2010 - 4de zondag vvan de advent © Ad Blijlevens, Heerlen

GELOVEN:
VOL VERTROUWEN UITZIEN

 
De geboorte van een kind kan vertrouwen geven. Vooral in donkere tijden wellicht kunnen mensen de geboorte van nieuw leven ervaren als een teken van hoop. Welnu, onze eerste lezing stamt uit donkere tijden. Het veelbelovende rijk van David was alweer uiteengevallen. Twee koningen stonden klaar om het zuidrijk en Jeruzalem te gaan veroveren. Achaz, koning van het zuidrijk, zocht wanhopig bondgenoten, die hem zouden helpen tegen de dreiging uit het noorden. Hij wilde bij de Assyriërs aankloppen om hulp. Maar dan zegt de profeet Jesaja vierkant: 'Je moet alleen op Gód vertrouwen. Gelóóf je niet, dan stá je niet vast!' Maar koning Achaz vertrouwt meer op de Assyriërs dan op God. De profeet bezweert hem: 'Vraag de HEER een teken'. De koning echter verbergt zijn gebrek aan vertrouwvol uitzien onder het vroom-klinkende motief: 'Ik wil de HEER niet op de proef stellen'.
De profeet doorziet hem. Verbeten antwoordt hij: 'Hou op met ook nog God te ergeren'. En hij kondigt aan dat God hem dan zó wel een teken zal geven. Er zal een prinsje worden geboren, en dat kind krijgt de naam 'Immanuël, God-met-ons'. Dat kind zal het teken zijn dat God de koning en zijn volk niet in de steek laat. En inderdaad: voordat dat kind kon praten, trokken die machten-uit-het-noorden weg.

Hieraan denkt de evangelist Matteüs wanneer hij ons de betekenis van Jezus' geboorte wil verkondigen. 'Die geboorte', zo begint hij vandaag in zijn evangelie, 'vond plaats op de volgende manier'. --- Hij geeft ons geen ooggetuigenverslag van feitelijke gebeurtenissen. Nee, Matteüs wil ons tot een gelovige bezinning brengen over wat de geboorte van Jezus voor ons zou gaan betékenen. In een beeldverhaal vertelt hij, hoe de engel die in een droom aan Jozef verschijnt, hem ertoe brengt het kind te aanvaarden en de naam 'Jezus: God redt' te geven. Wat gebeurt hier eigenlijk? We kunnen het herkennen. Denken we 'ns aan twee jonggetrouwden, aan het ogenblik waarop zij tegen hem zegt dat ze in verwachting is en dat
hij zich voor het eerst vader weet en het kind aanvaardt. Vanaf dat moment is het kind pas volledig 'ontvangen'. Zijn aanvaarding maakt alles volkomen. Nu is het hun kind.
Nogmaals: Mattheüs geeft ons geen feiten, zeker niet in termen van de Nederlandse Burgerlijke Stand. Hij vertelt ons, dat hij gelooft hoe Gód hier achter zit. En wanneer hij de engel uitdrukkelijk tot Jozef laat zeggen: 'Zoon van David', dan zegt hij daarmee: 'Als jij, Jozef, dit kind aanvaardt, ent jij het kind op de oude messiaanse stam van koning David'. En nu kan de hoop gaan leven dat alle beloften omtrent de Messias uit het huis van David wáár zullen worden.

In deze tekening van het geloof van Jozef als een vertrouwvol uitzien - en vergeten we niet Maria's gelovig antwoord - tekent ook de evangelist Matteüs, dat zijn omgaan en optrekken met Jezus hem de overtuiging heeft gegeven: Gód was hier bezig. In de manier waarop Jezus sprak en handelde, zorg droeg voor en één was met medemensen, tot in lijden en sterven, hebben Jozef en Maria en heeft Matteüs de weg leren kennen die zij moesten gaan en die zij ons nu aanbevelen. Het is een weg die niet naar het slop voert maar naar ruímte, hoop en leven. Eigenlijk zeggen zij ons vandaag: telkens opnieuw kan het Kerstmis worden. Steeds kunnen wij, ook als wij het niet meer zien zitten, hoop ontvangen die doet leven, als wij maar vertrouwend blijven uitzien en ons geloof proberen te beleven door te leven vanuit en zoals Jezus- de Messias. Zo'n geloven is geen naïef geloven, maar door worstelingen heen. Telkens vraagt het om beslissingen-in-vrijheid. Als wij, zoals Maria en Jozef en Matteüs en zoveel anderen, zó trachten te leven, roept Jezus, de Christus, ons ook naar de nood van anderen, tot dienst aan mensen, met name ook aan hongerigen en dorstigen, aan armen en vreemdelingen, aan zieken en gevangenen, aan mensen die niet tot hun recht kunnen komen. Dan wordt het echt Kerstmis. Want dan openbaart die dienst aan mensen God als 'Ik zal er zijn voor u', als God-met-ons, ook in de toekomst. Dan komt er licht in het donker van onze dagen en is er hoop die doet leven.
Wellicht herkent ook u zich in dit gedicht van Hans Bouma:

zwaar leven
met deze mens
weet wat je doet

teken aan de wand
steen des aanstoots
val voor velen

maar méér,
opstanding is Hij
nieuw begin

licht en vreugde
bron van hoop
broeder, Heer

zwaar leven
met deze mens
maar je leeft.

Ik wens ons allen toe dat wij zo in gelovig vertrouwen kiezen voor de toekomst.