De genoemde datums laten het moment van publicatie zien, 
De datum waarop de preek gehouden is ligt gewoonlijk een week later

2011 - 3de zondag van Pasen © Harrie Brouwers, Voerendaal

 

 

OP ZOEK NAAR ZIN

 

GEZICHTEN OP HET BEHANG

Vroeger stonden er gezichten op het behang! Op de meeste kamers was ooit  wel eens een lekkage geweest. De opdrogende vochtplekken hadden kringen achtergelaten. Op het behang waren in de loop der jaren de nodige muggen dood geslagen. Hier en daar begonnen vlekken van onderliggende lagen door te schemeren en in de hoeken liet de lijm los. In die chaos werden monsters, spoken, landkaarten en beesten zichtbaar voor iemand die wakker lag te worden of met koorts in bed lag. De menselijke geest is immers rusteloos op zoek naar betekenis. In een troep van verwarrende indrukken proberen we iets zinvols te ontdekken, een letter, een gestalte of desnoods een oliebol. Dat gebeurt automatisch en juist als we ontspannen zijn en de geest zijn vrije loop heeft. Een mens neemt geen genoegen met zinloosheid. Onze geest zoekt rusteloos naar betekenis.

 

ZIN IN DE CHAOS

Soms is dat moeilijk. Voor kinderen is het moeilijk. Ze hebben minder modellen ter beschikking om ergens een zin achter te construeren. Als een blikken eendje ineens begint te lopen dat lijkt het op een eendje in het park en het doet niet denken aan het mechanisme van oma’s klok. Zin geven is vooral moeilijk als de chaos ineens gigantisch is. Als een vloedgolf van tien meter over een dorp spoelt, mensen en hun huizen verplettert en in enkele minuten alles in een complete slagveld achterlaat. Of als je je kind in de armen houdt dat zojuist is overleden. Dan stort de wereld in. Dan slaagt de geest er niet in om zin te scheppen en de hele wereld, de hele schepping, wordt een macabere grap, een dans van een kil, blind toeval. Het overlijden van een kind of de vernietiging van je hele dorp, de uitroeiing van je familie in een concentratiekamp, dat zijn wel de ergste rampen die je kunnen overkomen. Het hele zingevingssysteem kan erdoor ontregeld raken.

 

GODDELIJKE PATRONEN

Het verlies van een meester en leraar, een geestelijk leidsman, had ook de grond onder de voeten van de leerlingen weggeslagen. Ze hadden Jezus gezien als de gezondene van God, die het land zou bevrijden. Wat het moment van glorie had moeten zijn, was in drie dagen verschrompeld tot een vernederende veroordeling. Hij was dood en begraven en God had niet ingegrepen. Er klopte niets meer van de wereld.
En wat moet je dan? Je gaat zoeken naar zin. Een mens kan niet anders. In de puinhoop ga je op zoek naar een bruikbare plank, een stuk gordijn, een foto. ‘Maar goed dat moeder dit niet meer hoeft mee te maken’, troostte de oudste zoon zich toen hij hoorde dat de jongste verongelukt was. ‘Die longontsteking was hem genadig’, verzuchtte iemand die zijn oude vader verloren had na een langdurig proces van dementie. De geest van een mens zoekt naar zin, al zijn het maar hele kleine luchtpuntjes.
De Joden hadden hun eigen manier. Ze hadden hun geloof. Ze hadden een rijke traditie aan verhalen. Die verhalen behandelde de omgang van God met de mensen. Daar zaten bepaalde patronen in. Patronen van straffen en belonen. Patronen van uiterste wanhoop en hulp op het laatste nippertje uit een onverwachte hoek. Theologiestudie was het zoeken naar zulke patronen om ze toe te passen op de actualiteit. Het geloof bood modellen van zin. Zo’n studie verliep meestal als een discussie. Die discussie werd in de openlucht gevoerd, al wandelend. Zo liepen twee teleurgestelde leerlingen van Jezus weg uit Jeruzalem, weg van de grootste desillusie in hun leven. Ze discussiëren over de oude verhalen: is daar iets te vinden dat betekenis geeft aan die vreselijke moord op die goeie Jezus?

 

'MISLUKTE MESSIAS'

Warempel ze vinden enkele teksten. Er staan er niet veel van in de bijbel. Slechts enkele stukken van Jesaja gaan over een mislukte Messias. Daar vinden ze iets over het geheim dat God heel anders kan verschijnen dan in de koninklijke gestalte die mensen graag zien! De overwinning wordt soms door het lijden behaald. Jesaja had erover geschreven en het opent de ogen van de leerlingen. Ineens krijgen de gebeurtenissen zin.
Het ontroerende van het Emmausverhaal is, dat zij dit inzicht ervaren als hun gegeven door Jezus zelf. Hij komt tot leven in hun ontdekking dat zijn lijden zin had. Hij is voelbaar nabij in het breken van het brood. ‘Moest de Messias niet lijden om zijn glorie binnen te gaan...’ Dat zinnetje werd de sleutel om in de chaos van het verdriet zin te scheppen.
 

 

BOTERHAM VAN OPA

Lieve kinderen. ‘Mijn opa is dood!’, riep Nelis. Dat was waar. De opa van Nelis was twee maanden geleden begraven. ‘Denk je nog wel eens aan hem?’ Nelis knikte. ‘En hoe gaat het nu met oma?’ Nelis begon te lachen. ‘Goed’, riep hij met overtuiging. ‘Ze eet elke morgen ook de boterhammen van opa op!’
Een week later kwam ik de oma van Nelis tegen. ‘Zo, lekker ontbeten?’ vroeg ik. ‘Ja zeker, waarom vraagt u dat?’ ‘Nelis vertelde dat u de boterham van opa ook opeet ‘s morgens.’ Oma begon te lachen. ‘Nee, dat zou me teveel worden. Maar mijn man drukte me op het hart: als ik dood ben moet je goed aan jezelf denken. En dan eet je mijn boterham maar op. Daarom sla ik mijn boterham met kaas over en eet ik de zijne met worst. En dan is hij er elke ochtend bij aan tafel!’ Er kwam een vriendelijke lach over haar mond en ze zei: ‘Die Nelis! Hij lijkt toch zo op zijn opa!’


  MENU


   
BEZOEK
vandaag47
gister236
deze maand4817
totaal819269