2009 - 2de zondag van de advent © Harrie Brouwers

WOESTIJNWIND

CONTRAST

Wat de lezers in de oudheid voelden bij het verhaal van Lucas, dat probeer ik eens bij u op te roepen. Luister! ‘Toen Obama president van de Verenigde Staten was, en Poetin in Rusland de touwtjes in handen hield; Beatrix in de Haag resideerde en Benedictus XVI vanuit het pauselijk paleis de wereldkerk bestuurde..., toen kwam het woord van God over Charlotte die kampeerde op de Brumssumerhei... Het had natuurlijk ook Bart kunnen zijn op trektocht in de Ardennen... U had het zelf kunnen zijn!
De tekst van het evangelie roept een schril contrast op tussen de koningen in hun marmeren paleizen en een eenvoudig mens in een kale woestijn. Lucas somt zijn beroemdheden op, zonder erop te letten of ze ook werkelijk tegelijkertijd hebben geleefd. De bedoeling is duidelijk. Het heil zal niet komen van de groten der aarde. Je mag veel verwachten van je pensioenfonds, je autofabrikant en je supermarkt, maar denk niet dat ze je gelukkig maken. Voor je geluk moet je weg van de overdaad, de woestijn zijn.

NIETS TE VERLIEZEN

Een mens in de woestijn..., dat is een mens die terug-naar-af is; die zijn vermeende zekerheden heeft zien wankelen, wiens spaartegoeden zijn verdampt en die niets geeft om geld. Iemand voor wie gezondheid al lang niet meer vanzelfsprekend is. Hij is ver verwijderd van verworven posities en vermeende rechten. Hij heeft niets meer te verliezen. Niemand benijdt hem, maar is een vrije mens. De machthebbers zitten tot over hun oren gevangen. Herodes moet wel dansen naar de pijpen van zijn Romeinse superieuren. Hij kan niet anders leven dan met vuile handen.
De wieg van het christendom staat bij mensen die geen hoge verwachtingen meer hadden van de gevestigde orde. De leiders van het land kunnen je vrede of oorlog geven, brood of armoede, maar ze zullen je niet gelukkig maken. Het geluk hoef je niet te verwachten van de priesterkaste in Jeruzalem die angstvallig balanceert op het slappe koord van het machtsevenwicht. Ook niet van de koning die de schijn van godsvrucht, recht en vrijheid overeind probeert te houden. Het Romeinse Rijk had snelle wegen aangelegd en handel gebracht, maar gelukkig werd je er niet van.

WELKOM HETEN

Een jonge vader belde op. Hij wilde weten hoe dat zat met het dopen van kinderen. ‘Ik ben gister vader geworden’, zei hij trots. ‘Mijn vrouw ligt nog in het ziekenhuis. Dat kan nog enkele dagen duren, maar ik wil me vast op de hoogte stellen; weet u, we lopen de kerk niet plat en ik weet niet hoe u daarover denkt.’ We raakten in gesprek. ‘Fijn dat u de kerk niet platloopt’, zei ik. Het was zijn eerste kind, een dochter. Mirte ging ze heten. Alleen een peetoom hadden ze nog niet. Ze waren bang dat ze opa erg teleur zouden stellen als ze een van hun vrienden zouden vragen. ‘Wanneer komt uw vrouw naar huis?’, vroeg ik. Dat wist hij niet. De dokter was er niet duidelijk over geweest. Ze had veel bloed verloren; het kindje lag in een couveuse, maar daar zou ze vandaag al uit mogen, meende hij. Hij had er geen enkele invloed op. En omdat hij helemaal niets kon doen, was hij het huis maar gaan versieren. Meteen besefte ik waar hij woonde. Die ochtend in het voorbijrijden was me een heftig versierde gevel opgevallen. ‘Hoera een dochter’ hing met vlaggetjes aan het raam. Een ooievaar stond in de tuin. De jonge vader sloofde zich uit om alles feestelijk te maken voor de thuiskomst.
In het ziekenhuis had hij geen macht. Genezen kon hij niet, maar welkom heten des te meer.
Zo ongeveer stelt Jezus het koninkrijk van God voor. We kunnen het niet zelf construeren. We kunnen het echte geluk van mensen niet afdwingen. We kunnen Gods verschijnen in de wereld niet teweeg brengen. Het enige dat we kunnen doen, dat is het huis poetsen, de gevel versieren, de stoep vegen. Ons brood delen. We kunnen niet de hemel op aarde forceren, maar we kunnen wel God welkom heten.

HOOP

De wereld confereert over het broeikasteffect. Klimaatveranderingen maken de toekomst ongewis. Het ziet er nog niet naar uit dat er in Kopenhagen een doorbraak wordt bereikt. Soms weet je niet eens wie het voor het zeggen heeft. De industrie? De overheid? Wijzelf? Of is het een blinde ontwikkeling?
De jonge vader beklaagde zich. Hij was boos. ‘Ze hebben het wel over de wereld van mijn dochter! Ik wil dat ze iets aan het klimaat gaan doen, nù, en ik denk dat alle vaders en moeders dat willen. Waarom gebeurt het dan niet? Heeft niemand meer de leiding op aarde?’
Toen Herodes koning was, en Merkel en Balkenende in Kopenhagen confereerden, toen kwam het woord van God naar een meisje dat een kind verwachtte. Het wekte hoop in haar hart. Hoop op een veilige wereld.

DAG SINTERKLAASJE!
Lieve kinderen. De afgelopen week is de goedheiligman, Nicolaas, teruggekeerd naar zijn overwinteringsadres in Spanje. Gister stapte hij nog uit een auto in de straat van Marij. ‘Ik vond dat hij er heel anders uit zag’, zei Marij tegen haar moeder. Die schrok een beetje. ‘Hoezo anders?’ Nou die haren waren zo wild en hij had zo’n gekke bril op...’ ‘ Onzin’, zei moeder. Hij heeft natuurlijk door de wind gelopen en zijn leesbril vergeten’ ‘Nee’, zei Marij, ‘volgens mij was het een andere.’ Moeder sloeg haar hand tegen de mond en zei: ‘Dat zal toch niet waar zijn! Er zal toch niet iemand Sinterklaas gaan nadoen...!’ ‘Puh’ zei Marije, ‘dat doet mij niks, dat ze Sinterklaas maar nadoen. Hoe meer hoe liever!’ Marij had gelijk. De heiligen zijn er niet om op een voetstuk of op het dak te zetten maar om na te doen. Dus nu Sinterklaas weg is, gaan wij maar verder met delen en cadeautjes geven.