING VAN HET AVONDMAAL
Vijfentwintig jaar geleden vierde de ik de eerste communie van eens tuk of tien kinderen in de Heerlense binnenstad. Het was het idee van een van de ouders om op het koor een grote lage tafel te zetten waarachter de kinderen konden zitten. De meeste mensen waren diep ontroerd maar ik herinner mij het commentaar van een conservatieve parochiaan: "Dit is een aanfluiting van de eucharistie." Ik kon het niet laten om in een apart hoekje van het volgend parochieblad te schrijven: "Er zijn mensen die het laatste avondmaal een aanfluiting van de eucharistie gevonden zouden hebben." Ik dacht terug aan mijn eigen communie. Juffrouw van Oosten zat met een potlood op een knielstoel. Wij waren gedrild om op het tikken van haar potlood iets te doen: om tegelijk op te staan, naar links te draaien en bij twee tikken om te knielen. Was dit eerbied...? Misschien was het ook wel een aanfluiting van het laatste avondmaal.
Maar Marilène en Maurits hebben geloofd en gehoopt en ze hebben lief en lef, en zo hebben we op de televisie kunnen zien en door de protesten nog eens goed kunnen horen en herhalen wat al twintig jaar in de meeste kerken gebeurt en wat Lucas in zijn evangelie beschrijft. Het brood in Jezus' naam delen als zoiets heiligs dat je er gastvrij van wordt en open voor de ander.

WORDEN ALS KINDEREN
Lieve kinderen. Afgelopen vrijdag kwamen de communicantjes nog eens opnieuw naar de kerk. Dit keer hadden ze iets bij zich. Ze hadden iets van het geld dat ze gekregen hadden bij hun feest mee naar de kerk gebracht. Dat geld was voor andere kinderen. Als je een dag in de richting van de zon vliegt, helemaal in het zuiden van Afrika, dan kom je in Kaapstad. Daar zijn veel zwerfkinderen die geen vader en moeder hebben. Gelukkig zijn daar mensen die ze helpen. Ze knappen voor hen een vervallen kerkje op, ze verdelen kleren en schoenen onder ze en ze proberen ze iets te leren. Nou, heel veel kinderen hadden zakken bij zich met oude kinderkleren en schoenen en wel 400 gulden! Ik geloof dat ze een beetje begrepen hebben wat Jezus bedoelde toen hij het brood brak en ronddeelde. Dus als jullie nog kleren hebben die je niet meer aandoet of schoenen, breng ze de komende week naar de kerk of de school, dan bezorgen wij ze naar Kaapstad, met het geld van de communicantjes.