De genoemde datums laten het moment van publicatie zien, 
De datum waarop de preek gehouden is ligt gewoonlijk een week later

2011 - 7de zondag door het jaar  © Ad Blijlevens. Heerlen

 

 

'MAAR IK ZEG JULLIE...'



Ik kan me best voorstellen dat de zojuist voorgelezen woorden op weerstand stuiten. Het staat er toch maar: 'ik zeg jullie een zaak niet uit to vechten met ieman die je kwaad deed. Maar als iemand jou een klap op je rechterwang geeft, houd hem dan ook de andere voor'. Dat zijn geen woorden waarmee wij kinderen opvoeden. Die leren wij, zich to weer to stellen, zich niet op hun kop to laten zitten, en bij bepaalde gelegenheden terug to meppen. Want aan 'watjes' hebben we niets, en die redden het niet. --- Zulke woorden lijken ook het beeld to bevestigen van een lieve Jezus die niet opgewassen leek to zijn tegen het harde leven en die daarom als een lam naar de slachtbank zou zijn geleid.

Ik stel voor, toch even verder to kijken dan zo'n eerste opwelling en Jezus' woorden to zien in het kader van het geheel. We zien dan dat het hier gaat over twee aan elkaar tegengestelde opvattingen. Die opvattingen worden ingeleid met: 'Je hebt gehoord dat er gezegd is...' en 'Maar ik zeg jullie...'.

'Je hebt gehoord dat er gezegd is: Oog om oog en tand om tand'. Het 'Oog om oog en tand om tand' is een oude rechtsregel. Ze was oorspronkelijk bedoeld om buitensporige wraakneming in to dammen. Die regel wordt ook nu nog her en der toegepast. Geen overbodige regel overigens in allerlei omstandigheden waarin wraakgevoelens een rol spelen. Wraakzucht roept een explosieve toestand op. Wraak kent geen maat. Ze ontstaat niet uit rechtsbewustzijn, maar uit afkeer en haat. Bijna dagelijks horen en zien wij berichten over haat en wraak in de vormen van mishandeling, van terreur, van zinloos doden van mensen. Het 'Oog om oog en tand om tand' stelt in zover paal en perk aan de wraak dat de reactie op onrecht niet verder gaat dan het gepleegde onrecht.

Daarna staat er.echter: 'Maar ik zeg jullie...'. Jezus' bergrede laat dit zien: met enkele uitdagende (en ook wel shockerende) woorden zegt Jezus: niet met gelijkemunt    moet worden betaald. Het antwoord op onrecht is niet onrecht en belediging. Op slaan is niet terugslaan het antwoord, op pressie niet pressie, op bedreiging niet bedreiging.
Dit,,betekent overigens geenszins dat wij bet onrecht zijn gang moeten laten gaan. Geen weerstand bieden is wat anders dan passief over zich heen laten lopen.
Meer geven dan geeist wordt is geen rechtvaardiging van die eis. Niet terugslaan is geen rechtvaardiging van dat slaan. --- Het achterwege laten van gelijkwaardige reacties op gepleegd onrecht is in feite een verhevigde afwijzing daarvan. Want men wil onder geen beding datzelfde terrein betreden; en men wil, koste wat het kost, uitgroeien boven een systeem dat te gemakkelijk dreigt af te glijden naar het donkere gebied van de wraak.

Wanneer Jezus in het evangelie spreekt over onze verhouding tot onze vijanden, wordt dit alles duidelijk. Dan legt hij tegelijk de diepste grond van die evangelische houding bloot. Vijandschap lijkt wederzijds (!) te zijn, zoals vriendschap dat is. Jezus echter zegt: 'Heb je vijanden lief en bid voor wie je vervolgen'. Hij zegt dan eigenlijk: 'Weiger je in de rol te laten dwingen van gelijkwaardige vergelding: wees geen vijand voor wie zich jouw vijand noemt; doe goed aan wie je
kwaad doen. Als je alleen hen liefhebt die jou liefhebben, welk loon verdien je dan?'
Dat is wel heel hoog gegrepen. Maar deze moeilijke doorbraak is de enige mogelijkheid om tot duurzame vrede te komen tussen personen en groepen en volken. Voor Jezus is de situatie heel dringend.

Dat het zo dringend is, komt doordat Jezus de komst van Gods Rijk komt verkondigen en de gerechtigheid die daarbij hoort. 'Vuur ben ik op aarde komen brengen, en
hoe verlang ik dat het al oplaait', zegt hij.In het Onzevader vragen wij om de komst van Gods Rijk. Wezenlijk is daarin: 'Vergeef ons onze schuld, zoals ook wij aan anderen hun schuld vergevQn'. Ook dat gebed staat in Jezus' bergrede.


  MENU


   
BEZOEK
vandaag303
gister236
deze maand5073
totaal819525