DOOP VAN DE HEER IN HET A-JAAR 2008
© Ad Blijlevens, Heerlen 2008

DOOP VAN ONZE HEER

Het evangelie van vandaag, het feest van de doop van Jezus van Nazaret, vertelt ons hoe een man, Jezus, zijn thuis verlaat om zijn zending te beginnen. Hij gaat bewust naar de woestijn Daar spreekt Johannes de Doper al een hele tijd over het uur van de beslissing. Een belangrijk ogenblik voor Jezus, maar ook voor ons die Hem in deze tijd willen kennen en volgen. Want in dit gebeuren, waarmee Jezus zijn zending begint, ligt al heel zijn verdere levensroeping besloten. En Gods Woord, dat de diepere betekenis openbaart van dit gebeuren, zegt reeds alles over het verdere optreden van Jezus. In die zin is het verhaal over Jezus' doopsel in de Jordaan een programmaverhaal. Het biedt ons een sleutel om Jezus' zending te verstaan.

Wat doet Jezus? Hij sluit aan bij de rij van de mensen die zich door Johannes laten dopen. Die mensen zijn diep geraakt door Johannes' prediking. Zij willen zich bekeren. Zij willen nieuwe mensen worden. Het zijn eenvoudige mensen, verbonden in zondigheid en goede wil. Is er in deze stroom plaats voor Jezus, die zonder zonde is? Johannes maakt bezwaren. Het zijn ook de bezwaren van de jonge kerk.
Wat gebeurt hier? Jezus wil zich laten onderdompelen in het water, zich laten onderdompelen in de massa van deze kleine, kwetsbare, goedwillende mensen. Volgens de Griekse tekst van dit evangelie zegt Jezus: 'Dit is nodig opdat gerechtigheid plaatsvindt'. Gerechtigheid is in het Matteusevangelie een sleutelwoord. Gerechtigheid is bij Matteus een heel voornaam kenmerk van het rijk van God: 'Als uw gerechtigheid die van de schriftgeleerden en Farizeeen niet ver overtreft, zult u zeker niet binnengaan in het rijk der hemelen' (5,20). Het gaat dus om een 'grotere gerechtigheid', om 'meer dan het gewone'„ Het betekent onder meer: geen haat dragen tegen je medemens, altijd bereid zijn tot verzoening, geen eden zweren, maar waarachtig zijn in elk woord, geweldloos het kwade proberen te overwinnen door het goede, je vijand liefhebben' (5,22.24.34-37.39.44). --- In het evangelie volgens Mattheüs betekent Gods gerechtigheid ten diepste barmhartigheid. God wil eenvoudige mensen tot hun recht laten komen. God is barmhartig. Dat is Gods manier om gerecht te zijn. En Jezus is het levensgrote gezicht van die barmhartigheid. Met dit beeld begint Jezus' openbaar optreden: de liefdevolle Jezus, solidair ondergedompeld in de menige van zondige mensen van goede wil, om hen zo vrij te maken. Vanuit dit programmabeeld zien wij de rode draad in het optreden van Jezus, zo 'zachtmoedig en mild van hart', in zijn vele ontmoetingen met kwetsbare mensen. En... wie is niet kwetsbaar?

En wat is Gods Woord over dit gebeuren? 'Dit is mijn liefste zoon, een man naar mijn hart'. Door deze woorden wordt onder meer ook de oudtestamentische figuur van de lijdende Dienaar van God opgeroepen. Jezus is die Dienaar. Heel het evangelie door zal dit tastbaar zijn. Als lijdende Dienaar is Jezus solidair met het lijden van het zondige en gekwetste volk. Voor die solidariteit legt Hij heel zijn leven in de waagschaal. Dit is zijn weg cm ons mensen te bevrijden. Gods Woord maakt zo nog meer duidelijk wat Jezus hier beleeft.

En wat betekent dit nu voor ons? --- Vooreerst: het kan ons bemoedigen dat Jezus ook in onze huidige geschiedenis als het ware 'is ondergedompeld in de menigte'. Overal waar wij als ,mensen kwetsbaar en vol tekortkomingen zijn en tegelijk van goede wil, is Hij in ons midden. Hij staat met ons in de volle stroom. Nooit hoeven wij dan zonder enige hoop te zijn, hoezeer wij menen ook gekweld worden. --- En verder: het evangelie nodigt ons uit om op onze beurt te midden van de mensen zachtmoedig en bevrijdend te leven, 'in het hart van de massa', naar de maat van Jezus.

Wellicht kunnen wij ons afvragen: Waar leven wij, waar leef ik 'in het hart van de massa'; en hoe kunnen wij, hoe kan ik in het spoor van Jezus bevrijdend aanwezig zijn?